Μηνιγγίτιδα

Η μηνιγγίτιδα αποτελεί φλεγμονή των μεμβρανών που καλύπτουν το εγκεφαλικό στέλεχος και το νωτιαίο μυελό και οι οποίες ονομάζονται μήνιγγες.

Η μηνιγγίτιδα προκαλείται από διάφορους παράγοντες, συνήθως βακτήρια και ιούς.

Η ιογενής μηνιγγίτιδα είναι πολύ συχνή αλλά σπάνια θανατηφόρα. Παρουσιάζει ήπια συμπτωματολογία και δεν αντιμετωπίζεται με αντιμικροβιακή αγωγή.

Αντίθετα, η βακτηριακή μηνιγγίτιδα είναι μεν πιο σπάνια, συγκριτικά με την ιογενή, αλλά και πιο επικίνδυνη έως και θανατηφόρα, σε κάποιες μορφές της.

Αίτια μηνιγγίτιδας

Βασικά αίτια της βακτηριακής μηνιγγίτιδας είναι ο μηνιγγιτιδόκοκκος, ο πνευμονιόκοκκος, ο αιμόφιλος τύπου b, ο στρεπτόκοκκος, το μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης και άλλα.

Η μετάδοση της νόσου ποικίλει ανάλογα με το αίτιο.

Ο εντεροϊός είναι η πιο συχνή αιτία της ιογενούς μηνιγγίτιδας και μεταδίδεται μέσω της κοπρανοστοματικής οδού. Ο εντεροϊός μπορεί να μεταδοθεί και μέσω των αναπνευστικών εκκρίσεων (σάλιο, πτύλεα ή ρινικές εκκρίσεις) του μολυσμένου ατόμου.

Άλλοι ιοί, οι οποίοι μπορούν να προκαλέσουν μηνιγγίτιδα όπως ο ιός της παρωτίτιδας και της ανεμοβλογιάς, μεταδίδονται επίσης με άμεση ή έμμεση επαφή με τις εκκρίσεις του πάσχοντα.

Δυνητικά, όλοι έχουν μία μικρή πιθανότητα να προσβληθούν από μηνιγγίτιδα. Ωστόσο, υπάρχουν συγκεκριμένες ομάδες ανθρώπων, οι οποίες θεωρούνται αυξημένου κινδύνου, όπως οι στρατιωτικοί, πρωτοετείς φοιτητές που μένουν σε κοιτώνες, επισκέπτες περιοχών όπου ενδημεί η μηνιγγιτιδοκοκκική νόσος και όσοι έχουν υποβληθεί σε σπληνεκτομή.

Όσον αφορά στην ιογενή μηνιγγίτιδα πιο ευάλωτα είναι τα παιδιά κάτω των 5 ετών.

Συμπτώματα μηνιγγίτιδας

Τα συμπτώματα της μηνιγγίτιδας ποικίλουν ανάλογα το περιστατικό, ενώ δεν εμφανίζονται πάντα στο σύνολό τους. 

Η βακτηριακή μηνιγγίτιδα εμφανίζεται συχνά με αιφνίδιο πυρετό, κεφαλαλγία και δυσκαμψία αυχένα. Παράλληλα, μπορεί να συνοδεύεται από ναυτία, εμέτους, φωτοφοβία, σύγχυση.

Τα συμπτώματα της βακτηριακής μηνιγγίτιδας μπορεί να εμφανιστούν μέσα σε λίγες ώρες ή ακόμα και λίγες ημέρες από την έκθεση (συνήθως μετά από 3-7 ημέρες).

Η ιογενής μηνιγγίτιδα εμφανίζει ηπιότερα συμπτώματα. Στα βρέφη προκαλεί πυρετό, ευερεθιστότητα, ανορεξία, λήθαργο. Οι ενήλικες εμφανίζουν επιπλέον υψηλό πυρετό, έντονη κεφαλαλγία, αυχενική δυσκαμψία, φωτοφοβία.

Τα συμπτώματα στην ιογενή μηνιγγίτιδα συνήθως διαρκούν 7-10 ημέρες.

Θεραπεία μηνιγγίτιδας

Η θεραπεία της μηνιγγίτιδας διαφοροποιείται ανάλογα με το αίτιο.

Η βακτηριακή μηνιγγίτιδα αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά με αντιμικροβιακά φάρμακα. Είναι σημαντικό η θεραπεία της μηνιγγίτιδας να ξεκινήσει άμεσα.

Παρ' όλο που η αντιμικροβιακή θεραπεία μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο θανάτου, μερικές φορές η λοίμωξη είναι δυνατόν να έχει πολύ σοβαρές συνέπειες για τον οργανισμό.

Η πρόγνωση της νόσου ποικίλει, με κάποιους ασθενείς να αναρρώνουν μέσα σε λίγες ημέρες και με κάποιους άλλους να χρειάζονται μεγαλύτερο διάστημα παραμονής στο νοσοκομείο ή ακόμα και στη μονάδα εντατικής θεραπείας.

Η ιογενής μηνιγγίτιδα, δε θεραπεύεται. Οι περισσότεροι ασθενείς αναρρώνουν μετά από 7-10 ημέρες. Η νοσηλεία κρίνεται απαραίτητη ειδικά σε σοβαρές περιπτώσεις μηνιγγίτιδας ή σε ανοσοκατεσταλμένα άτομα.

Επιπλοκές μηνιγγίτιδας

Η συχνότερη επιπλοκή τόσο της ιογενούς όσο και της μικροβιακής μηνιγγίτιδας είναι η κώφωση. Επίσης, στις επιπλοκές περιλαμβάνονται οι εξής:

  • Επιληψία,
  • Μαθησιακές δυσκολίες,
  • Προβλήματα οράσεως,
  • Αλλαγές συμπεριφοράς,
  • Κεφαλαλγία,
  • Κόπωση,
  • Απώλεια μνήμης,
  • Δυσκολίες συγκέντρωσης.

Πρόληψη μηνιγγίτιδας

Ο εμβολιασμός αποτελεί το πιο αποτελεσματικό μέτρο πρόληψης για την μηνιγγίτιδα. Τα εμβόλια που κυκλοφορούν δεν καλύπτουν όλα τα βακτήρια που προκαλούν βακτηριακή μηνιγγίτιδα. Αποτελεσματικά εμβόλια (κατά της μηνιγγίτιδας) κυκλοφορούν για το μηνιγγιτιδόκοκκο (στελέχη A, C, Υ και W135), τον πνευμονιόκοκκο και τον αιμόφιλο τύπου b.

Τα άτομα που διαμένουν στο ίδιο σπίτι ή έρχονται σε επαφή με πάσχοντα από μηνιγγιτιδόκοκκο θα πρέπει να λαμβάνουν αντιμικροβιακή αγωγή ως προφύλαξη.

Όσον αφορά στην ιογενή μηνιγγίτιδα, διαθέσιμα εμβόλια υπάρχουν για την πρόληψη της πολιομυελίτιδας, ιλαράς, παρωτίτιδας, ανεμοβλογιάς, γρίπης, λύσσας, και ορισμένων αρμποϊών.