Η Ημικρανία αποτελεί μία ιδιαίτερη μορφή Κεφαλαλγίας που εμφανίζεται για χρόνια με υποτροπιάζουσες κρίσεις κεφαλαλγίας που διαρκούν από 4 ώρες μέχρι 3 ημέρες με συνοδά συμπτώματα.

Σύμφωνα με την ταξινόμηση της Κεφαλαλγίας της Διεθνούς Εταιρείας Κεφαλαλγίας θα πρέπει να πληρούνται τα ακόλουθα κριτήρια:

• Να έχουν προηγηθεί πριν την επιβεβαίωση της διάγνωσης τουλάχιστον πέντε επεισόδια Κεφαλαλγίας διάρκειας από 4 ώρες έως 3 ημέρες.
• Επί πλέον, να υπάρχουν τουλάχιστον δύο από τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
  • Ετερόπλευρη εντόπιση του πόνου.
  • Σφυγμώδης χαρακτήρας του πόνου (κτυπάει σαν σφυγμός)
  • Μέτρια ή μεγάλη Ένταση του πόνου.
  • Επιδείνωση του πόνου με τη σωματική δραστηριότητα.

• Η Κεφαλαλγία να συνοδεύεται από ναυτία και έμετο ή και ευαισθησία στο φως, το θόρυβο και φυσικά,
• Δε θα πρέπει να υπάρχει άλλη παθολογική κατάσταση με οργανικό υπόστρωμα.

Η ημικρανία προκαλεί μεγάλη αναπηρία και αποτελεί πολυδάπανη διαταραχή του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος.

Η ημικρανία αφορά άτομα της παραγωγικής ηλικίας ξεκινώντας από την πρώτη παιδική ηλικία ως την ηλικία των 60 ετών με επικράτηση στις γυναίκες 18% σε σχέση με τους άνδρες 6%, ήτοι αναλογία 3 προς 1.

Η συχνότητα εμφάνισης της ημικρανίας κυμαίνεται σύμφωνα με τις διάφορες μελέτες από 10%-15% το χρόνο. Η δια βίου συχνότητα της ημικρανίας κυμαίνεται από 1 - 2% ως 35% παγκοσμίως, σύμφωνα με τη ανασκόπηση των B. K. Rasmussen και N. Breslan.

Η Κεφαλαλγία γενικά είναι το συχνότερο σύμπτωμα στο γενικό πληθυσμό των ενηλίκων περισσότερο και από το κοινό κρυολόγημα με συχνότητα 78% μεταξύ ενηλίκων γυναικών και 68% μεταξύ των ανδρών).

Συμπτώματα Ημικρανίας

Η Ημικρανία εξελίσσεται σε 4 φάσεις :

Εμφάνιση προειδοποιητικών σημείων όπως χασμουρητό, πείνα, δίψα, αλλαγή της ψυχικής διάθεσης, ανάγκη συχνών κενώσεων.

Αρχίζει να εκδηλώνεται η ονομαζόμενη αύρα, δηλαδή διαταραχές οπτικές, όπως μαύρα στίγματα, εναλλασσόμενη εμφάνιση έντονων φωτεινών σημάτων σαν προβολέα και στη συνέχεια κάλυψη του μισού οπτικού πεδίου από μία μαύρη κουρτίνα (σπινθηροβόλο σκότωμα), διάσπαση του οπτικού πεδίου σε κομματάκια σαν παζλ ή διαχωρισμός του σαν ένα τοίχος φρουρίου (τοιχοψία). Η αύρα εξελίσσεται από λίγα λεπτά πριν την έναρξη της Κεφαλαλγίας και διαρκεί μέχρι την έναρξη του πόνου ή και σε όλη τη διάρκεια του πόνου.

Αρχίζει ο πόνος άλλοτε σιγά σιγά και δυναμώνει και άλλοτε ή πολύ έντονος πόνος ο οποίος θα συνεχιστεί για 4 ώρες έως 3 ημέρες εφόσον πρόκειται για μία οξεία κρίση ημικρανίας και θα συνοδεύεται από τάση για έμετο (ναυτία), εμέτους πολλές φορές, ευαισθησία στο φως ή και στο θόρυβο, αδυναμία σωματικής προσπάθειας (χειρονακτική εργασία , βάδιση, τρέξιμο, ανέβασμα σκάλας ). Ο ασθενής προτιμά να είναι ξαπλωμένος σε ένα ήσυχο σκοτεινό δωμάτιο για όσο χρόνο χρειαστεί για να περάσει ο πόνος.

Τελευταία φάση ημικρανίας, είναι η φάση της ύφεσης, της υποχώρησης του πόνου και των συνοδών συμπτωμάτων. Ο ασθενής επανέρχεται στην αρχική κατάσταση της ηρεμίας σιγά- σιγά.

Η Ημικρανία είναι μία καλοήθης πάθηση με αρχή, μέση και τέλος, από την οποία θα βγει ο πάσχων πολύ εξουθενωμένος.

Τα συμπτώματα της ημικρανίας μπορεί να μην είναι τυπικά στο 25%-35% των περιπτώσεων. Επιπλέον, τα προειδοποιητικά συμπτώματα ημικρανίας υπάρχουν ως το 80% των περιπτώσεων με αποτέλεσμα να βοηθούν τον ασθενή στην πρώιμη αναγνώριση της κρίσης της ημικρανίας .

Μία κρίση ημικρανίας μπορεί να εξελιχθεί με διαφορετικούς τρόπους, όπως:

• Κλινική ύφεση (υποχώρηση της κρίσης ),
• Μερική κλινική ύφεση (συνέχιση αραιών άτυπων κρίσεων),
• Επίμονη(συνεχιζόμενες κρίσεις επί έτη χωρίς αλλαγή),
• Επιδεινούμενη κλινικά ή λειτουργικά ανατομικά.

Πολλές φορές, η εξέλιξη της ημικρανίας συνδέεται με ορισμένους τύπους φαρμάκων, όπως οπιοειδή αναλγητικά, τριπτάνες, με αποτέλεσμα από επεισοδιακή, η ημικρανία να μεταπίπτει σε χρόνια Ημικρανία ή Κεφαλαλγία από κατάχρηση ουσιών.

Θεραπεία Ημικρανίας

Για τη συμπτωματική θεραπεία της κρίσης ημικρανίας επαρκούν δύο επιλογές αντιμετώπισης. Η μία είναι να βαδίσει κανείς βήμα βήμα ξεκινώντας από τα απλά αναλγητικά (παρακεταμόλη, ασπιρίνη) περνώντας στη συνέχεια στα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (μεσαυλίου, απτομένη και άλλα) και καταλήγοντας στα ειδικά αναλγητικά για την ημικρανία που είναι οι τριπτάνες .

Η δεύτερη αντιμετώπιση της κρίσης ημικρανίας είναι να κτυπήσει κανείς απευθείας το στόχο που είναι η ημικρανία εφόσον υπάρχει επιβεβαιωμένη η διάγνωση της ημικρανίας .

Στην περίπτωση αυτή δίνονται απευθείας οι τριπτάνες , οι οποίες έχουν άμεσο αποτέλεσμα αν δοθούν από την αρχή της κρίσης και έχουν μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα στην ημικρανία από τα απλά αναλγητικά .

Το μυστικό της επιτυχίας μίας θεραπείας είναι να δίνεται το κατάλληλο φάρμακο στην αντίστοιχη πάθηση, την ώρα που πρέπει.

Ο ρόλος του φαρμακοποιού

Ο φαρμακοποιός έχει να παίξει πολύ σημαντικό ρόλο στην επιτυχία μίας θεραπείας. Είναι αυτός που θα εξηγήσει με απλό τρόπο πως θα πρέπει να λαμβάνεται η θεραπεία και κυρίως πότε πρέπει να λαμβάνεται.

Ο φαρμακοποιός δεν κάνει τη διάγνωση της μορφής της κεφαλαλγίας, ώστε και να προτείνει την αντίστοιχη θεραπεία, είναι όμως αυτός που γνωρίζει πολύ καλά τα φάρμακα με την αποτελεσματικότητα και τις ανεπιθύμητες ενέργειες και θα καθοδηγήσει τον ασθενή για τον τρόπο λήψης τους.

Επιπλέον ο φαρμακοποιός έχει ένα πολύ σημαντικότερο ρόλο: Είναι ο κυματοθραύστης όπου θα σταματήσει και θα ελεγχθεί η τρικυμία που υπάρχει της φυτοθεραπείας και της κατάχρησης φαρμάκων στην κεφαλαλγία.

Ο φαρμακοποιός είναι εκείνος που θα εμποδίσει την αλόγιστη χρήση υπερβολικών ποσοτήτων αναλγητικών που οδηγούν στην μετατροπή της Ημικρανίας σε χρόνια ημικρανία και σε Κεφαλαλγία από κατάχρηση ουσιών.

Επιπλέον ο φαρμακοποιός γνωρίζει τους κινδύνους που υπάρχουν από την επιδεινούμενη Ημικρανία, όπως καρδιαγγειακά επεισόδια, και θα μπορέσει ενεργητικά να εμποδίσει την κατάχρηση των φαρμάκων και τη φυτοθεραπεία χωρίς ορθή και επαρκή διάγνωση του προβλήματος .

Μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις

Πλην των φαρμάκων σημαντικότατο ρόλο για την πρόληψη των κρίσεων κεφαλαλγίας και την ανακούφιση των συμπτωμάτων παίζει η καλή ποιότητα ζωής του πάσχοντος.

Η ποιότητα ζωής καθορίζεται από τη σωστή διατροφή, τον επαρκή υγιεινό ύπνο, τη σωματική και πνευματική άσκηση, την ψυχαγωγία.

Θα πρέπει να υπάρχουν πολλά μικρά γεύματα, ώστε να αποφευχθούν διαστήματα νηστείας κατά τη διάρκεια της ημέρας, τα οποία πυροδοτούν κρίσεις ημικρανίας.

Η τροφή πρέπει να είναι πλούσια σε υδατάνθρακες (λαχανικά, φρούτα) και πρωτεΐνες (γαλακτοκομικά, ψάρια, κρεατικά).

Επίσης, ο ύπνος να είναι επαρκής χρονικά διότι η αϋπνία προκαλεί κεφαλαλγία.

Η σωματική άσκηση με τα διάφορα είδη αθλητισμού ή γιόγκα, πιλάτες, κολύμπι, χορός, βοηθά σημαντικά στην πρόληψη των κρίσεων ημικρανίας.

Η πνευματική άσκηση με παιχνίδια, βιβλία χαλαρώνει τον οργανισμό όπως και η ψυχαγωγία.

Άλλοι τρόποι επεμβατικής αντιμετώπισης των κρίσεων κεφαλαλγίας είναι ο βελονισμός, η ρεφλεξολογία, το Biofeedback.