Πρόληψη του καρκίνου του μαστού και η αξία του προγράμματος μαστογραφικού ελέγχου

Γράφει ο Ιωάννης Μισιτζής, Χειρουργός Μαστού, Διευθυντής, Ιατρικό Ψυχικού
 

H Μαστογραφία, μετά από μακροχρόνιες μελέτες, έχει καθιερωθεί ως η πλέον αποτελεσματική μέθοδος πληθυσμιακού ελέγχου γυναικών για την ανακάλυψη και έγκαιρη αντιμετώπιση ασυμπτωματικών καρκίνων μαστού.

Η γενίκευση της εφαρμογής της έχει συμβάλει σημαντικά, τις τελευταίες δεκαετίες, στη μείωση της θνησιμότητας από καρκίνο μαστού.

Το πρόγραμμα μαστογραφικού ελέγχου πρέπει να καθορίζεται από εξειδικευμένο γιατρό ή Κέντρο Μαστού ξεχωριστά για κάθε γυναίκα και καθορίζεται από τον εξατομικευμένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου μαστού.

Για την εκτίμηση κινδύνου λαμβάνονται υπ΄όψιν το οικογενειακό και ατομικό ιστορικό, η παρουσία παθογόνων μεταλλάξεων σε γονίδια, η πυκνότητα του μαστού και άλλοι παράγοντες.

Για την εκτίμηση του κινδύνου χρησιμοποιούνται και αλγόριθμοι μαθηματικών μοντέλων.

Οι γυναίκες που υπολογίζεται ότι διατρέχουν κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου μαστού πάνω από 25%, κατά τη διάρκεια της ζωής τους, θεωρούνται υψηλού κινδύνου.

Σ΄ αυτήν την ομάδα γυναικών έχει αποδειχθεί αποτελεσματικός ο ανά έτος μαστογραφικός έλεγχος, από την ηλικία των 35 ετών.

Επιβαρυντικοί παράγοντες θεωρούνται:

• Η παρουσία παθογόνων μεταλλάξεων σε γονίδια που ευθύνονται για τον καρκίνο μαστού.

• Ατομικό και οικογενειακό ιστορικό καρκίνου μαστού ή ωοθηκών.

• Ιστορικό επιβαρυντικών βιοψιών (λοβιακό καρκίνωμα in situ, άτυπη επιθηλιακή υπερπλασία, κ.λ.π.).

• Ακτινοθεραπεία σε νεαρή ηλικία στο θωρακικό τοίχωμα.

Οι γυναίκες με εκτιμώμενο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου μαστού, κάτω από 25% κατά τη διάρκεια της ζωής τους, θεωρούνται ενδιαμέσου κινδύνου. Σ΄ αυτές ανήκει το 80% των γυναικών.

Για αυτές τις γυναίκες συνιστάται έναρξη του μαστογραφικού ελέγχου στην ηλικία των 40 ετών, επαλαμβανόμενος ανά έτος μέχρι την ηλικία των 55 ετών.

Από την ηλικία των 55 ετών και άνω, κατά την εκτίμηση του ιατρού, ο μαστογραφικός έλεγχος μπορεί να επαναλαμβάνεται ανά 1,5 – 2 χρόνια.

Ανώτερο ηλικιακό όριο για προληπτικό μαστογραφικό έλεγχο δεν έχει καθιερωθεί. Εξαρτάται από την επιθυμία και τη γενικότερη κατάσταση της γυναίκας. Κατά μέσο όρο είναι τα 75 έτη ή ηλικία που το προσδόκιμο επιβίωσης είναι κάτω των 7 ετών.

Οι λοιπές απεικονιστικές εξετάσεις (υπερηχογράφημα, μαγνητική μαστογραφία) χρησιμοποιούνται συμπληρωματικά για την διερεύνηση μαστογραφικών ευρημάτων.