Χειρουργική της σπονδυλικής στήλης: Γιατί δεν πρέπει να φοβάμαι ένα χειρουργείο στην σπονδυλική μου στήλη; Τι άλλαξε στην χειρουργική της σπονδυλικής στήλης τα τελευταία χρόνια;

Γράφει ο Κωνσταντίνος Σταραντζής, Ορθοπεδικός, Χειρουργός Σπονδυλικής Στήλης, Διευθυντής Τμήματος Σπονδυλικής Στήλης & Σκολίωσης, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών

Η χειρουργική της σπονδυλικής στήλης έχει, χωρίς αμφιβολία, σημειώσει τεράστια πρόοδο τις τελευταίες δεκαετίες. Βέβαια, το ζητούμενο παραμένει η συνεχής βελτίωση των τεχνικών και των μέσων με απώτερο στόχο την προσέγγιση του τέλειου αποτελέσματος.

Στον τομέα της αποτελεσματικότητας των χειρουργείων, τα ισχυρά εργαλεία και εμφυτεύματα που διαθέτουμε εδώ και σχεδόν 3 δεκαετίες μας επιτρέπουν μεγάλες διορθώσεις των παραμορφώσεων της σπονδυλικής στήλης (κύφωση-σκολίωση) αλλά και πλήρη ανατομική αποκατάσταση των προβλημάτων που δημιουργούνται από την φθορά.

Στον τομέα της ασφάλειας των χειρουργείων της σπονδυλικής στήλης, σημαντικό ορόσημο αποτέλεσε ο διεγχειρητικός έλεγχος της καλής λειτουργίας των νεύρων και του νωτιαίου μυελού (νευροπαρακολούθηση). Ιδιαίτερα σε επεμβάσεις διόρθωσης παραμορφώσεων, συνέβαλε σημαντικά στην αποφυγή νευρολογικών επιπλοκών κατά την διάρκεια αυτών και στην επίτευξη μεγαλύτερων και καλύτερων διορθώσεων με την ίδια ασφάλεια.

Επόμενο βήμα ήταν η χρήση ακτινογραφιών μέσα στο χειρουργείο (ακτινοσκόπηση) ώστε να ελέγχεται η σωστή θέση των υλικών που τοποθετούνται. Πλέον υπάρχει η δυνατότητα αυτό να γίνεται με ακόμη μεγαλύτερη ακρίβεια χρησιμοποιώντας διεγχειρητικό αξονικό τομογράφο (O-Arm) κατά την διάρκεια της επέμβασης. Την τελευταία δεκαετία, όλα τα παραπάνω συνδυάζονται με εργαλεία και λογισμικό πλοήγησης που μας δίνουν πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο για την ασφαλή τοποθέτηση των υλικών μας. Αιχμή του δόρατος αυτής της τεχνολογίας αποτελεί η ψηφιακά και μηχανικά υποβοηθουμένη πλοήγηση (ρομποτική), που εξασφαλίζει την τοποθέτηση των υλικών με την μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια, άρα και ασφάλεια.

Ακόμα και στον τομέα της βελτίωσης της εμπειρίας ενός χειρουργείου σπονδυλικής στήλης, έχει σημειωθεί αξιοσημείωτη πρόοδος. Με τις νέες τεχνικές ελάχιστης επεμβατικότητας (minimally invasive spine surgery) μας δίνεται πλέον η δυνατότητα να πετύχουμε το αποτέλεσμα που επιθυμούμε δια μέσω πολύ μικρών οπών του δέρματος. Έτσι το χειρουργικό τραύμα ελαχιστοποιείται μαζί με τον μετεγχειρητικό πόνο και, κυρίως, τον χρόνο αποκατάστασης - που είναι πάντα το ζητούμενο ιδιαίτερα  στους νέους και δραστήριους ασθενείς. Ταυτόχρονα, λόγω της συντόμευσης του χρόνου νοσηλείας (συνήθως ημερήσια), μειώνεται και το συνολικό κόστος.

Η πιο σημαντική εξέλιξη όμως αφορά στον ανθρώπινο παράγοντα και συγκεκριμένα  στην εκπαίδευση εξειδικευμένων χειρουργών σπονδυλικής στήλης. Στο παρελθόν δεν υπήρχε ξεχωριστή εκπαίδευση για μια τόσο απαιτητική ειδικότητα με αποτέλεσμα να καλύπτεται είτε από Ορθοπαιδικούς είτε από Νευροχειρουργούς στους τομείς που μπορούσαν να καλύψουν με την γενική τους εκπαίδευση. Πλέον, στις προηγμένες ιατρικά χώρες, αποτελεί ξεχωριστή εξειδίκευση  που προϋποθέτει πολυετή και στοχευμένη εκπαίδευση και εφοδιάζει τους χειρουργούς σπονδυλικής στήλης με τη γνώση και τις δεξιότητες που απαιτούνται για να αντιμετωπίζουν με ασφάλεια το πλήρες φάσμα της παθολογίας της σπονδυλικής στήλης.