Τα κατάγματα κοτύλης και λεκάνης έχουν συχνότητα 3-5% όλων των καταγμάτων του ανθρωπίνου σώματος.

Στους νέους ανθρώπους τα εν λόγω κατάγματα είναι αποτέλεσμα της επίδρασης μεγάλων δυνάμεων στο ανθρώπινο σώμα και για αυτό αποκαλούνται υψηλής ενέργειας κακώσεις.

Η αιτία τους είναι κυρίως τα τροχαία ατυχήματα, οι πτώσεις από ύψος αλλά και τα εργατικά ατυχήματα.

Στους ενήλικες, όπου τα οστά είναι οστεοπορωτικά, οι κακώσεις της λεκάνης συμβαίνουν έπειτα από χαμηλή βία, π.χ. σε απλές πτώσεις που συνήθως δεν είναι χαμηλής βαρύτητας.

Τα κατάγματα κοτύλης και λεκάνης παρουσιάζουν αυξανόμενη συχνότητα, λόγως της αύξησης των τροχαίων ατυχημάτων, που είναι απόρροια της κακής οδικής συμπεριφοράς και της κατάστασης του οδικού δικτύου. Τα συμπτώματα του τραυματία που έχει υποστεί κάταγμα κοτύλης και λεκάνης είναι ισχυροί πόνοι στην περιοχή της λεκάνης και του ισχίου. Πολύ συχνά περιγράφεται ως ότι ο γοφός έχει «φύγει από τη θέση του» και δηλώνεται αδυναμία κίνησης καθώς και το αίσθημα της σοβαρότητας του τραυματισμού.

Ο τραυματίας με κατάγματα κοτύλης και λεκάνης μεταφέρεται επειγόντως σε νοσοκομείο, όπου αντιμετωπίζονται κατά προτεραιότητα οι απειλητικές καταστάσεις, κυρίως η αιμορραγία από ενδοκοιλιακά όργανα.

Τα κατάγματα, όμως, της λεκάνης αιμορραγούν επικίνδυνα και πρέπει να αντιμετωπίζονται σωστά και χωρίς χρονοτριβή, γιατί πρέπει να επιλαμβάνεται έμπειρος περί τα κατάγματα αυτά ορθοπεδικός, που θα έχει σα μοναδικό στόχο αυτή την κρίσιμη στιγμή να σταματήσει την αιμορραγία που οφείλεται στη λεκάνη. Αφού σταθεροποιηθεί ο τραυματίας, προβαίνουμε στην τελική θεραπεία του κατάγματος της κοτύλης ή της λεκάνης.

Η εμπειρία και η έρευνα έχουν δείξει σημαντικά προβλήματα στην αρχική αντιμετώπιση και πολύ περισσότερο στην οριστική θεραπεία αυτών των κακώσεων της λεκάνης, με συνέπεια να παραμένουν μεγάλες αναπηρίες στους τραυματίες, οι οποίοι στο μεγαλύτερο ποσοστό τους είναι πολύ νέοι άνθρωποι.

Ειδικά στην Ελλάδα, ενώ όλα τα κατάγματα όλων των αρθρώσεων αντιμετωπίζονται χειρουργικά, με ανάταξη και οστεοσύνθεση, τα κατάγματα της κοτύλης και της λεκάνης, σε αντίθεση με τις αρχές της ορθοπαιδικής τραυματολογίας, αντιμετωπίζονται συντηρητικά, με παρατεταμένη κατάκλιση και βάρη δηλαδή με παλαιές μεθόδους μη αποδεκτές στη σύγχρονη τραυματολογία.

Αυτές οι συντηρητικές μέθοδοι, λόγω της παρατεταμένης κατάκλισης έχουν πολύ αυξημένο κίνδυνο για ιδιαίτερα απειλητικές επιπλοκές για τη ζωή του τραυματία ΠΕ, ΕΦΘ, κατακλίσεις, πνευμονίες.

Μακροπρόθεσμα, λόγω μη καλής ανάταξης των καταγματικών επιφανειών, οδηγούν σε καταστροφή της άρθρωσης, μεγάλες ανισοσκελίες, σοβαρή χωλότητα και μεγάλες δυσμορφίες, καταλήγουν δηλαδή με μεγάλες αναπηρίες, που τους στερούν την ικανότητα για εργασία και φυσιολογική ζωή και δε θα πρέπει ποτέ να λησμονούμε ότι πρόκειται για νέους ανθρώπους, που βρίσκονται στην πλέον παραγωγική περίοδο της ζωής τους.

Το ερώτημα είναι γιατί ενώ όλα τα άλλα ενδαρθρικά κατάγματα χειρουργούνται, τα κατάγματα της κοτύλης αντιμετωπίζονται συντηρητικά με τον κίνδυνο τόσο σοβαρών επιπλοκών;

Αυτό συμβαίνει για τους εξής λόγους:

1) Τα κατάγματα αυτά απαιτούν ιδιαίτερη μελέτη και εμπειρία για να διαγνωστούν και να ταξινομηθούν σωστά.

2) Δεν αφιερώνεται ο απαιτούμενος χρόνος για τη μελέτη αυτών των κακώσεων.

3) Υπάρχει ένας διάχυτος φόβος λόγω απειρίας ότι θα προκύψουν επιπλοκές στη χειρουργική προσπέλαση, την ανάταξη και οστεοσύνθεση. Όταν όμως υπάρχει η εκπαίδευση, η γνώση και η εμπειρία στη χειρουργική θεραπεία, η πιθανότητα κάποιας επιπλοκής είναι η ίδια ή και λιγότερη με τα άλλα ενδαρθρικά κατάγματα.

4) Διατυπώνεται συχνά η εσφαλμένη άποψη ότι θα γίνει αργότερα μια ολική αρθροπλαστική. Η στήριξη, όμως, μιας πρόθεσης σε παρεκτοπισμένα και συχνά ελλειμματικά οστά είαι εξαιρετικά δύσκολη με αποτέλεσμα τη χαμηλή βιωσιμότητα της αρθροπλαστικής. Όμως πρόκεται για νέα κυρίως άτομα και θα πρέπει πριν αποφασίσουμε αυτή την πολιτική να σκεφθούμε πόσες φορές στη διάρκεια ζωής αυτού του νέου ατόμου θα πρέπει αυτή η ολική αρθροπλαστική να αναθεωρηθεί; Τί βιωσιμότητα έχει μια αναθεώρηση; Τί κινδύνους έχουν αυτές οι αναθεωρήσεις;

5) Ακούγονται συχνά οι απόψεις ότα τα αποτελέσματα των οστεοσυνθέσεων των καταγμάτων αυτών δεν είναι καλά. Η σωστή απάντηση είναι ότι τα αποτελέσματα είνα ακριβώς ίδια με τα άλλα ενδαρθρικά κατάγματα, πχ του γόνατος, αρκεί η διάγνωση να είναι ακριβής και να αντιμετωπίζονται με τις σύγχρονες χειρουργικές τεχνικές.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

1) Τα κατάγματα κοτύλης και λεκάνης είναι συχνές και σοβαρότατες κακώσεις, είναι αποτέλεσμα τροχαίων ατυχημάτων και αφορούν νέους ασθενείς.

2) Εάν η αντιμετώπισή τους δεν είναι η ενδεδειγμένη καταλήγουν σε μεγάλες αναπηρίες.

3) Καλό είναι να απευθύνεται ο ενδιαφερόμενος σε ειδικό κέντρο, όπου θα υπάρχει η απαιτούμενη οργάνωση και εμπειρία στη χειρουργική αντιμετώπιση αυτών των περιστατικών. Τέτοιο κέντρο διαθέτει το Ιατρικό Περιστερίου.