Η θλάση των οπίσθιων μηριαίων μυών είναι ένας αρκετά συχνός τραυματισμός, ο οποίος ταλαιπωρεί κυρίως αθλητές που ασχολούνται με αθλήματα ταχυδύναμης, όπως το ποδόσφαιρο, μπάσκετ, τένις, βόλεϊ, άλματα, ταχύτητες κ.α.

Ως θλάση ορίζουμε τη μερική ή ολική ρήξη ενός μυός. Οι οπίσθιοι μηριαίοι αποτελούνται από το δικέφαλο μηριαίο, τον ημιυμενώδη και τον ημιτενοντώδη μυ. Πρόκειται για τη μυϊκή ομάδα που βρίσκεται στην οπίσθια επιφάνεια του μηρού και που έχει σαν κύρια λειτουργία της την κάμψη του γόνατος.

Κατά τη διάρκεια της ταχυδύναμης οι μυϊκές διαστολές γίνονται με μεγάλη συχνότητα, με αποτέλεσμα η οξειδοαναγωγική κατάσταση του αίματος να μειώνει τη λειτουργική ικανότητα των μυών.

Όταν λοιπόν η ενέργεια που εξασκείται στους οπίσθιους μηριαίους μύες ξεπερνά το όριο αντοχής τους, προκαλείται μερική ή ολική ρήξη τους.

Αίτια θλάσης οπίσθιων μηριαίων μυών

Αιτίες που μπορεί να προκαλέσουν μυϊκούς τραυματισμούς των κάτω άκρων σε αθλήματα ταχυδύναμης:

• Τραυματισμοί που οφείλονται στην ΟΜΣΣ (Οσφυϊκή Μοίρα Σπονδυλικής Στήλης), συχνά με ιερολαγόνιο ερεθισμό (ισχιοκνημιαίοι, προσαγωγοί, κοιλιακοί).
• Τραυματισμοί που οφείλονται στην έλλειψη ελαστικότητας των μυών ή στην έλλειψη κινητικής τροχιάς κάποιων σχετικών αρθρώσεων (π.χ. ισχίο, γόνατο, ποδοκνημική).
• Τραυματισμοί που οφείλονται στην κακή φυσική κατάσταση και το οξειδωτικό stress.
• Συνήθως, η ακολουθία του τραυματισμού είναι: κακή φυσική κατάσταση - υπερκόπωση - υπερδιάταση - μυϊκή θλάση.

Άμεσοι παράγοντες που σχετίζονται με τη θλάση οπίσθιων μηριαίων:

• Κακή προθέρμανση.
• Ελλιπής τροχιά κίνησης (ισχίο - γόνατο - ποδοκνημική).
• Υπερδιάταση της μυοτενόντιας μάζας.
• Κόπωση λόγω κακής φυσικής κατάστασης.
• Πλημμελής αποκατάσταση από προηγούμενο τραυματισμό.

Διάγνωση θλάσης οπίσθιων μηριαίων μυών

H διάγνωση της θλάσης των οπίσθιων μηριαίων είναι συνήθως εύκολο να γίνει κλινικά, λόγω των συμπτωμάτων που προκύπτουν ανάλογα με το βαθμό σοβαρότητας της θλάσης.

Το υπερηχογράφημα και η μαγνητική τομογραφία είναι οι διαγνωστικές μέθοδοι που μας παρέχουν αρκετά στοιχεία ώστε να διαγνώσουμε τη σοβαρότητα και το βαθμό της θλάσης.

Οι θλάσεις οπίσθιων μηριαίων ανάλογα με τη σοβαρότητα τους διακρίνονται σε τρεις βαθμούς:

1ου Βαθμού: Μικρής έντασης πόνος και μικρό οίδημα στην περιοχή. Δεν υπάρχει περιορισμός στην κίνηση και ο μυς διατηρεί τη λειτουργικότητα σε χαμηλής έντασης έργο.

2ου Βαθμού: Υπάρχει ρήξη μυϊκών ινών με έντονα τα στοιχεία της τοπικής φλεγμονής (θερμότητα, οίδημα, πόνος κατά την κίνηση).

3ου Βαθμού: Πλήρης ρήξη της μυοτενόντιας μοίρας του μυός με αδυναμία κίνησης, έντονο πόνο και εκτεταμένο αιμάτωμα (πολλές φορές υπάρχουν οδηγίες για χειρουργική αντιμετώπιση).

Θεραπεία θλάσης οπίσθιων μηριαίων μυών

Βασικές αρχές αντιμετώπισης, μετά τον τραυματισμό, είναι η ανάπαυση του μέλους, με εφαρμογή ψυχρών επιθεμάτων, για τον περιορισμό της έκτασης του αιματώματος, 2 - 4 φορές την ημέρα, ανάλογα με το βαθμό της θλάσης, συνήθως για 24 έως και 48 ώρες.

Γίνεται περίδεση της πάσχουσας περιοχής με ελαστικό επίδεσμο, για τη μείωση του ενδομυϊκού χώρου, περιορίζοντας έτσι την έκταση του αιματώματος. Τοποθετούμε το μέλος σε ανάρροπη θέση, στην προσπάθεια μας να μειώσουμε το οίδημα, ενώ η χορήγηση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων στο πρώτο στάδιο της θεραπείας βοήθα στη μείωση των συμπτωμάτων τις πρώτες ημέρες.

Η θεραπεία της θλάσης οπίσθιων μηριαίων μυών έχει πάντα σα στόχο τον περιορισμό του αιματώματος και τη μείωση όλων των φλεγμονωδών αντιδράσεων που προκύπτουν στην περιοχή, αυξάνοντας την επουλωτική διαδικασία για την αποκατάσταση του μυϊκού ιστού.

Η φυσικοθεραπεία σε αυτήν τη φάση επιβάλλεται. Ενδοδιαθερμία, laser, διασταυρούμενα ρεύματα, υπέρηχος, υδροθεραπεία είναι τα μέσα που χρησιμοποιούνται συνήθως.

Η μάλαξη, με μεγάλη προσοχή, προς αποφυγήν αύξησης του τοπικού αιματώματος, μπορεί να ξεκινήσει μετά τις 48 ώρες και έχει ουσιαστικό ρόλο στη διευθέτηση του ουλώδους ιστού και τη γρήγορη απορρόφηση του αιματώματος.

Η κατάλληλη αντιμετώπιση της θλάσης οπίσθιων μηριαίων μυών τις πρώτες ώρες μετά τον τραυματισμό έχει σημαντική επίδραση στην εξέλιξη της γρήγορης και σωστής αποκατάστασης της θλάσης. Ο στόχος είναι πάντα η αντιμετώπιση της οξείας αντίδρασης στην περιοχή, με ταυτόχρονη επιτάχυνση της επουλωτικής διαδικασίας, η οποία διαρκεί ανάλογα με το βαθμό της θλάσης.

Ο Αχίλλειος τένοντας είναι ένας τένοντας που βρίσκεται στην οπίσθια επιφάνεια της κνήμης, είναι ο κοινός τένοντας του γαστροκνημίου και υποκνημιδίου μυός και καταφύεται στην οπίσθια επιφάνεια της φτέρνας.

Ο Αχίλλειος τένοντας είναι ο ισχυρότερος τένοντας του ανθρωπίνου σώματος έχει μήκος περίπου 15 εκατοστά και εύρος 6 - 4 εκατοστά κοντά στην κατάφυσή του.

Ο Αχίλλειος τένοντας μπορεί να δεχθεί φορτία τέσσερις φορές το βάρος του σώματος κατά τη βάδιση και 7,7 φορές το βάρος του σώματος κατά τη διάρκεια τρεξίματος.

Οι πιο συχνές παθήσεις του Αχίλλειου τένοντα είναι η τενοντίτιδα του Αχίλλειου και οι ρήξεις του Αχίλλειου.

Η τενοντίτιδα Αχίλλειου οφείλεται σε υψηλές καταπονήσεις του τένοντα (overuse) που επιφέρουν μικροσκοπικές ρήξεις των ινών του κολλαγόνου και δημιουργία ουλώδους ιστού, ανελαστικότητα και φλεγμονή στο περιτενόντιο έλυτρο.

Τα συμπτώματα της τενοντίτιδας Αχίλλειου είναι πόνος, τοπική ευαισθησία στην ψηλάφηση του τένοντα, αδυναμία αθλήσεως

Οι ρήξεις του Αχίλλειου τένοντα συμβαίνουν κυρίως κατά τη διάρκεια αθλητικής δραστηριότητας, όταν κυρίως ο τένοντας υφίσταται απότομη έκκεντρη διάταση ή σύσπαση.

Πολύ συχνά, οι ασθενείς με ρήξη Αχίλλειου τένοντα αναφέρουν παλαιά επεισόδια τενοντίτιδας και φλεγμονή του τένοντα ή πάσχουν από συστηματική νόσο, όπως κολλαγόνωση, ρευματοπάθεια, υπερχοληστεριναιμία, κ.λπ.

Η ρήξη Αχίλλειου τένοντα γίνεται συνήθως 2-3 εκατοστά πάνω από το σημείο κατάφυσης του τένοντα και αυτό συμβαίνει διότι στην περιοχή αυτή υπάρχει μειωμένη αιμάτωση.

Συνήθως, η θεραπεία των ρήξεων του Αχίλλειου τένοντα είναι χειρουργική με τελικοτελική συρραφή του τένοντα. Η χειρουργική θεραπεία μπορεί να είναι με ανοικτή συρραφή του Αχίλλειου ή διαδερμική του τένοντα χωρίς εξωτερικό τραύμα.

Η συντηρητική αγωγή των ρήξεων του Αχίλλειου τένοντα είναι η εφαρμογή ειδικών κηδεμόνων με τον άκρο πόδα σε ιπποποδία για δύο μήνες.

Η χειρουργική θεραπεία ρήξης Αχίλλειου τένοντα εμφανίζει ποσοστά επαναρήξεων 3-4 %, ενώ η συντηρητική θεραπεία 20-30 %.

Τα αποτελέσματα της ανοικτής και διαδερμικής συρραφής σε βάθος χρόνου είναι τα ίδια, πλην όμως η ανοικτή συρραφή εμφανίζει, υψηλότερα ποσοστά διεγχειρητικών και μετεγχειρητικών επιπλοκών, όπως φλεγμονή ή νεκρώσεις του δέρματος ή δυσκαμψία.

Η διαδερμική συρραφή είναι η κλειστή τοποθέτηση ραμμάτων κεντρικά στο μυοτενόντιο τμήμα του τένοντα και η τοποθέτηση αυτών υποδορίως, στο περιφερικό τμήμα στο επίπεδο της κατάφυσης με τη πτέρνα δίκην Π.

Η συρραφή του ράμματος κεντρικά φέρνει τα δύο άκρα του τένοντα σε επαφή. Εν συνεχεία, τοποθετείται ειδικός κνημοποδικός κηδεμόνας σε ιπποποδία.

Ο ασθενής εξέρχεται του νοσοκομείου 6 - 7 ώρες μετά την επέμβαση, φορώντας ειδικό κηδεμόνα, με τον άκρο πόδα σε ιπποποδία. Βαδίζει με βακτηρίες μασχάλης περίπου για ένα μήνα.

Δύο εβδομάδες μετεγχειρητικά βελτιώνουμε προοδευτικά την ιπποποδία ανά εβδομάδα και περίπου στις έξι εβδομάδες η ποδοκνημική βρίσκεται σε ουδέτερη θέση 90^ο και ο ασθενής μπορεί να φορτίζει το σκέλος χωρίς βακτηρίες.

Περίπου στους δύο μήνες αφαιρείται ο κηδεμόνας και ξεκινά πρόγραμμα φυσιοθεραπείας με διατάσεις, μυϊκή ενδυνάμωση και βελτίωση του εύρους κίνησης της ποδοκνημικής.

Στους τρεις μήνες ο ασθενής μπορεί να αρχίσει ελαφρό τρέξιμο, ποδήλατο, ασκήσεις ισορροπίας, διατάσεις και ενδυνάμωση γαστροκνημίας.

Πλήρη αθλητική δραστηριότητα μπορεί να έχει μετά από 6 - 8 μήνες.