Νόσος Parkinson
Η Νόσος Parkinson (NP) είναι μία κινητική διαταραχή. Σε άτομα με Νόσο Parkinson μία χημική ουσία στον εγκέφαλο, η ονομαζόμενη ντοπαμίνη, μειώνεται βαθμιαία. Αυτό προκαλεί συμπτώματα, όπως τρόμο, βραδύτητα στην κίνηση, άκαμπτα άκρα, προβλήματα βάδισης και ισορροπίας.
Η Νόσος Parkinson χειροτερεύει αργά. Πολλές θεραπείες μπορεί να μειώσουν τα συμπτώματα και να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής.
Η Νόσος Parkinson είναι συχνή. Κάθε χρόνο περίπου 50.000 άτομα διαγιγνώσκονται με ΝΡ. Παγκοσμίως 4-6 εκατομμύρια άτομα εμφανίζουν τη νόσο.
Αίτια Νόσου Parkinson
Το αίτιο της Νόσου Parkinson είναι άγνωστο. Οι ερευνητές θεωρούν ότι παίζουν ρόλο τόσο τα γονίδια όσο και το περιβάλλον. Οφείλεται σε απώλεια νευρικών κυττάρων σε μία περιοχή βαθιά μέσα στον εγκέφαλο που λέγεται μέλαινα ουσία. Η ντοπαμίνη βοηθά να μεταφέρονται τα σήματα εντός του εγκεφάλου. Χωρίς επάρκεια ντοπαμίνης η κινητικότητα μειώνεται.
Συμπτώματα Νόσου Parkinson
Τα κύρια συμπτώματα της νόσου είναι:
- Δυσκαμψία ή ακαμψία στα άκρα,
- Τρόμος, συχνά πιο εμφανής όταν το προσβεβλημένο άκρο είναι σε ηρεμία
- Μειωμένη ισορροπία και διαδοχοκινησία,
- Βραδυκινησία ή βραδύτητα στην έναρξη της κίνησης που οδηγεί σε ανέκφραστο πρόσωπο, αλλαγή της ομιλίας, της χροιάς και της έντασης της φωνής,
- Συρτά βήματα,
- Μικρά γράμματα κατά τη γραφή,
- Διαταραχή στις λεπτές κινήσεις των δακτύλων (π.χ. κούμπωμα στο ρούχο).
- Τα συμπτώματα ποικίλουν από άτομο σε άτομο και συνήθως εμφανίζονται προοδευτικά.
Διάγνωση Νόσου Parkinson
Δεν τίθεται βεβαία διάγνωση με κάποια εργαστηριακή εξέταση ή νευροαπεικόνιση (σπινθηρογράφημα εγκεφάλου). Ο γιατρός σας θα βάλει τη διάγνωση στηριζόμενος στα συμπτώματα και τη νευρολογική εξέταση.
Είναι αναγκαίο να γίνει διάγνωση από ένα γιατρό με εμπειρία στη θεραπεία αυτής της νόσου. Οι νευρολόγοι μπορούν να βάλουν τη διάγνωση της νόσου.
Θεραπεία Νόσου Parkinson
Μεγάλη έρευα τελευταία εστιάζεται στην ανεύρεση θεραπειών για επιβράδυνση ή διακοπή της Νόσου Parkinson. Οι υπάρχουσες θεραπείες σήμερα δε μπορούν να το πετύχουν αλλά βοηθούν να αυξηθεί η καθημερινή λειτουργικότητα και να βελτιωθούν ορισμένα συμπτώματα της νόσου.
Δεν υπάρχει μία πρότυπη θεραπεία ή άριστη θεραπεία για Νόσο Parkinson. Η συνεργασία με το νευρολόγο θα οδηγήσει στη διαπίστωση της καλύτερης θεραπείας που ταιριάζει στις ανάγκες του ασθενούς.
Φάρμακα Νόσου Parkinson
Ο νευρολόγος θα γράψει φάρμακα που θα ρυθμίσουν τα συμπτώματα, αλλά απαιτείται χρόνος και υπομονή για καθορισμό του κατάλληλου φαρμάκου και της δόσης που ταιριάζει στον άρρωστο.
Τα πιο ελαφρά φάρμακα της Νόσου Parkinson είναι οι σελεγιλίνη, ρασαγιλίνη, αμανταδίνη. Τα πιο δραστικά είναι η λεβοντόπα και οι ντοπαμινεργικοί αγωνιστές, όπως η πραμιπεξόλη και η προπινιρόλη.
Μερικά φάρμακα συνδυάζονται με λεβοντόπα, όπως η βασαγιλίνη, η σελεγιλίνη, η εντακαπόνη.
Οι ανεπιθύμητες ενέργειες που πιθανόν να παρουσιασθούν είναι ναυτία, έμετος και ελαφρά κεφαλαλγία.
Επίσης μπορεί να εμφανίσει ο άρρωστος ανήσυχα πόδια, αϋπνία, εφιάλτες και ψευδαισθήσεις.
Ορισμένα φάρμακα προκαλούν αλλαγές συμπεριφοράς όπως εμμονές, χαρτοπαιξία, ψώνια.
Η αλλαγή της δόσης ή η διακοπή ορισμένων φαρμάκων συνήθως βοηθούν αυτές τις παρενέργειες.
Επειδή η Νόσος Parkinson μεταβάλλεται μέσα στο χρόνο απαιτείται συχνή κοινωνική αξιολόγηση της ώστε τα φάρμακα να επιδράσουν στα συμπτώματα.
Ερεθισμός εν τω βάθει
Η κατεξοχήν μη φαρμακευτική αγωγή για τη ΝΡ είναι ο εν τω βάθει ερεθισμός.
Εμφυτεύονται χειρουργικά στον εγκέφαλο ηλεκτρόδια, τα οποία συνδέονται με μία μικρή μονάδα ρύθμισης εμφυτευμένη κάτω από το δέρμα στο άνω τμήμα του θώρακα. Αυτή η θεραπεία αποτελεί την ενδεδειγμένη θεραπεία για 10-20% του πληθυσμού με Νόσο Parkinson.
Η νόσος διαταράσσει και άλλες λειτουργίες και προκαλεί κατάθλιψη, άγχος, απάθεια, διαταραχές μνήμης, ύπνου, ομιλίας, συχνοουρία ή δυσκοιλιότητα.
Ζώντας με τη Νόσο Parkinson
Πλην των φαρμάκων απαιτούνται ισορροπημένη διατροφή για υγεία και δύναμη. Η άσκηση βελτιώνει τα συμπτώματα της Νόσου Parkinson. Διατηρεί το μυϊκό τόνο και τη μυϊκή ισχύ και βελτιώνει την κινητικότητα. Η κολύμβηση και η βάδιση βοηθούν ιδιαίτερα.
Ο γιατρός μπορεί να καθορίσει ένα πρόγραμμα άσκησης. Διατροφή υγιεινή, σε συνεχή ενεργό κατάσταση και η άσκηση βελτιώνουν και διατηρούν την καλή ποιότητα ζωής.
Υποστηρικτική θεραπεία χρειάζονται οι φροντιστές και κυρίως ομαδική ψυχοθεραπεία.