Ο Καρκίνος Υποχωρεί – Κερδίζει η Ζωή

Γράφει ο
Χρήστος Εμμανουηλίδης
Παθολόγος - Ογκολόγος
Ιατρικό Διαβαλκανικό Θεσσαλονίκης

Χωρίς αμφιβολία ο καρκίνος είναι η μάστιγα της εποχής μας. Ο καθένας έχει κάποιον γνωστό ή συγγενή που έχει διαγνωσθεί με κάποιο είδος καρκίνου. Η αναστάτωση που προκαλεί στην ροή της ζωής των ανθρώπων είναι τεράστια. Η διάγνωση γεννά αγωνία, αβεβαιότητα και πάρα πολλά ερωτηματικά. Όμως, τα μηνύματα των τελευταίων ετών είναι αισιόδοξα.

Γιατί ο καρκίνος είναι δύσκολος αντίπαλος;

Στην πραγματικότητα ο καρκίνος δεν είναι μία αλλά πάρα πολλές διαφορετικές ασθένειες που τις συνδέει ένα κοινό χαρακτηριστικό: κύτταρα με βλάβες στο γενετικό τους υλικό πολλαπλασιάζονται άσκοπα και συνεχώς, βλάπτοντας έτσι τα υγιή όργανα του ανθρώπου. Ακόμα και ένα είδος καρκίνου, πχ ο καρκίνος του μαστού, έχει πολλές υποδιαιρέσεις, που η καθεμιά απαιτεί διαφορετική αντιμετώπιση. Επίσης, συμβαίνει το φαινόμενο της αντοχής, δηλαδή το καρκινικό κύτταρο κάποτε αναπτύσσει ανθεκτικότητα σε φάρμακα που προηγουμένως ήταν δραστικά. Όλα αυτά συμβάλλουν στο να είναι ο καρκίνος ένας δύσκολος αντίπαλος.

Θεραπεύεται ο καρκίνος;

Είναι γνωστό ότι αν ο καρκίνος διαγνωστεί έγκαιρα, όταν δηλαδή είναι τοπικός και δεν έχει κάνει μεταστάσεις μπορεί να θεραπευτεί χειρουργικά. Λόγω προγραμμάτων έγκαιρης διάγνωσης με μαστογραφίες, απεικονιστικές εξετάσεις, κολονοσκόπηση ή μέτρηση του PSA, όλο και περισσότεροι άνθρωποι διαγιγνώσκονται σε πρώιμα στάδια και έτσι ξεπερνούν τον καρκίνο τους. Εκτός από την εγχείρηση, στην αύξηση της πλήρους ίασης, μπορεί να συμβάλουν η χημειοθεραπεία, η ανοσοθεραπεία και η ακτινοβολία.   Πάρα πολλοί θεραπευμένοι άνθρωποι κυκλοφορούν δίπλα μας και ούτε καν υποψιαζόμαστε ότι κάποτε πέρασαν αυτήν την νόσο. Να προσθέσουμε ότι υπάρχουν είδη καρκίνου που ακόμα και σε προχωρημένα στάδια θεραπεύονται πλήρως.

Η αισιοδοξία του 21ου αιώνα.

Οι τεράστιες πρόοδοι των βιολογικών επιστημών που συνέβησαν τις τελευταίες δεκαετίες συνέβαλαν στο να ξεκλειδώνονται το ένα μετά το άλλο τα διάφορα μυστικά των καρκίνων. Με βάση αυτές τις ανακαλύψεις έχουν σχεδιαστεί φάρμακα που αντιστοιχούν στις γονιδιακές βλάβες που ανιχνεύονται στα καρκινικά κύτταρα. Τα λεγόμενα «έξυπνα φάρμακα» έχουν βοηθήσει σημαντικά στην αντιμετώπιση πολλών δύσκολων καταστάσεων. Έτσι στην σημερινή εποχή, μετά τη βιοψία απαιτείται μοριακή γονιδιακή ανάλυση του DNA των καρκινικών κυττάρων κάθε ασθενούς, ώστε να διαπιστωθεί αν υπάρχει μετάλλαξη που μπορεί να στοχευτεί. Σε αυτήν την περίπτωση ο ασθενής μπορεί να αποφύγει την χημειοθεραπεία για μεγάλο χρονικό διάστημα που κυμαίνεται από μήνες έως αρκετά χρόνια, λαμβάνοντας απλά χάπια. Δεκάδες τέτοια φάρμακα είναι ήδη διαθέσιμα στους ασθενείς μας.

Η επανάσταση της Ανοσοθεραπείας.

Από δεκαετίες η ιατρική προσπαθούσε να εκμεταλλευτεί τις θεραπευτικές δυνατότης της άμυνας του οργανισμού αλλά μέχρι πρόσφατα δεν είχε γίνει κατορθωτό. Και αυτό γιατί πριν λίγα χρόνια διαπιστώθηκε ότι τα καρκινικά κύτταρα έχουν στην επιφάνειά τους μια πρωτεΐνη, που ονομάζεται PD-L1 η οποία έχει την ιδιότητα να αδρανοποιεί τα κύτταρα της άμυνας του οργανισμού, συγκεκριμένα τα λεμφοκύτταρα. Η διαπίστωση αυτή οδήγησε αμέσως στην παραγωγή ειδικών φαρμάκων που εξουδετερώνουν αυτήν την δράση και έτσι τα καρκινικά κύτταρα μένουν χωρίς ασπίδα προστασίας. Έτσι, τα λεμφοκύτταρα επιτίθενται χωρίς περιορισμό και πετυχαίνουν σε πολλές περιπτώσεις την μείωση, ίσως και την εξαφάνιση των καρκινικών κυττάρων. Ακόμα και αν το καρκινικό κύτταρο τελικά αναπτύξει άλλους μηχανισμούς αντίστασης στην επίθεση του ανοσοποιητικού συστήματος, έχει κερδηθεί σημαντικός χρόνος.

Τεχνολογικές πρόοδοι

Η τεχνολογία που έχει αναπτυχθεί για την αντιμετώπιση καρκινικών καταστάσεων είναι τεράστια. Πέρα από προόδους σε χειρουργικές τεχνικές, οι απεικονιστικές δυνατότητες με βελτιωμένους τομογράφους, με σπινθηρογραφήματα τύπου ΡΕΤ πολλών ειδών είναι εντυπωσιακές. Η ακτινοθεραπεία μπορεί πια να στοχεύει μικρές βλάβες με εξαιρετική ακρίβεια χωρίς να βλάπτει τα υγιή κύτταρα (στερεοταξία). Παράλληλα, έχει αναπτυχθεί ο τομέας της επεμβατικής ακτινολογίας, με τεράστιες δυνατότητες τοπικής καταστροφής καρκινικών ογκιδίων ή άλλων επεμβάσεων. Αυτές οι πρόοδοι συνεπικουρούν στην αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του καρκίνου.

Ποιότητα ζωής

Κάποτε η λέξη «χημειοθεραπεία» προκαλούσε τρόμο. Δικαιολογημένα, λόγω των παρενεργειών της. Με τα σημερινά υποστηρικτικά φάρμακα, ακόμα και εντατικές χημειοθεραπείες προκαλούν ελάχιστα συμπτώματα. Οι ασθενείς μπορούν να συνεχίζουν την ζωή τους κανονικά, να εργάζονται, ακόμα και να αποκρύπτουν αν επιθυμούν το γεγονός. Αν και δεν συμβαίνει με όλες τις αγωγές πτώση μαλλιών, εφόσον κάποιος επιθυμεί, μπορεί να διατηρήσει την κόμμωσή του με ειδικές μεθόδους. Η σύγχρονη ογκολογία σέβεται την ποιότητα ζωής.

Συμπέρασμα

Ο καρκίνος παύει να είναι το φόβητρο του παρελθόντος:  όχι μόνο περισσότεροι ασθενείς θεραπεύονται, αλλά και ακόμα αυτοί που έχουν ανίατο καρκίνο μπορούν να έχουν μια μακρά πορεία με φυσιολογική ή ελαφρά επηρεασμένη ζωή. Επομένως τα παλαιότερα συναισθήματα της απελπισίας, στη σημερινή εποχή έχουν αντικατασταθεί με αισιοδοξία και αποφασιστικότητα. Ο καρκίνος υποχωρεί. Και η πρόοδος συνεχίζεται…

Διαβάστε περισσότερα άρθρα για θέματα που αφορούν την υγείας σας, εδώ