ΗΠΑΤΙΤΙ∆Α Β
Γράφουν οι Φωτεινή Λαούδη, MD PhD, Γαστρεντερολόγος, Διευθύντρια Γαστρεντερολογικού Τμήματος, Ιατρικό Π. Φαλήρου ο Hλίας Ξηρουχάκης – MD, Γαστρεντερολόγος, Συνεργάτης Γαστρεντερολογικού Τμήματος, Ιατρικό Π. Φαλήρου
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΗΠΑΤΙΤΙ∆Α Β;
Είναι νόσος του ήπατος που προκαλείται από τον ιό της ηπατίτιδας Β. Αποτελεί πολύ σοβαρό θέµα για τη δηµόσια υγεία και µπορεί να εµφανίζεται ως οξεία λοίµωξη ή να εξελιχθεί σε χρόνια φλεγµονή. Πάνω από 2 δις άνθρωποι ή αλλιώς το 5% του πληθυσµού της γης έχουν µολυνθεί παγκοσµίως, ενώ 680.000 πεθαίνουν κάθε χρόνο από τις επιπλοκές της νόσου.
ΠΩΣ ΜΕΤΑ∆Ι∆ΕΤΑΙ Η ΗΠΑΤΙΤΙ∆Α Β;
• Με σεξουαλική επαφή µε µολυσµένο άτοµο, χωρίς χρήση προφυλακτικού
• Αντικείµενα µολυσµένα µε αίµα (σύριγγες, ξυραφάκια, νυχοκόπτες, βελόνες, οδοντόβουρτσα)
• Με κοινή χρήση συρίγγων για ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών
• Από µολυσµένη µητέρα στο βρέφος κατά τον τοκετό
• Από τρύπηµα µε µολυσµένη βελόνα σε εργαζόµενους υγείας ή ασθενείς
• Με µεταγγίσεις αίµατος και παράγωγων πριν το 1975. (Πολύ σπάνιο τα τελευταία χρόνια λόγω των συστηµατικών ελέγχων στις αιµοδοσίες)
• Τατουάζ ή piercing
• Αιµοδιάλυση
ΠΩΣ ∆Ε ΜΕΤΑ∆Ι∆ΕΤΑΙ Ο ΙΟΣ Β;
∆ε µεταδίδεται µε το νερό, την τροφή, τα µαγειρικά σκεύη, από τουαλέτες ή µε κοινωνική επαφή (αγκαλιά, φιλί, χειραψία, βήχας).
ΠΟΙΑ ΑΤΟΜΑ ΚΙΝ∆ΥΝΕΥΟΥΝ ΝΑ ΜΟΛΥΝΘΟΥΝ;
• Άτοµα που έχουν σεξουαλική επαφή µε πάσχοντες ή έχουν πολλούς ερωτικούς συντρόφους
• Οµοφυλόφιλοι
• Μέλη οικογενειών που έχουν άτοµα που πάσχουν από τη νόσο και δεν έχουν εµβολιαστεί
• Νεογνά µολυσµένων µητέρων
• Επαγγελµατίες υγείας
• Χρήστες ενδοφλέβιων ουσιών
• Ασθενείς σε αιµοκάθαρση
ΠΟΣΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΜΕΣΟΛΑΒΕΙ ΓΙΑ ΝΑ ΕΚ∆ΗΛΩΘΕΙ Η ΗΠΑΤΙΤΙ∆Α Β;
Από τη στιγµή της µόλυνσης µπορεί να περάσουν ένας έως έξι µήνες (περίοδος επώασης) για να εµφανισθούν τα συµπτώµατα. Πολλοί άνθρωποι δεν αναφέρουν κανένα σύµπτωµα και άλλοι εµφανίζουν πυρετό, αρθραλγίες, κόπωση, κακοδιαθεσία, µυαλγίες, ανορεξία, ναυτία, εµέτους και ίκτερο.
ΠΟΙΟΣ ΚΙΝ∆ΥΝΕΥΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΧΡΟΝΙΟΣ ΦΟΡΕΑΣ;
Όποιος έχει τον ιό στο αίµα του για διάστηµα µεγαλύτερο από 6 µήνες. Τα νεογνά (95%) και τα παιδιά (σε ποσοστό 30 - 50%) ηλικίας κάτω των 5 ετών που θα µολυνθούν µπορεί να αναπτύξουν χρόνια λοίµωξη. Στους ενήλικες αυτό συµβαίνει σπανιότερα (1 - 5%).
Ένας χρόνιος φορέας µπορεί να µεταφέρει τον ιό, αλλά δεν πάσχει το συκώτι του. Μερικοί χρόνιοι φορείς αποκτούν ενεργή νόσο που λέγεται χρόνια ενεργός ηπατίτιδα. Το 20 - 30% των ασθενών που έχουν χρόνια ενεργό ηπατίτιδα θα αναπτύξουν κίρρωση ή ηπατοκυτταρικό καρκίνο.
ΠΩΣ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΜΑΘΩ ΕΑΝ ΕΧΩ ΟΞΕΙΑ Η ΧΡΟΝΙΑ ΗΠΑΤΙΤΙ∆Α Β;
Αιµατολογικές εξετάσεις όπως π.χ. Αυστραλιανό αντιγόνο HBsAg και το αντίσωµα HBc IgM δείχνουν αν υπάρχει οξεία ή χρόνια λοίµωξη. Η παρουσία του HBeAg δείχνει µεγάλη µολυσµατικότητα.
Η διατήρηση του HBsAg πάνω από 6 µήνες χαρακτηρίζει τους ασθενείς χρόνιους πάσχοντες.
ΥΠΑΡΧΕΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΠΑΤΙΤΙ∆Α Β;
Για την οξεία ηπατίτιδα δεν υπάρχει ειδική αγωγή. Όσοι νοσούν, πρέπει να ξεκουράζονται και να ενυδατώνονται σωστά.
Σε ασθενείς µε σοβαρή µορφή οξείας ηπατίτιδας έχουν χρησιµοποιηθεί ειδικά αντιίκα φάρµακα.
Για τη χρόνια ηπατίτιδα υπάρχουν φάρµακα που εµποδίζουν τον πολλαπλασιασµό του ιού και προστατεύουν τον ασθενή από την ανάπτυξη κίρρωσης ή ηπατοκυτταρικού καρκινώµατος.
Η ένδειξη θεραπείας και η παρακολούθηση είναι στα χέρια εξειδικευµένων ιατρών που γνωρίζουν τα φάρµακα, τις δόσεις, το χρόνο χορήγησης και τις τυχόν παρενέργειες.
ΠΩΣ ΘΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΘΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΗΠΑΤΙΤΙ∆Α Β;
Το καλύτερο µέτρο προστασίας είναι ο εµβολιασµός
Χρησιµοποιείτε προφυλακτικό κατά τη σεξουαλική επαφή
Μη µοιράζεστε τα προσωπικά σας αντικείµενα µε άλλους (ξυραφάκια, οδοντόβουρτσες κ.λ.π.)
Σε περίπτωση που είστε χρήστης ενδοφλέβιων ουσιών µη χρησιµοποιείτε την ίδια βελόνα µε άλλους
Εάν εργάζεστε σε χώρους υγείας, εµβολιαστείτε
Εάν εκτεθείτε στον ιό της ηπατίτιδας Β, συµβουλευτείτε άµεσα τον ιατρό σας
Να είστε βέβαιοι ότι χρησιµοποιείτε αποστειρωµένα εργαλεία για περιποίηση νυχιών, τατουάζ, κ.λ.π.
ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΣΕΤΕ ΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ ΕΑΝ ΕΙΣΤΕ ΦΟΡΕΑΣ;
• Μη γίνεστε αιµοδότης ή δωρητής οργάνων
• Μη δανείζετε τα προσωπικά σας αντικείµενα
• Σε περίπτωση τραυµατισµού καθαρίστε το αίµα µε αντισηπτικό
• Να εµβολιασθείτε για την Ηπατίτιδα Α
ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗΣ;
• Εξετασθείτε για ηπατίτιδα Β. Μητέρες µε ηπατίτιδα Β µπορούν να µεταδώσουν τον ιο κατά τον τοκετό
• Ο παιδίατρος γνωρίζει ότι πρέπει να χορηγήσει ειδική σφαιρίνη (HBIG) και το εµβόλιο στο νεογνό το πρώτο 24/ωρο
ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΜΒΟΛΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΠΑΤΙΤΙ∆Α Β;
Από το 1982 υπάρχει ασφαλές και αποτελεσµατικό εµβόλιο.
Χορηγείται σε 3 δόσεις ενδοµυϊκά (0, 1 και σε 6 µήνες) και πρέπει να αρχίζει το πρώτο 24/ώρο µετά τον τοκετό. Η πλήρης κάλυψη προϋποθέτει και τις 3 δόσεις του εµβολίου.
Σήµερα, είναι υποχρεωτικό το εµβόλιο των βρεφών και παιδιών και βέβαια συνιστάται σε όσους ανήκουν στις οµάδες αυξηµένου κινδύνου.