Πώς μπορεί η διατροφή  να επηρεάσει  τη  φαρμακευτική μας αγωγή;

Γράφει ο Σωτήρης Αδαμίδης, Παθολόγος, Πρόεδρος ESoDiMeSO, Διευθυντής Α΄ Παθολογικής Κλινικής, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών

Γνωρίζουμε όλοι ότι για κάποια φάρμακα η λήψη με αδειο στομάχι είναι προτιμότερη, ενώ για άλλα, συστήνουμε στον ασθενή να τα λαμβάνει μετά από λήψη τροφής.

Για παράδειγμα, είναι γνωστό ότι το ασβέστιο που περιέχουν τα γαλακτοκομικά επηρεάζει την πρόσληψη κάποιων αντιβιωτικών, ενώ ο χυμός πχ. του grapefruit περιέχει ουσίες οι οποίες παρεμβαίνουν στο ενζυμικό σύστημα του οργανισμού μας (ήπαρ) από όπου περνούν σχεδον τα μισά φάρμακα που καταναλώνουμε.

Αυτό το είδαμε και με την ταυτόχρονη λήψη, για παράδειγμα, του grapefruit με στατίνες, που είναι τα κλασσικά φάρμακα για τη ρύθμιση της χοληστερίνης, όπου υπήρξαν πολύ σοβαρές παρενέργειες. Αυτό μπορεί να συμβεί ακόμα και με ένα μόνο ποτήρι χυμό.

Το ίδιο φρούτο μπορεί να επηρεάσει και άλλα φάρμακα, πχ. αυτά κατά του άγχους (βουσπιρόνη, τριαζολάμη) και φάρμακα κατά της ελονοσίας, της άνοιας κλπ.

Όταν καταναλώνουμε, ταυτόχρονα, κάποια τρόφιμα με φάρμακα, είναι καλό να ρωτάμε τον ιατρό για ενδεχόμενες ενοχλητικές αλληλεπιδράσεις, κάτι που αφορά πιο συχνά τους ηλικιωμένους, άτομα με καρκίνο, σύνδρομα δυσαπορρόφησης και δυσλειτουργία του πεπτικού συστήματος η άτομα με αλλεργική προδιάθεση.

Οι τροφές έχουν τη δυνατότητα να αυξήσουν ή να μειώσουν την απορρόφηση κάποιων φαρμάκων και, έτσι, μπορει να προκύψει είτε αύξηση της δράσης τους, είτε τοξικότητα ή, ακόμα, και μειωμενη αποτελεσματικότητα.

Αυτό δεν ισχύει μόνο για τα συνήθη φάρμακα αλλά ακόμα και για τα λεγόμενα συμπληρώματα η φυσικά προϊόντα, όπως έχει φανεί σε μελέτες.

Θα αναφέρω ότι εκτός από το grapefruit, επιδράσεις στη φαρμακευτική αγωγή μπορεί να προκύψουν και απο άλλα τρόφιμα όπως το ρόδι, το μαύρο πιπέρι, το cranberry, το μαύρο τσάι, η γλυκόριζα, το αλκοόλ, κ.λπ. που επηρεάζουν τη δραστηριότητα του ενζύμου P450 που είναι βασικό για τον μεταβολισμό πολλών φαρμάκων και που όπως δεν είναι γνωστό. Όμως, δε δρά με τον ίδιο τρόπο σε όλους μας .

Ουσίες, όπως η τυραμίνη, που περιέχεται σε πολύ γνωστά τρόφιμα όπως η μπύρα, η σοκολάτα, το αβοκάντο, τα ώριμα τυριά, επηρεάζει  τη δράση  κάποιων  αντικαταθλιπτικών  (αναστολείς της  μονοαμινοοξειδασης ) και μπορεί να οδηγήσει σε υπέρταση,  ακριβώς επειδή εμποδίζεται ο μεταβολισμός τους .

Λαχανικά όπως το μπρόκολο και το σπανάκι, που περιέχουν μεγάλη ποσότητα βιταμίνης Κ, ακυρώνουν τη δράση κάποιων αντιπηκτικών φαρμάκων με άκρως επικίνδυνες συνέπειες .

Τα νεότερα αλλά και πολύ ακριβότερα αντιπηκτικά δεν έχουν αυτό το πρόβλημα αλλά με τη σωστή καθοδήγηση απο τον ιατρό του μπορεί  κάποιος  να συνεχίσει  με τα κουμαρινικά χωρις να κινδυνεύσει. Αν τώρα πίνει, κανείς, πολύ κοκκινο κρασί αντιρροπεί λόγω ρεσβερατρόλης  και αντιαιμοπεταλιακής δράσης.

Ακόμα και με τα ευρέως χορηγούμενα φάρμακα για τη στυτική δυσλειτουργία, μπορεί να προκύψει μεγάλο πρόβλημα όταν ληφθεί χυμός grapefruit.

Το ελαιόλαδο μπορεί να αυξήσει τη δράση της σιμβαστατίνης για τη χοληστερίνη, χωρίς να γνωρίζουμε ακριβως την ποσότητα που το προκαλεί. Ενώ, το μαύρο πιπέρι, επειδή χρησιμοποιείται σε μικρές ποσότητες, δε μπορεί να επηρεάσει σημαντικά με την αυξηση της δράσης κάποιων αντιϊσταμινικών, όπως αποδεδειγμένα κάνει.

Καλό είναι, όμως, μιας και προκαλεί διπλασιασμό της ισχύος κάποιων αντιϊσταμινικών να το αποφεύγουν όσοι θα οδηγήσουν λόγω πιθανης καταστολής .