Επεμβατική Ακτινολογία

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η Επεμβατική Ακτινολογία, επωφελούμενη από τις ραγδαίες εξελίξεις της τεχνολογίας, εγγυάται την ακριβέστερη απεικόνιση, την ασφαλέστερη προσέγγιση και την πλήρη θεραπευτική αντιμετώπιση.

Η ψηφιακή αγγειογραφία, που αποτελεί βασική εφαρμογή της επεμβατικής ακτινολογίας, παραμένει η εγκυρότερη μέθοδος απεικόνισης των αγγείων, προσφέροντας παράλληλα τη δυνατότητα θεραπευτικής παρέμβασης στις βλάβες που μπορεί να αναδειχθούν.

Η ψηφιακή αγγειογραφία είναι μία δυναμική μέθοδος απεικόνισης, δηλαδή προσφέρει τις πληροφορίες της σε πραγματικό χρόνο και ως εκ τούτου είναι η μέθοδος εκλογής για τη διερεύνηση, μεταξύ άλλων, της ενεργού αιμορραγίας των αγγειακών δυσπλασιών, καθώς και του συνδρόμου θωρακικής εξόδου.

ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

Στο τμήμα Επεμβατικής Ακτινολογίας πραγματοποιούνται διαγνωστικές και επεμβατικές πράξεις και συγκεκριμένα:

  • Αγγειακό Σύστημα: Αγγειογραφίες, φλεβογραφίες, αγγειοπλαστικές, τοποθετήσεις φίλτρου κάτω κοίλης φλέβας, θρομβολύσεις κ.λπ. Εμβολισμοί δυσπλασιών σώματος, προσώπου, κιρσοκήλης, ινομυωμάτων μήτρας, όγκων σώματος κ.λπ. Τοποθέτηση κεντρικών φλεβικών καθετήρων (μόνιμων ή προσωρινών). Χειρισμός προβλημάτων αρτηριοφλεβωδών επικοινωνιών (Fistulae) αιμοκάθαρσης.
  • Πεπτικό Σύστημα: Διασφαγιτιδικές βιοψίες ήπατος, καθετηριασμός ηπατικών όγκων, εμβολισμός ηπατικών όγκων, διαδερμική έγχυση αιθανόλης σε ηπατικούς όγκους, χειρισμός κυστών – αιμαγγειωμάτων ήπατος κ.λπ. Ενδοπροθέσεις οισοφάγου, διαστολές οισοφάγου, διαστολές εντέρου και τοποθέτηση ενδοπροθέσεων, γαστρονομίες, νηστιδοστομίες κ.λπ.
  • Ουροποιητικό σύστημα: Τοποθέτηση νεφροστομιών, τοποθέτηση ουρητηρικού stent, χειρισμός όγκων νεφρών (με εμβολισμό ή καυτηριασμό), διαστολές ουρητήρα, χειρισμός κυστών, νεφρών κ.λπ. Βιοψίες και Παροχετεύσεις.

Ο επεμβατικός ακτινολόγος είναι ο εξειδικευμένος ιατρός, ο οποίος με τη βοήθεια της εικόνας διαγιγνώσκει αλλά και θεραπεύει με ελάχιστα επιθετικό τρόπο, δηλαδή χωρίς την καταφυγή σε ανοικτή χειρουργική επέμβαση.

Ο επεμβατικός ακτινολόγος είναι ειδικά εκπαιδευμένος στην ασφαλή χρήση της ακτινοβολίας και στην πλήρη προστασία του ασθενούς.

Εκμεταλλευόμενος την εμπειρία του στην αναγνώριση ακτινογραφιών, υπερήχων, μαγνητικής τομογραφίας και άλλων διαγνωστικών εικόνων, ο επεμβατικός ακτινολόγος καθοδηγεί λεπτά εργαλεία, όπως είναι οι καθετήρες, μέσα από τα αγγεία ή μέσω του δέρματος για να θεραπεύσει νόσους χωρίς χειρουργείο.

Ο επεμβατικός ακτινολόγος συνεργάζεται στενά με τους συναδέλφους του (χειρουργούς και άλλους), για την καλύτερη αντιμετώπιση των ιατρικών προβλημάτων.

Τα πλεονεκτήματα των μεθόδων της επεμβατικής ακτινολογίας

Αν και καμία θεραπεία δεν είναι απαλλαγμένη από τον κίνδυνο των επιπλοκών, η επικινδυνότητα των μεθόδων της επεμβατικής ακτινολογίας είναι πολύ πιο χαμηλή από την επικινδυνότητα του ανοικτού χειρουργείου. Αυτό αποτελεί μεγάλο πλεονέκτημα για τη θεραπεία των ασθενών.

Οι περισσότερες επεμβάσεις της επεμβατικής ακτινολογίας μπορούν να γίνουν σε εξωτερικούς ασθενείς (χωρίς νοσηλεία) ή με μικρή παραμονή στο νοσοκομείο (μία βραδιά νοσηλείας).

Στις περισσότερες επεμβάσεις επεμβατικής ακτινολογίας δεν είναι απαραίτητη η γενική αναισθησία του ασθενούς. Ο βαθμός ασφάλειας της επέμβασης είναι πολύ υψηλός, ενώ ο μετεγχειρητικός πόνος και ο χρόνος ανάνηψης είναι σημαντικά μειωμένοι. Έτσι, οι επεμβάσεις αυτού του είδους αποδεικνύονται οικονομικά πιο συμφέρουσες για τον ασθενή και τον ασφαλιστικό του φορέα.

Υπερσύγχρονος ιατροτεχνολογικός εξοπλισμός

Εξοπλισμένο με δύο σύγχρονα αγγειογραφικά μηχανήματα (Angiostar – Siemens και G.E. Innova 3100 IQ), το τμήμα Επεμβατικής Ακτινολογίας του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών καθημερινά αναλαμβάνει τη διεκπεραίωση διαγνωστικών και επεμβατικών περιστατικών.

Κάθε αίθουσα επεμβάσεων είναι εξοπλισμένη με καταγραφικό ηλεκτροκαρδιογραφήματος και αρτηριακής πιέσεως, μετρητή ενδοαυλικής πιέσεως των αγγείων, ενδοαγγειακό υπερηχογράφο, απινιδωτή και μηχάνημα αναισθησίας. Με στόχο τη θωράκιση έναντι οποιασδήποτε επείγουσας κατάστασης, το τμήμα διαθέτει Αίθουσα Ανάνηψης Ασθενών και υποστηρίζεται από τη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας του νοσοκομείου.

Το ωράριο λειτουργίας του τμήματος Επεμβατικής Ακτινολογίας είναι από τις 8 το πρωί έως τις 8 το βράδυ τις εργάσιμες ημέρες, αλλά και οποιαδήποτε ώρα του 24ώρου, έπειτα από έκτακτη κλήση.

ΠΑΘΗΣΕΙΣ

Μια σοβαρή αιμορραγία που απαιτεί αντιμετώπιση με την ελάχιστα επεμβατική θεραπεία του εμβολισμού μπορεί να έχει ως αιτία κάποιο τραύμα, διαταραχές πήξης του αίματος, επιμολύνσεις, ανατομικές ανωμαλίες ή όγκους.

Ο εμβολισμός γίνεται με στόχο τη διακοπή της ροής του αίματος προς την πηγή της αιμορραγίας.

Κατά τον εμβολισμό, ο Επεμβατικός Ακτινολόγος εισάγει συνήθως ένα σωλήνα με διάμετρο 2 - 3 χιλιοστά στη βουβωνική χώρα κι από εκεί τον καθοδηγεί μέχρι το αγγείο που αιμορραγεί. Εκεί τοποθετεί μικροσωματίδια ρητίνης, κόλλα ή μικρά μεταλλικά σπειράματα με στόχο την απόφραξη του αγγείου και τη διακοπή της αιμορραγίας.

Η θεραπεία της αιμορραγίας είναι κρίσιμης σημασίας ειδικά σε περιπτώσεις μεγάλης απώλειας αίματος, η οποία εγκυμονεί τον κίνδυνο ο ασθενής να υποστεί απειλητικό για τη ζωή του σοκ.

Η δημιουργία αθηρωματικής πλάκας (χοληστερίνη + αντιδραστικά κύτταρα) στις αρτηρίες που μεταφέρουν αίμα στα κάτω άκρα μπορεί να δημιουργεί στενώσεις άλλοτε άλλου βαθμού & χρονιότητας. Το κάπνισμα, η υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπερχοληστερολαιμία και η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας αποτελούν τους κύριους προδιαθεσικούς παράγοντες της νόσου.

Ανάλογα με την έκταση, τη στένωση & τη χρονιότητα μπορεί να εμφανίζεται ως:

  • Οξεία ισχαιμία Η απόφραξη αναπτύσσεται απότομα χωρίς να έχει προετοιμαστεί το αρτηριακό δίκτυο με παρουσία παράπλευρων οδών. Αποτέλεσμα είναι ο αιφνίδιος πόνος, η γρήγορη απώλεια αίσθησης, κίνησης και εν τέλει η μη αναστρέψιμη βλάβη του σκέλους πέραν των 6 ωρών (ακρωτηριασμός).
  • Διαλείπουσα Χωλότητα Η απόφραξη αναπτύσσεται σταδιακά και το αρτηριακό δίκτυο έχει προετοιμαστεί με παρουσία παράπλευρων οδών. Εμφανίζεται με πόνο όταν αυξάνονται οι ανάγκες σε αίμα π.χ. βαδίζουμε και σταδιακά η απόσταση βάδισης μειώνεται αναγκάζοντας τον ασθενής να χωλαίνει (κουτσαίνει) διαλειπόντως (με διαλείμματα).     
  • Κρίσιμη ισχαιμία – Γάγγραινα Πρόκειται για παραμελημένες καταστάσεις σταδιακής ισχαιμίας σκέλους όπου το παράπλευρο δίκτυο δεν είναι αρκετό και το πόδι πονάει και στην ηρεμία (χωρίς να έχει αυξημένες ανάγκες σε αίμα). Χαρακτηριστικά οι ασθενείς κρεμούν το πόδι κάτω από το κρεβάτι για να κοιμηθούν ενώ τελικά εμφανίζονται πληγές και τροφικές αλλοιώσεις (Γάγγραινα) που μπορεί να καταλήξει και σε ακρωτηριασμό.

Η θεραπεία της αποφασίζεται με βάση τα συμπτώματα που προκαλεί και όταν αυτή περιέχει παρέμβαση απαιτεί προεγχειρητική Αγγειογραφία για τον καθορισμό της στρατηγικής. Η παρέμβαση μπορεί να είναι ελάχιστα επεμβατική ενδαγγειακή με μπαλόνι ή/και stent (συχνά με δυνατότητα απελευθέρωσης φαρμάκου), κλασική χειρουργική (παράκαμψη / bypass, ενδαρτηρεκτομή / θρομβοεμβολεκτομή) ή συνδυασμός των παραπάνω στον ίδιο χρόνο.

Η αρτηριακή αιμάτωση του εντέρου είναι πλούσια με πολλαπλές αναστομώσεις που λειτουργούν σαν «δικλείδες ασφαλείας» ενεργοποιούμενες όταν αποτύχουν ή δεν επαρκούν τα κύρια δίκτυα παροχής αίματος.

Η άνω μεσεντέριος αρτηρία και η κοιλιακή αρτηρία είναι οι δύο κύριοι κλάδοι που σηκώνουν το βάρος της αιμάτωσης του εντέρου.

Όπως και στα κάτω άκρα όσο πιο αργή είναι η ανάπτυξη της στένωσης τόσο περισσότερο χρόνο έχουν τα παράπλευρα δίκτυα για να μπορέσουν να αναπληρώσουν το έλλειμμα.

Στην Οξεία εντερική ισχαιμία, όπου η άνω μεσεντέριος αρτηρία αποφράσσεται απότομα εμφανίζεται έντονο κοιλιακό άλγος που αν δεν αντιμετωπιστεί εντός ωρών εξελίσσεται σε κατάσταση απειλητική για τη ζωή αφού αναπτύσσονται μη αναστρέψιμες βλάβες στο λεπτό έντερο.

Στη Χρόνια εντερική ισχαιμία, οι στενώσεις και η μειωμένη αιματική παροχή αναπτύσσονται σταδιακά και ο ασθενής πονάει μετά το γεύμα όπου απαιτούνται μεγάλες ποσότητες αίματος στο έντερο για να ολοκληρωθεί η διαδικασία της πέψης. Σε προχωρημένα στάδια ο ασθενής αναγκάζεται να προκαλέσει έμετο για να ανακουφιστεί ενώ αποφεύγει τα γεύματα χάνοντας συνεχώς σωματικό βάρος (λιπόσαρκος).

Στην πλειονότητα των περιπτώσεων η οξεία εντερική ισχαιμία απαιτεί επείγουσα χειρουργική επαναιμάτωση ενώ η χρόνια εντερική ισχαιμία είναι πιο πιθανό να μπορεί να αντιμετωπιστεί με ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους (ενδαγγειακά με αγγειοπλαστική/Stenting).

Τα ινομυώματα της μήτρας είναι οι πιο συχνοί γυναικολογικοί καλοήθεις όγκοι, που σε ορισμένες μελέτες αφορούν μέχρι και το 70-80% των γυναικών της αναπαραγωγικής ηλικίας.

Στην πλειοψηψία τους, τα ινομυώματα δεν προκαλούν συμπτώματα, και ανευρίσκονται τυχαία σε μία γυναικολογική εξέταση ρουτίνας.

Ανάλογα με τη θέση τους στη μήτρα, διακρίνονται σε υποβλεννογόνια (σε άμεση γειτνίαση με το ενδομήτριο), ενδοτοιχωματικά (μέσα στα μυϊκά τοιχώματα της μήτρας) και υποορογόνια (κάτω από τον εξωτερικό χιτώνα της μήτρας).

Όταν παρουσιάζουν συμπτώματα, αυτά συχνότερα είναι η ανώμαλη αιμορραγία της μήτρας, ιδιαίτερα με τη μορφή της μηνορραγίας (ροή μεγαλύτερης έντασης και διάρκειας στην περίοδο). Οι ανώμαλες αυτές αιμορραγίες, συχνά αποτελούν αίτιο σιδηροπενικής αναιμίας.

Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν πόνο ή αίσθημα πίεσης στην περιοχή της πυέλου, δυσκοιλιότητα και συχνουρία.

Η διάγνωση των ινομυωμάτων είναι εύκολη, από το ιστορικό, την αμφίχειρη γυναικολογική εξέταση και το υπερηχογράφημα της πυέλου (διακοιλιακό ή διακολπικό).

Η αντιμετώπισή τους καθορίζεται από τη θέση τους, από το αν προκαλούν συμπτώματα, το μέγεθός τους, την ηλικία της γυναίκας και από το αν έχει ολοκληρώσει την αναπαραγωγική της αποστολή ή όχι.

Η αντιμετώπιση των ινομυωμάτων μπορεί να είναι συντηρητική ή επεμβατική.

Διάφορα φαρμακευτικά σκευάσματα έχουν προταθεί για την ανακούφιση των συμπτωμάτων, μεταξύ των οποίων: αντισυλληπτικά, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, αγωνιστές GnRH, ενδομήτρια σπειράματα προγεστερόνης, ρυθμιστές προγεστερόνης, κ.λπ.

Οι χειρουργικές επιλογές για την αντιμετώπιση των ινομυωμάτων εξαρτώνται από την ηλικία της γυναίκας, και από το αν επιθυμεί περαιτέρω γονιμότητα ή όχι.

Σε νέες άτοκες γυναίκες, η επιλογή είναι η αφαίρεση του ινομυώματος (ινομυωματεκτομή ή εκπυρήνιση), που μπορεί να γίνει με ανοιχτό χειρουργείο (λαπαροτομία), με λαπαροσκόπηση, υστεροσκοπικά ή με διαδερμικό εμβολισμό από Επεμβατικό Ακτινολόγο.

Σε γυναίκες που έχουν ολοκληρώσει την οικογένειά τους ή σε γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση, προσφέρεται ως επιλογή η αφαίρεση της μήτρας (υστερεκτομία).

Ο πρωτοπαθής καρκίνος του ήπατος αποτελεί πιθανή εξέλιξη μίας χρόνιας ηπατοπάθειας με ή χωρίς κίρρωση.

Η έγκαιρη διάγνωση καρκίνου του ήπατος αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο για τη θεραπεία. Για το λόγο αυτό ο ηπατολόγος θα μας ζητήσει τακτική παρακολούθηση που δεν πρέπει να παραβλέπουμε.

Στον τομέα της θεραπείας πρέπει να γνωρίζουμε ότι η έγκαιρη διάγνωση καρκίνου του ήπατος αποτελεί σημαντικό εργαλείο γιατί διευκολύνει τον ασθενή και το γιατρό στο να επιτύχουν το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.

Για να επιτευχθεί αυτό είναι πολύ σημαντικό όποιος έχει πρόβλημα με το συκώτι του να συμβουλεύεται έγκαιρα τον ηπατολόγο και να ακολουθεί τις οδηγίες του.

Τα τελευταία χρόνια εφαρμόζονται πολλές νέες μέθοδοι για τη διάγνωση και αντιμετώπιση των παθήσεων του ήπατος.

Ο πρωτοπαθής καρκίνος του ήπατος αντιμετωπίζεται σήμερα με αρκετές μεθόδους. Οι κυριότερες επεμβατικές μέθοδοι αντιμετώπισης καρκίνου ήπατος είναι η χειρουργική αφαίρεση του όγκου, και η νέκρωση με χημειοεμβολισμό ή ραδιοσυχνότητες.

Υπάρχουν, επίσης, καινούρια φάρμακα με σημαντικά αποτελέσματα.

Η σωστή διαχείριση ενός ασθενούς με καρκίνο του ήπατος προϋποθέτει τη λήψη θεραπευτικών αποφάσεων από συμβούλιο ιατρών που εκτός του ηπατολόγου και του χειρουργού ήπατος περιλαμβάνει ιατρό ογκολόγο και ακτινολόγο.

Η γκάμα των ηπατικών νοσημάτων είναι μεγάλη όπως και το εύρος των θεραπευτικών παρεμβάσεων. Για το λόγο αυτό η σύγχρονη αντιμετώπιση ασθενών με ηπατικά νοσήματα απαιτεί την ύπαρξη μίας εξειδικευμένης και έμπειρης ομάδας ιατρών.

Το ήπαρ αποτελεί ιδιαίτερα συνηθισμένη περιοχή ανάπτυξης μεταστάσεων, κυρίως μέσω της αιματικής οδού, πολλών μορφών καρκίνων.

Οι ηπατικές μεταστάσεις μπορεί να προέρχονται από καρκίνο του παχέος εντέρου, των πνευμόνων, των νεφρών, του μαστού, του παγκρέατος, του στομάχου, των ωοθηκών ή από μελανώματα, σαρκώματα, νευροενδοκρινείς όγκους, όγκους των μαλακών μορίων και άλλους.

Η χειρουργική θεραπεία των μεταστάσεων στο ήπαρ δεν είναι πάντοτε δυνατή, ενώ η συστηματική χημειοθεραπεία τις περισσότερες φορές δεν έχει την αναμενόμενη ανταπόκριση.

Σε πολλές από τις περιπτώσεις αυτές υπάρχει απόλυτη ιατρική ένδειξη για τη διενέργεια ενδαρτηριακού χημειοεμβολισμού, μίας σύγχρονης μεθόδου με ιδιαίτερα ενθαρρυντικά αποτελέσματα.

Για την -παρηγορητικού τύπου- θεραπεία της νόσου χορηγούνται ενδαγγειακά χημειοθεραπευτικοί παράγοντες, που είναι πολύ καλά ανεκτοί από τους ασθενείς.

Η νοσηλεία διαρκεί συνήθως μία ημέρα και την επομένη ο ασθενής επιστρέφει στο σπίτι του.

Το τελικό αποτέλεσμα εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως το είδος, ο αριθμός και το μέγεθος των εστιών των όγκων, η εντόπισή του, η γενικότερη κατάσταση της υγείας του ασθενούς, η δυνατότητα επανάληψης του χημειοεμβολισμού και άλλες. 

ΓΙΑΤΙ ΕΜΑΣ

Διαθέτοντας τον πλέον σύγχρονο εξοπλισμό το τμήμα Επεμβατικής Ακτινολογίας του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών καθημερινά αναλαμβάνει τη διεκπεραίωση διαγνωστικών και επεμβατικών περιστατικών.

Το τμήμα Επεμβατικής Ακτινολογίας συνεργάζεται στενά με τα υπόλοιπα τμήματα του νοσοκομείου (τόσο τα χειρουργικά όσο και τα παθολογικά) με στόχο την καλύτερη αντιμετώπιση των εκάστοτε ιατρικών προβλημάτων.