Low Dose CT: Προληπτικός έλεγχος καπνιστών με την πρωτοποριακή αξονική τομογραφία χαμηλής ακτινοβολίας

Γράφει ο Δρ. Ηρακλής Τιτόπουλος, MD, PhD, Ειδικός Επεμβατικός Πνευμονολόγος, Διευθυντής Πνευμονολογικής Κλινικής, Ιατρικό Διαβαλκανικό Θεσσαλονίκης
 

Τι είναι η αξονική χαμηλής δόσης (LDCT)?

Είναι η μοναδική εξέταση προσυμπτωματικού ελέγχου η οποία αναφέρεται στον καρκίνο του πνεύμονα (ΚτΠ), δηλαδή εντοπίζει τον ΚτΠ σε πολύ αρχικά στάδια πριν εκδηλωθούν συμπτώματα. Τελευταία, με τη χρήση της χαμηλής δόσης αξονικής τομογραφίας θώρακα (LDCT), με ελάχιστη ακτινοβολία σαν μιας απλής ακτινογραφίας, κατορθώσαμε να αναπτύξουμε παγκοσμίως προγράμματα πρόληψης του ΚτΠ, που παρουσιάζουν σπουδαία αποτελέσματα με σημαντική μείωση της θνησιμότητας (28-60%)

Είναι σε κάποιο βαθμό επικίνδυνη λόγω της ακτινοβολίας ?

Σε καμία περίπτωση. Η σάρωση των πνευμόνων στον αξονικό τομογράφο διαρκεί λίγα δευτερόλεπτα, με ελάχιστη ακτινοβολία σαν μιας απλής ακτινογραφίας.

Για ποιο λόγο να την κάνω?

Γιατί προλαβαίνω = θεραπεύω, και η μοναδική εξέταση προσυμπτωματικού ελέγχου η οποία αναφέρεται στον καρκίνο του πνεύμονα είναι η χαμηλής δόσης αξονική τομογραφία (LDCT). Άλλωστε η πρώιμη διάγνωση είναι εκείνη που βοηθάει στην πλήρη ίαση του εξεταζομένου.

Είναι για όλους ή για ειδικό πληθυσμό?

Η Low Dose CT συστήνεται σε:

 ✓ Ενήλικες, άνω των 50 ετών, νυν και πρώην καπνιστές

✓ Πρώην καπνιστές (> 25 pack years) για χρόνια                                                                                                                                    (τα pack years υπολογίζονται πολλαπλασιάζοντας τον ημερήσιο αριθμό πακέτου τσιγάρων επί τα χρόνια καπνίσματος. Πχ. καπνιστής 20 pack years μπορεί να είναι αυτός που καπνίζει 1 πακέτο ημερησίως για 20 χρόνια, ή 2 πακέτα ημερησίως για 10 χρόνια ή ½ πακέτο ημερησίως για 40 χρόνια).

 ✓ Πρώην καπνιστές που έχουν διακόψει το κάπνισμα λιγότερο από 15 χρόνια.

 ✓ Καπνιστές νυν και πρώην σε γενικά καλή κατάσταση υγείας, δίχως άλλα σοβαρά χρόνια νοσήματα.

 ✓ Άτομα με προηγούμενο, άνω της 5ετίας, ιστορικό ΚΠ.

 ✓ Άτομα με άλλους προδιαθεσικούς παράγοντες για πιθανή ανάπτυξη ΚΠ, όπως άτομα με οικογενειακό ιστορικό ΚΠ και άτομα που εκτίθενται σε αυξημένο επαγγελματικό κίνδυνο πχ. σε έκθεση ασβέστου, αμιάντου κλπ.

Κάθε πότε πρέπει να επαναλαμβάνεται?

Κάθε περίπτωση ασθενούς διαφέρει, γενικά πρέπει όμως  να επαναλαμβάνεται ετησίως σε άτομα υψηλού κινδύνου: ενήλικες άντρες και γυναίκες 50-80 ετών.

Είναι έγκυρη εξέταση για την πρόληψη του καρκίνου του πνεύμονα?

Παρόλο που είναι σπάνιο , οι εξετάσεις μπορεί να δώσουν εσφαλμένα αποτελέσματα. Αυτό μπορεί να συμβεί για διάφορους λόγους, για παράδειγμα εάν ένα άτομο αντιμετωπίζει λοίμωξη κατά τη στιγμή της σάρωσης. Το αποτέλεσμα όμως αυτό σε κάθε περίπτωση ακολουθείται από περισσότερες εξετάσεις.

Τι ποσοστό καρκίνων καλύπτει?

Η LDCT αφορά μόνο τον Καρκίνο του πνεύμονα

Που μπορώ να την κάνω ?

Η Αξονική Τομογραφία Χαμηλής Δόσης, χωρίς σκιαγραφικό, μπορεί να γίνει οπουδήποτε, σε κάθε αξονικό τομογράφο, με παραπεμπτικό γιατρού.

Καλύπτεται από τα ταμεία ?

Προς το παρόν δεν καλύπτεται από τα περισσότερα ασφαλιστικά ταμεία, γίνονται όμως συντονισμένες προσπάθειες από τους όλους τους επιστημονικούς φορείς για δωρεάν κάλυψη