Λοιμώξεις της εποχής: τί πρέπει να γνωρίζουμε

Γράφει η Αικατερίνη Αγραφιώτου, Παιδίατρος, Διευθύντρια Β’ Παιδιατρικής Κλινικής του Παιδιατρικού Κέντρου Αθηνών.

1. Είναι εποχή λοιμώξεων για όλους μας και κυρίως για τα παιδιά. Τι είδους λοιμώξεις ταλαιπωρούν τα παιδάκια αυτή την εποχή;
Πρόκειται κυρίως για ιογενείς λοιμώξεις που προσβάλλουν κυρίως. το αναπνευστικό σύστημα.
Όπως εξηγούμε στους γονείς, οι περισσότεροι ιοί μπορούν να προσβάλλουν οποιοδήποτε σύστημα του οργανισμού μας, ακόμα και περισσότερα από ένα ταυτόχρονα (π.χ. αναπνευστικό και πεπτικό). Ωστόσο, έχουν έναν συγκεκριμένο «τροπισμό», δηλαδή προτιμούν περισσότερο ένα σύστημα, όπως π.χ το αναπνευστικό. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι ένα παιδάκι με βήχα και ρινική καταρροή δεν μπορεί να έχει και διάρροιες.

Αυτή την περίοδο παρατηρούμε κυρίως τη γρίπη τύπου Β, η οποία φέτος ξεκίνησε νωρίτερα, δηλ.από τον Δεκέμβριο, ενώ η γρίπη τύπου Α εμφανίστηκε ήδη από τον Οκτώβριο και συνεχίζει.Επομένως μπορεί ένα παιδάκι να πέρασε γρίπη Α και να περνά γρίπη Β, με μικρή χρονική διαφορά μεταξύ τους.
Έχουμε επίσης κρούσματα αναπνευστικού συγκυτιακού ιού (RSV), ρινοϊού,εντεροιού,αδενοιού και μεταπνευμονοϊού, ενώ υπάρχουν λιγότερα κρούσματα SARS-CoV-2.

2. Ακούμε για βαριές λοιμώξεις ή για επιπλοκές τους. Ισχύει; Τι πιστεύετε ότι φταίει γι’ αυτό;
Ως νοσοκομειακός γιατρός, μπορώ να σας πω ότι ανέκαθεν στα νοσοκομεία κατέληγαν οι πιο παρατεταμένες και σοβαρές περιπτώσεις, καθώς και οι επιπλοκές των ιογενών  λοιμώξεων ή οι συνλοιμώξεις, δηλαδή λοιμώξεις που προκαλούνται ταυτόχρονα από ιούς και βακτήρια.Επίσης καταστάσεις ανοσολογικής εκτροπής με ερέθισμα κάποιον λοιμογόνο παράγοντα.

Παρατηρούμε ότι, μετά την πανδημία, αυτά τα περιστατικά έχουν αυξηθεί.
Λέγεται συχνά ότι η κύρια αιτία είναι η χρήση μάσκας, η απομόνωση και, ειδικά για τα παιδιά, η έλλειψη «εκγύμνασης» του ανοσοποιητικού τους συστήματος λόγω των περιοριστικών μέτρων που έπρεπε να ληφθούν στην διάρκεια της πανδημίας..
Ωστόσο, μελέτες, που έχουμε παρουσιάσει σε συνέδρια, δείχνουν ότι τόσο οι ιοί όσο και τα βακτήρια υπέστησαν μεταλλάξεις ως συνέπεια της «καταπίεσης»  από τον SARS-CoV-2, ο οποίος επικράτησε κατά την πανδημία. Οι ιοί δεν εξαφανίζονται αλλά, καθώς ο SARS-CoV-2 «εξασθενεί», επανεμφανίζονται με νέους φαινότυπους και κλινικές εικόνες, που στα παιδιά είναι συχνά πιο σοβαρές.

3. Τι θα συμβουλεύατε τους γονείς;
Κατά τη διάρκεια των χειμερινών μηνών, καλό είναι να αποφεύγουμε, όσο είναι εφικτό, χώρους με συνωστισμό, κυρίως όταν έχουμε πολύ μικρά παιδιά. Πρέπει να εφαρμόζουμε σχολαστικά την υγιεινή των χεριών και την αναπνευστική υγιεινή, ενώ είναι σημαντικό να εκπαιδεύουμε και τα παιδιά μας σε αυτά τα μέτρα. Επιπλέον, φροντίζουμε να αερίζουμε καλά τους κλειστούς χώρους.
Και βέβαια, είναι απαραίτητο να τηρούμε το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών.

4. Πώς μπορούμε να προφυλάξουμε τα παιδιά;
Αν παρατηρήσουμε ανησυχητικά σημεία (που θα αναφέρουμε παρακάτω), πρέπει να γίνει άμεση εκτίμηση από τον παιδίατρο.

‼️ Όχι τηλεφωνικές διαγνώσεις, μηνύματα, φωτογραφίες ή βίντεο! Μόνο στην χώρα μας  γίνεται αυτό.
Ακόμα και οι πιο έμπειροι συνάδελφοι έχουν κάνει λάθη προσπαθώντας να βοηθήσουν εξ αποστάσεως. Είναι αδύνατο, με τόση δουλειά, να θυμάσαι πόσες μέρες έχει πυρετό το κάθε παιδί, να αξιολογήσεις τα ακροαστικά του χωρίς να το ακούσεις ή να διαγνώσεις το είδος του εξανθήματος χωρίς να το δεις.

Πότε ανησυχούμε και πρέπει να δούμε γιατρό άμεσα:

- Αν το παιδί μας δεν είναι όπως το ξέρουμε, φαίνεται νωθρό, υπναλέο ή, αντίθετα, πολύ ανήσυχο.
- Αν ο πυρετός παρατείνεται, ειδικά αν δεν παρουσιάζει σημάδια ύφεσης.
- Αν ο πυρετός υποχωρεί για 1-2 μέρες και επανέρχεται.
- Αν εμφανίσει εξάνθημα.
- Αν ο βήχας είναι βαθύς, σαν «γαύγισμα», ή αν δεν σταματά και είναι παροξυσμικός.
- Αν η κοιλίτσα του ανεβοκατεβαίνει έντονα όταν αναπνέει ή αν αναπνέει πολύ γρήγορα.
- Στα βρέφη,επιπλέον, αν δεν τρώνε ή είναι πολύ ανήσυχα.
- Αν αλλάξει το χρώμα του δέρματός του.
- Αν σταματά η αναπνοή του.
- Αν κάνει σπασμούς.