Οι νεότερες τεχνικές της ακτινοθεραπείας

Γράφει η Λουίζα Βίνη, Ογκολόγος-Ακτινοθεραπεύτρια, Διευθύντρια Τμήματος Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών

Τι είναι η τεχνική IMRT?

Η τεχνική IMRT (Ιntensity Μodulated Radiaton Therapy – Ακτινοθεραπεία Διαμορφούμενης Έντασης Δέσμης) είναι μία εξελιγμένη τεχνική ακτινοθεραπείας η οποία εφαρμόζεται τα τελευταία χρόνια στο Τμήμα Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών. Πρόκειται για μία προηγμένη τεχνική με την οποία παρέχεται η δυνατότητα η κατανομή της δόσης της ακτινοβολίας να προσαρμοστεί ακριβέστερα στην τριδιάστατη μορφή του όγκου, ελέγχοντας και διαμορφώνοντας την ένταση της δέσμης της ακτινοβολίας καλύτερα σε σχέση με την τριδιάστατη σύμμορφη ακτινοθεραπεία (3D conformal radiotherapy). Με την τεχνική αυτή, πολύ μικρές δέσμες στοχεύουν στον όγκο από διαφορετικές γωνίες ενώ κατά τη διάρκεια της θεραπείας, η ένταση κάθε δέσμης ελέγχεται και το σχήμα της αλλάζει εκατοντάδες φορές. Με τον τρόπο αυτό, οι υψηλότερες δόσεις ακτινοβολίας κατανέμονται στον όγκο ή ακόμη και σε υποπεριοχές του, ενώ μειώνεται σημαντικά η δόση στους περιβάλλοντες υγιείς ιστούς.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της τεχνικής IMRT?

Το βασικό πλεονέκτημα της IMRT είναι ότι επιτρέπει τη χορήγηση υψηλών δόσεων ακτινοβολίας στον όγκο, με παράλληλη προστασία των φυσιολογικών οργάνων. Η κλιμάκωση της δόσης αυξάνει την πιθανότητα τοπικού ελέγχου της νόσου, ενώ η ελαχιστοποίηση της έκθεσης των φυσιολογικών ιστών στην ακτινοβολία μειώνει την πιθανότητα επιπλοκών.

Εκτός από υψηλότερη δόση στον όγκο, η IMRT επιτυγχάνει και ομοιογενή κατανομή της δόσης. Αυτό γίνεται συνδυάζοντας μεγάλο αριθμό δεσμών και με διαφορετικές θέσεις των φύλλων σε κάθε μία από αυτές. Έτσι, όλη η περιοχή που μας ενδιαφέρει παίρνει την ίδια δόση ακτινοβολίας και δεν υπάρχουν «θερμά σημεία» (hot spots) ή «ψυχρά σημεία» (cold spots). Αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί ανομοιογένειες της δόσης μπορεί να αυξήσουν την πιθανότητα επιπλοκών.

Πότε έχει ένδειξη η τεχνική IMRT?

Η τεχνική IMRT έχει κυρίως ένδειξη

• στους καρκίνους του προστάτη
• της κεφαλής και τραχήλου
• του κεντρικού νευρικού συστήματος
• στους παιδιατρικούς όγκους
• σε περιπτώσεις επανακτινοβόλησης

Αρκετές κλινικές μελέτες έχουν δείξει οφέλη από τη χορήγηση ακτινοθεραπείας με την τεχνική IMRT στους προαναφερόμενους όγκους. Εκτός αυτών, η τεχνική μπορεί επίσης να εφαρμοστεί και σε καρκίνους του  μαστού,  του πνεύμονα και του γαστρεντερικού.

Τέλος πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι η πιο σύγχρονη μορφή ακτινοθεραπείας δεν είναι και η βέλτιστη επιλογή για κάθε περίπτωση ασθενούς. Ο θεράπων ιατρός είναι αυτός που θα ενημερώσει τον κάθε ασθενή για το ποια θεραπεία είναι η καταλληλότερη για την περίπτωσή του.