Ένα Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο (ΑΕΕ) προκαλείται από την αιφνίδια αναστολής της ροής αίματος στον εγκέφαλο ή αιμορραγία μέσα ή γύρω από τον εγκέφαλο.
Αποτέλεσμα είναι είτε να σταματήσει η λειτουργία των εγκεφαλικών κυττάρων είτε να πεθάνουν.
Όταν τα νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου πεθαίνουν, η λειτουργία τμημάτων του σώματος τα οποία ρυθμίζουν διαταράσσεται ή σταματά.
Ανάλογα με το ποια περιοχή του εγκεφάλου προσβάλλεται είναι δυνατόν οι ασθενείς να χάσουν την ομιλία, την αισθητικότητα, τη μυϊκή ισχύ, όραση ή μνήμη.
Μερικοί ασθενείς αποκαθίστανται και ιώνται πλήρως, άλλοι μένουν ανάπηροι και ορισμένοι καταλήγουν.
Αίτια
Υπάρχουν δύο τύποι Αγγειακών Εγκεφαλικών Επεισοδίων: το Αγγειακό Αιμορραγικό Επεισόδιο και το Αγγειακό Ισχαιμικό Επεισόδιο.
Με το Αγγειακό Αιμορραγικό Επεισόδιο υπάρχει αίμα εντός ή γύρω από τον εγκέφαλο.
Με το Ισχαιμικό Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο έχει ανασταλεί η ροή του αίματος σε τμήμα του εγκεφάλου μέσω των αγγείων. Χωρίς ροή αίματος το τμήμα αυτό του εγκεφάλου βλάπτεται.
Διάγνωση Αγγειακού Εγκεφαλικού Επεισοδίου
Η αξιολόγηση του Νευρολόγου ή ενός άλλου ιατρού θα βοηθήσει τόσο τη διάγνωση του Αγγειακού Εγκεφαλικού Επεισοδίου και θα δώσει πληροφόρηση για την κατανόηση της αιτίας.
Η αξιολόγηση περιλαμβάνει:
- Φυσική Εξέταση,
- Νευρολογική Εξέταση,
- Αιματολογικές Εξετάσεις,
- Εξετάσεις απεικόνισης του εγκεφάλου,
- Απεικόνιση αγγείων εγκεφάλου,
- Δοκιμασίες καρδιακής λειτουργίας,
- Ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ),
- Υπερηχοκαρδιογράφημα,
- Καταγραφή καρδιακού ρυθμού.
Συμπτώματα Αγγειακού Εγκεφαλικού Επεισοδίου
Το Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο εξελίσσεται γρήγορα και τα συμπτώματά του μπορεί να ποικίλουν. Αρχίζουν άλλοτε αργά και άλλοτε πολύ γρήγορα. Είναι πιθανό ακόμα και να ξυπνήσει κάποιος με τα συμπτώματα.
Πρέπει να ενεργήσετε γρήγορα εάν τα ακόλουθα συμπτώματα εμφανιστούν ξαφνικά:
- Αιμωδία ή αδυναμία στο πρόσωπο, χέρι, πόδι κυρίως στη μία πλευρά του σώματος,
- Σύγχυση ή διαταραχή ομιλίας ή αντίληψης,
- Διαταραχή όρασης στον έναν ή και στους δύο οφθαλμούς,
- Διαταραχή βάδισης, ίλιγγος, αστάθεια ή δυσδιαδοχοκίνηση,
- Σοβαρή κεφαλαλγία.
Από τα Αγγειακά Εγκεφαλικά Επεισόδια το 80% είναι ισχαιμικά. Τα ισχαιμικά ΑΕΕ προκαλούνται από στένωση των μεγάλων αγγείων προς τον εγκέφαλο ή των μικρών αρτηριών εντός του εγκεφάλου.
Ισχαιμικό Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο μπορεί να προκύψει και από θρόμβο που εμποδίζει τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο. Υπάρχουν πολλαπλά αίτια πιθανών ισχαιμικών ΑΕΕ. Όταν το αίμα δε φθάνει στον εγκέφαλο, τα κύτταρα του αρχίζουν να πεθαίνουν μέσα σε λίγα λεπτά. Η άμεση θεραπεία είναι απαραίτητη για να προλάβει τη διασπορά της βλάβης σε μεγαλύτερη περιοχή του εγκεφάλου, όπου η ροή του αίματος θα μειωθεί αλλά δε θα σταματήσει.
Τα αιμορραγικά Αγγειακά Εγκεφαλικά Επεισόδια προκαλούν αιμορραγία γύρω ή εντός του εγκεφάλου. Αν και υπάρχουν πολλά πιθανά αίτια αιμορραγίας τα συνηθέστερα είναι:
- Ύπαρξη ανευρισμάτων στα αγγεία του εγκεφάλου που σπάνει και προκαλούν αιμορραγία στον εγκέφαλο,
- Ρήξη μικρών αγγείων εντός του εγκεφάλου.
Θεραπεία Αγγειακού Εγκεφαλικού Επεισοδίου
Έχει μεγάλη σημασία η άμεση ιατρική φροντίδα.
Για ασθενείς με ισχαιμικό Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο που πληρούν ορισμένα κριτήρια, ένα φάρμακο που διαλύει το θρόμβο, ο ενεργοποιητής ιστικού πλασμινογόνου (tPA) δύναται να βελτιώσει την εξέλιξη όταν δίδεται εντός 4 ½ ωρών από την εμφάνιση των συμπτωμάτων. Όσο νωρίτερα δοθεί η θεραπεία τόσο μεγαλύτερη πιθανότητα υπάρχει να βοηθήσει.
Σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχουν και άλλοι τρόποι απομάκρυνσης των θρόμβων του αίματος από τα αγγεία του εγκεφάλου. ʼλλοι τρόποι θεραπείας είναι η μείωση αμέσως των κινδύνων επιπλοκών βελτιστοποιώντας την ανάρρωση και προλαμβάνοντας μελλοντικά Αγγειακά Εγκεφαλικά Επεισόδια. Περιλαμβάνουν φάρμακα τα οποία ρευστοποιούν το αίμα, φάρμακα που μειώνουν την αρτηριακή πίεση, τη χοληστερίνη. Σε ορισμένες περιπτώσεις επεμβατικά βοηθήματα (stents) τα οποία ανοίγουν το εσωτερικό των στενομένων αιμοφόρων αγγείων στον αυχένα.
Για το αιμορραγικό Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο η θεραπεία είναι:
- Φάρμακα που μειώνουν την αρτηριακή πίεση,
- Χειρουργική αντιμετώπιση για παροχέτευση του αίματος από εγκέφαλο ή μείωση της ενδοεγκεφαλικής πίεσης,
- Χειρουργείο αποκατάστασης των διατριθέντων αιμοφόρων αγγείων,
- Εισαγωγή ενός βοηθήματος (coil) να εμποδίσει την αιμορραγία των αγγείων,
- Αποιδηματικά φάρμακα του εγκεφάλου,
- Εισαγωγή σωλήνα παροχέτευσης για να μειώσει την ενδοεγκεφαλική πίεση.
Αποκατάσταση Αγγειακού Εγκεφαλικού Επεισοδίου
Αν και μερικοί ασθενείς αποκαθίστανται μετά τα Αγγειακά Εγκεφαλικά Επεισόδια άλλοι συνεχίζουν να έχουν προβλήματα ανάλογα με τη θέση και το μέγεθος του ΑΕΕ και δυνατόν να περιλαμβάνονται:
- Προβλήματα μνήμης, συγκέντρωση προσοχής,
- Δυσκολία ομιλίας ή αντίληψής του προφορικού λόγου,
- Δυσκαταποσία,
- Συγκινησιακά προβλήματα όπως κατάθλιψη,
- Συχνά απώλεια όρασης από τη μία πλευρά,
- Απώλεια της ισχύος ή της αίσθησης της μίας πλευράς του σώματος,
- Απώλεια ισορροπίας ή ικανότητας βάδισης.
Η αποκατάσταση βοηθά να αποκτήσει κανείς τη χαμένη του λειτουργία έπειτα από βλάβη λόγω του Αγγειακού Εγκεφαλικού Επεισοδίου.
Κατά την αποκατάσταση οι περισσότεροι θα βελτιωθούν, μερικοί όχι τελείως.
Ο εγκέφαλος μπορεί να μάθει νέους τρόπους λειτουργίας χρησιμοποιώντας τα ανέπαφα κύτταρα του εγκεφάλου.
Προλαμβάνοντας ένα δεύτερο Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο
Άνθρωποι που έχουν εμφανίσει ένα ΑΕΕ έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για ένα άλλο ΑΕΕ από αυτούς που δεν είχαν ποτέ επεισόδιο.
Κουβέντιασε με το νευρολόγο σου για τους τρόπους που μπορείς να προλάβεις ένα δεύτερο Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο. Αυτοί περιλαμβάνουν φάρμακα και αλλαγές στον τρόπο διαβίωσης, όπως:
- Διατροφή πτωχή σε αλάτι, λίπος, χοληστερόλη,
- Ρύθμιση υψηλής αρτηριακής πίεσης,
- Διακοπή καπνίσματος,
- Ρύθμιση φαρμάκων για τη χοληστερόλη,
- Φάρμακα αντιαιμοπεταλιακά.
Για την οικογένεια και τους φίλους
Η αποκατάσταση μετά το Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο είναι συχνά πρόκληση τόσο για τους ασθενείς όσο και για τους φροντιστές τους.
Η ανάρρωση υποστηρίζεται από μία ομάδα πολλαπλών ειδικοτήτων που περιλαμβάνει νοσηλευτή ιατρό (νευρολόγο, παθολόγο, καρδιολόγο, ψυχίατρο, φυσίατρο), φυσικοθεραπευτή, εργοθεραπευτή, λογοθεραπευτή.
