Αλλεργιολογικό

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Το Αλλεργιολογικό τμήμα παρέχει τη δυνατότητα διερεύνησης και θεραπείας όλου του φάσματος των αλλεργικών παθήσεων τόσο των οξέων καταστάσεων όσο και των χρόνιων προβλημάτων.

Πάντοτε με επιστημονική εξυπηρέτηση, αλλά πάνω απ’ όλα με φιλική και ανθρώπινη προσέγγιση, το πλήρως εξειδικευμένο και άρτια εκπαιδευμένο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό του Αλλεργιολογικού Τμήματος παρέχει στους ασθενείς υψηλού επιπέδου υπηρεσίες ενημέρωσης, πρόληψης, διάγνωσης και θεραπείας.

ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

Το Αλλεργιολογικό τμήμα αντιμετωπίζει με τις πλέον σύγχρονες θεραπευτικές μεθόδους όλες τις αλλεργικές παθήσεις και ειδικότερα:

Σε επίπεδο εξωτερικού ιατρείου με τη χρήση ειδικών διαγνωστικών μεθόδων, όπως:

  • Τα δερματικά τεστ για αεροαλλεργιογόνα και τροφικά αλλεργιογόνα, με τα οποία είναι δυνατή η διερεύνηση αναπνευστικής (ρινίτιδα, άσθμα) και τροφικής αλλεργίας,
  • Τα Patch test για τη διερεύνηση της αλλεργικής δερματίτιδας εξ’ επαφής,
  • Τεστ δερματικά και ενδοδερμικά για τη διερεύνηση φαρμακευτικής αλλεργίας,
  • Τεστ δερματικά και ενδοδερμικά για τη διαπίστωση ευαισθησίας σε έντομα.

Σε επίπεδο εσωτερικών ασθενών:

  • Νοσηλεία οξέων αλλεργικών περιστατικών,
  • Διερεύνηση περίπλοκων αλλεργικών παθήσεων (χρόνια κνίδωση, κ.λπ.),
  • Ταχεία απευαισθητοποίηση σε υμενόπτερα, φάρμακα,
  • Προεγχειρητικό έλεγχο και αντιμετώπιση αλλεργικών παθήσεων.

Θεραπεία αλλεργιολογικών νοσημάτων

Η ανοσοθεραπεία ή θεραπεία απευαισθητοποιήσεως (αλλεργικά εμβόλια), αφορά σε δύο κύριες περιπτώσεις: την αναπνευστική αλλεργία (δηλαδή την αλλεργική ρινίτιδα/επιπεφυκίτιδα και το αλλεργικό άσθμα) και την αλλεργία σε υμενόπτερα (μέλισσες και σφήκες).

Η συμπτωματική θεραπευτική αγωγή αποσκοπεί στον περιορισμό των συμπτωμάτων των αλλεργικών νόσων είτε αυτά προέρχονται από το δέρμα, είτε από το αναπνευστικό σύστημα.

Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται κυρίως σε περιπτώσεις αλλεργίας είναι τα αντιισταμινικά, τα στεροειδή (κορτιζονούχα) σπρέι για τη μύτη και τους πνεύμονες και τα βρογχοδιασταλτικά.

Κάθε ασθενής είναι ευαισθητοποιημένος σε συγκεκριμένα αλλεργιογόνα. Αυτά τα αλλεργιογόνα είναι αποκλειστικά υπεύθυνα για την εκδήλωση των συμπτωμάτων σε κάθε περίπτωση αλλεργίας: είτε πρόκειται για αναπνευστική, τροφική, φαρμακευτική ή άλλη αλλεργία.

Επομένως, είναι ιδιαίτερα σημαντικό ο αλλεργικός ασθενής να αποφεύγει την έκθεσή του στα αλλεργιογόνα με κάθε δυνατό τρόπο.

ΠΑΘΗΣΕΙΣ

Τα αεροαλλεργιολογικά νοσήματα οφείλονται στα αλλεργιογόνα που υπάρχουν στον αέρα που εισπνέουμε.

Τα αλλεργιογόνα προκαλούν κυρίως αλλεργική ρινίτιδα, επιπεφυκίτιδα ή/και βρογχικό άσθμα, ανάλογα με το αν προσβάλλεται η μύτη, τα μάτια ή/και ο πνεύμονας αντίστοιχα.

Αίτια αεροαλλεργιολογικών νοσημάτων

Κλασικό παράδειγμα είναι τα αλλεργιογόνα που περιέχονται στις γύρεις διαφόρων φυτών και δέντρων, και που περιέχονται σε μεγάλες ποσότητες στην ατμόσφαιρα κατά την περίοδο ανθοφορίας (συνήθως την άνοιξη).

Τα φυτά που ενδιαφέρουν από αλλεργιολογικής πλευράς είναι εκείνα, τα οποία δεν έχουν μεγάλα άνθη με έντονα χρώματα.

Σημαντικά είναι επίσης τα αλλεργιογόνα των ακάρεων της οικιακής σκόνης, των μικροσκοπικών εντόμων που κατακλύζουν κατά εκατομμύρια τα σπίτια μας και προκαλούν αναπνευστικά συμπτώματα καθ' όλη τη διάρκεια του έτους.

Τα ακάρεα ζουν μέσα στη σκόνη και τα αλλεργιογόνα τους προέρχονται από τμήματα του σώματος και από τα περιττώματά τους, τα οποία αναμειγνύονται με τα σωματίδια της σκόνης και εν συνεχεία εισπνέονται.

Τέλος, συχνά αίτια αλλεργίας είναι τα σωματίδια διαφόρων μυκήτων, που αναπτύσσονται συχνά σε χώρους με έντονη υγρασία, των κατοικίδιων ζώων, με κύριους εκπροσώπους το σκύλο και τη γάτα, αλλά και άλλων απρόσκλητων επισκεπτών, όπως η οικιακή κατσαρίδα.

Συμπτώματα αεροαλλεργιολογικών νοσημάτων

Τα αεροαλλεργιογόνα προκαλούν έντονη καταρροή, φτέρνισμα ή δύσπνοια. Την άνοιξη όμως, που τα φορτία των γύρεων είναι εξαιρετικά μεγάλα, η συμπτωματολογία των αλλεργιογόνων είναι περισσότερο έντονη.

Επίσης, τα ακάρεα πολλαπλασιάζονται κυρίως το φθινόπωρο και την άνοιξη.

Επειδή τα ακάρεα υπάρχουν καθ' όλη τη διάρκεια του έτους μπορεί ο ασθενής να έχει ολοετή συμπτωματολογία ή κρίσεις κατά τη διάρκεια των δύο εποχών που ήδη αναφέρθηκαν.

Διάγνωση αεροαλλεργιολογικών νοσημάτων

Η διάγνωση αλλεργιογόνων νοσημάτων γίνεται με δοκιμασίες αναπνευστικής λειτουργίας, οι οποίες αποσκοπούν στη διάγνωση του άσθματος και την ενδεχόμενη συσχέτισή του με το αλλεργικό υπόστρωμα του ασθενούς.

Η πιο σημαντική από αυτές είναι η σπιρομέτρηση που γίνεται εύκολα.

Αεροαλλεργιολογικά νοσήματα

Το αλλεργικό σοκ είναι η συστηματική αναφυλακτική αντίδραση του οργανισμού μετά από έκθεση σε αντίστοιχο αλλεργιογόνο.

Το αλλεργικό σοκ είναι επικίνδυνο για τον οργανισμό αφού αποτελεί πολυσυστηματική κατάσταση. Πολύ χαρακτηριστικό πρώιμο, όχι όμως και απαραίτητο, σύμπτωμα του αλλεργικού σοκ, είναι ο κνησμός παλαμών, πελμάτων και περιγεννητικά.

Το δέρμα συμμετέχει στο 90% των περιπτώσεων αλλεργικών σοκ. Είναι πολύ σύνηθες ο ασθενής που υφίσταται αλλεργικό σοκ να εμφανίζει αγγειοοίδημα γύρω από τους οφθαλμούς, στα χείλη ή στη γλώσσα.

Αίτια αλλεργικού σοκ

Κατά κανόνα το αλλεργικό σοκ έχει αίτια: Τροφές, φάρμακα, δηλητήριο από νυγμό υμενοπτέρων (μέλισσα, σφήκα), έκθεση σε latex, άσκηση.

Υπάρχουν ασυνήθεις περιπτώσεις κατά τις οποίες ο ασθενής εμφανίζει τυπική εικόνα αναφυλαξίας χωρίς αίτιο (ιδιοπαθής αναφυλαξία).

Η αναγνώριση του αιτιολογικού παράγοντα είναι μείζονος σημασίας, αφού σε επανέκθεση είναι πιθανό ο ασθενής να κινδυνεύσει από νέο αναφυλακτικό σοκ.

Αλλεργικό αναφυλακτικό σοκ

Η αλλεργική ρινίτιδα ορίζεται κλινικά ως η συμπτωματική διαταραχή της μύτης που προκαλείται από μία φλεγμονή, η οποία πραγματοποιείται με τη μεσολάβηση ΙgΕ ανοσοσφαιρινών, μετά από έκθεση του βλεννογόνου της μύτης σε αλλεργιογόνα προς τα οποία έχει ευαισθητοποιηθεί ο ασθενής.

Η ρινίτιδα χαρακτηρίζεται ως αλλεργική ρινίτιδα ή ατοπική ρινίτιδα από την εκδήλωση πολλαπλών φταρνισμάτων, ρινόρροια, οπισθορρινικό κατάρρου και μπούκωμα και των δύο ρινικών κοιλοτήτων.

Τα αλλεργικά ή ατοπικά συμπτώματα τα πυροδοτούν η έκθεση των πασχόντων σε περιβαλλοντικά αλλεργιογόνα, όπως οι αλλεργιογόνοι γυρεόκοκκοι, τα αλλεργιογόνα των ακάρεων της σκόνης του σπιτιού, τα αλλεργιογόνα των τριχών, των επιθηλίων του δέρματος των οικόσιτων ζώων, όπως ο σκύλος και η γάτα, τα αλλεργιογόνα των κατσαριδών και των μυκήτων.

Η παρουσία του κάθε αλλεργιογόνου ποικίλει από τόπο σε τόπο σε κάθε χώρα. Οι περισσότεροι ασθενείς δεν εμφανίζουν όλα τα αλλεργικά συμπτώματα.

Αλλεργικό άσθμα και αλλεργική ρινίτιδα και παραρρινοκολπίτιδα

Η αλλεργία στα δηλητήρια των υμενοπτέρων, της μέλισσας ή της σφήκας δηλαδή, αποτελεί τυπική και πολύ επικίνδυνη αλλεργική αντίδραση.

Το σημαντικότερο από όλα είναι ότι η αλλεργία αυτή θεραπεύεται και ότι μέχρι να θεραπευθεί ο ασθενής πρέπει να έχει πάντα μαζί του ειδικό σετ αντιμετώπισης.

Η κλινική εικόνα αλλεργικού σοκ χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση αλλεργικών συμπτωμάτων λίγα λεπτά μετά το νυγμό (το τσίμπημα δηλαδή).

Η εικόνα μπορεί να είναι μία απλή κνίδωση, μπορεί όμως να είναι και συστηματική αναφυλαξία έως αλλεργικό σοκ.

Αυτό που πρέπει να γνωρίζει ο αλλεργικός ασθενής είναι ότι είναι πολύ πιθανό σε νέο νυγμό η αλλεργική αντίδραση να είναι πιο σοβαρή.

Η διάγνωση αλλεργικού σοκ γίνεται δια νυγμού και με ενδοδερμικές δοκιμασίες, ενώ υποστηρίζεται με εξετάσεις αίματος (ειδική IgE ορού έναντι των δηλητηρίων).

Αλλεργικό σοκ σε τσιμπήματα εντόμων

Το έκζεμα ή ατοπική δερματίτιδα είναι μία χρόνια, υποτροπιάζουσα διαταραχή της ανώτερης στιβάδας του δέρματος, που προκαλεί ξηροδερμία, κνησμό και εξανθήματα.

Η ατοπική δερματίτιδα συνήθως ξεκινάει στην παιδική ηλικία και μάλιστα μέσα στους πρώτους έξι μήνες.

Το έκζεμα μπορεί να διαρκέσει μέχρι την εφηβεία ή την ενήλικο ζωή.

Αίτια εκζέματος είναι περιβαλλοντικοί παράγοντες (διατροφή), ανοσολογικοί παράγοντες και γενετικοί παράγοντες.

Η ατοπική δερματίτιδα εκδηλώνεται συχνότερα σε οικογένειες με ιστορικό εκζέματος, αλλεργικής ρινίτιδας ή αλλεργικού βρογχικού άσθματος.

Ατοπική δερματίτιδα (έκζεμα) και δερματίτιδα εξ' επαφής

Η κνίδωση είναι μία από τις πιο συχνές παθήσεις του δέρματος και συνήθως χαρακτηρίζεται από βλάβες στο δέρμα που έχουν πομφό και ερυθρότητα μαζί με κνησμό («ξύσιμο»).

Όταν διαρκεί λιγότερο από 6 εβδομάδες η κνίδωση θεωρείται οξεία, αντίθετα όταν διαρκεί πάνω από 6 εβδομάδες ονομάζεται χρόνια κνίδωση.

Τη χρόνια κνίδωση τη διακρίνουμε σε δύο κατηγορίες, κυρίως:

  • Σε ιδιοπαθή ή αυτόματη κνίδωση όταν δεν υπάρχει κάποιος εξωτερικός παράγοντας που να την προκαλεί. Εμφανίζεται αυτόματα και απρόβλεπτα. Είναι η συνηθέστερη μορφής χρόνιας κνίδωσης.
  • Σε φυσικές κνιδώσεις, όπως ο δερμογραφισμός, η κνίδωση εκ ψύχους, η χολινεργική και άλλες, στις οποίες κάποιος εξωτερικός παράγοντας όπως η τριβή, το ψύχος, ή η αυξημένη θερμοκρασία προκαλούν το εξάνθημα.

Στη μέγιστη πλειοψηφία τα αίτια της χρόνιας κνίδωσης είναι ακόμη άγνωστα. Σε λίγες περιπτώσεις κνίδωσης μπορεί να βρεθεί κάποιο άλλο υποκείμενο νόσημα που προκαλεί κνίδωση.

Κατά καιρούς έχουν θεωρηθεί διάφοροι παράγοντες ότι προκαλούν κνίδωση, χωρίς όμως να έχει αποδειχθεί κάποια σχέση ή να υπάρχει σαφής συσχέτιση.

Τέτοιοι παράγοντες που προκαλούν κνίδωση είναι οι τροφές, το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (Helicobacter pylori), η αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα (Hashimoto), το ψυχικό στρες.

Οξεία και χρόνια κνίδωση

Τροφική αλλεργία είναι η αναπάντεχη και μη κανονική ανοσολογική αντίδραση του οργανισμού εναντίον ενός τμήματος μίας τροφής (συνήθως πρωτεΐνη).

Η πρωτεΐνη αυτή αποτελεί το αλλεργιογόνο.

Από τη στιγμή που το ανοσολογικό σύστημα «αποφασίσει» ότι μία συγκεκριμένη τροφή είναι «επικίνδυνη» για τον οργανισμό, παράγει ειδικά αντισώματα εναντίον της ώστε να την εξουδετερώσει.

Τι συμβαίνει στην τροφική αλλεργία, Γίνεται λήψη της τροφής, η τροφή φτάνει στο στομάχι και το λεπτό έντερο όπου διασπάται, με ατελή πέψη των πρωτεϊνών. Οι ακέραιες πρωτεΐνες περνούν από το τοίχωμα του εντέρου και απορροφούνται στην κυκλοφορία. Το ανοσολογικό σύστημα τις αντιλαμβάνεται ως επιβλαβείς και παράγει αντισώματα εναντίον τους για να τις απομακρύνει.

Οι αλλεργικοί παράγουν αντισώματα τύπου IgE εναντίον αυτών των πρωτεϊνών. Οι πρωτεΐνες αυτές λέγονται αλλεργιογόνα. Οι IgE συνδέονται στην επιφάνεια μαστοκυττάρων και βασεοφίλων και είναι έτοιμες να αντιδράσουν σε επόμενη έκθεση στο αλλεργιογόνο.

Τροφικές αλλεργίες

Η αλλεργία σε φάρμακα μπορεί να εκδηλωθεί με δύο είδη αντιδράσεων: τις άμεσου τύπου αλλεργίες (στις οποίες τα συμπτώματα εμφανίζονται εντός λίγων λεπτών μέχρι μία ώρα από τη λήψη του φαρμάκου) και τις επιβραδυνόμενου ή καθυστερημένου τύπου αλλεργίες (εμφάνιση συμπτωμάτων εντός αρκετών ωρών από τη λήψη).

Αλλεργικές αντιδράσεις άμεσου τύπου

Τα φάρμακα που είναι συνήθως υπεύθυνα για τις αλλεργικές αντιδράσεις άμεσου τύπου είναι τα αντιβιοτικά.

Οι φαρμακευτικές αλλεργίες άμεσου τύπου εκδηλώνονται εντός λίγων λεπτών από τη χορήγηση του υπεύθυνου φαρμάκου (είτε από το στόμα, είτε με ένεση) με αλλεργικά συμπτώματα από το δέρμα (κνίδωση με ή χωρίς αγγειοοίδημα, δηλαδή πρήξιμο), το πεπτικό σύστημα (πόνος στην κοιλιά, εμετός, διάρροια), το αναπνευστικό σύστημα (ρινική καταρροή, φταρνίσματα, βήχας, δύσπνοια, οίδημα λάρυγγα) και το κυκλοφορικό σύστημα (δηλαδή την πτώση στην πίεση του αίματος, που εκδηλώνεται ως ζάλη, εφίδρωση, λιποθυμία).

Αλλεργικές αντιδράσεις επιβραδυνόμενου ή καθυστερημένου τύπου

Τα φάρμακα που ενοχοποιούνται συχνότερα για τις αλλεργικές αντιδράσεις επιβραδυνόμενου ή καθυστερημένου τύπου είναι τα αντιβιοτικά (β-λακταμικά, κινολόνες, σουλφοναμίδες), τα αντιεπιληπτικά φάρμακα, τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (π.χ. ασπιρίνη), τα αντιφυματικά και τα φάρμακα για το ουρικό οξύ (αλλοπουρινόλη).

Οι φαρμακευτικές αλλεργίες επιβραδυνόμενου ή καθυστερημένου τύπου μπορεί να εκδηλωθούν οποτεδήποτε κατά τη διάρκεια χορήγησης ενός φαρμάκου, είτε την πρώτη ημέρα λήψης είτε αργότερα, αλλά πάντοτε με χρονική καθυστέρηση πέραν της μίας ώρας από τη λήψη της δόσης.

Φαρμακευτικές αλλεργίες

ΓΙΑΤΙ ΕΜΑΣ

Πλήρως εξειδικευμένο και άρτια εκπαιδευμένο, το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό του Αλλεργιολογικού Τμήματος, σε άμεση συνεργασία και με τα άλλα ιατρικά τμήματα, παρέχει στους ασθενείς υψηλού επιπέδου υπηρεσίες πρόληψης, πλήρη ενημέρωση και νοσηλευτική υποστήριξη.

Στο Αλλεργιολογικό τμήμα εστιάζουμε στην καλύτερη δυνατή ιατρική φροντίδα με τον αποτελεσματικότερο και ασφαλέστερο τρόπο διάγνωσης και θεραπείας. Παρέχονται προσωποποιημένες και υψηλής ποιότητας ιατρικές υπηρεσίες στον τομέα της Αλλεργιολογίας.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΟΜΙΛΟΣ ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΑΘΗΝΩΝ, ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΘΗΝΩΝ Άνδρας Γυναίκα Ευεξία

ΑΣΘΜΑ ΚΑΙ ΔΙΑΚΟΠΕΣ