Στο Τμήμα Επεμβατικής Καρδιολογίας του Ιατρικού Διαβαλκανικού Θεσσαλονίκης, εμφυτεύθηκε για πρώτη φορά στη Βόρεια Ελλάδα, ασύρματος βηματοδότης. Σήμερα, υπάρχει μεγάλη συσσωρευμένη εμπειρία στην εμφύτευση συμβατικών βηματοδοτών, ασύρματων βηματοδοτών, αμφικοιλιακών βηματοδοτών και απινιδωτών.

Εμφύτευση βηματοδότη

Ο βηματοδότης είναι μία εμφυτεύσιμη συσκευή, η οποία χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της βραδυαρρυθμίας και ειδικότερα: Για τη νόσο του φλεβοκόμβου, όπου δεν παράγονται τα ερεθίσματα που πρέπει (φλεβοκομβική βραδυκαρδία ή παύσεις), και για τις διαταραχές κολποκοιλιακής αγωγής των ερεθισμάτων, όπου εμφανίζεται αποκλεισμός στην αγωγή των ερεθισμάτων από τους κόλπους στις κοιλίες.

Οι σύγχρονοι βηματοδότες που μπορούν να τοποθετηθούν στο Τμήμα, είναι χωρίς καλώδια και συμβατοί με τη διενέργεια μαγνητικής τομογραφίας.  Η εμφύτευση βηματοδότη πραγματοποιείται διαμέσου της μηριαίας φλέβας και ο έλεγχός της πραγματοποιείται τηλεμετρικά με δέκτη που τοποθετείται στο θώρακα του ασθενούς.

Επίσης, διενεργείται και εμφύτευση ασύρματου βηματοδότη.

Η διάρκεια ζωής ενός βηματοδότη εξαρτάται από τον τύπο του και την ανάγκη για βηματοδότηση. Μία μέση διάρκεια ζωής  βηματοδότη, εκτιμάται σε 7-8 έτη.

Η επέμβαση εμφύτευσης πραγματοποιείται με τοπική αναισθησία στην περιοχή του αριστερού άνω ημιθωρακίου και ενδοφλέβια κατασταλτική αγωγή με σκοπό την ήπια μέθη. Η όλη επέμβαση συνήθως διαρκεί περίπου μία ώρα. Ο ασθενής εξέρχεται από το νοσοκομείο την επομένη ημέρα και τα ράμματα αφαιρούνται μετά 7-10 μέρες. Τον πρώτο μήνα απαιτείται περιορισμός στις κινήσεις του άνω άκρου για αποφυγή μετακίνησης των ηλεκτροδίων του βηματοδότη. Η παρακολούθηση και ο έλεγχος της λειτουργίας της συσκευής γίνεται στο μήνα μετά την επέμβαση και ακολούθως κάθε 6 μήνες μέσω ειδικού προγραμματιστή.

Δυνητικές επιπλοκές, όπως σε κάθε εμφύτευση είναι το αιμάτωμα στην περιοχή της θήκης, η μετακίνηση ηλεκτροδίου (σε λιγότερο από μία σε κάθε 100 επεμβάσεις), ο πνευμοθώρακας (διαφυγή αέρα γύρω από τους πνεύμονες σε λιγότερο από μία σε κάθε 100 επεμβάσεις), η λοίμωξη (μία σε κάθε 500 επεμβάσεις) και η συλλογή αίματος γύρω από την καρδιά (μία κάθε 500 επεμβάσεις).

Η αντικατάσταση του βηματοδότη είναι μία απλή επέμβαση που πραγματοποιείται υπό τοπική αναισθησία.

Εμφύτευση αμφικοιλιακού βηματοδότη

Οι αμφικοιλιακοί βηματοδότες έχουν απόλυτη ένδειξη για τη θεραπεία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια. Ο αμφικοιλιακός βηματοδότης στους κατάλληλα επιλεγμένους ασθενείς επανασυγχρονίζει την καρδιακή σύσπαση, βελτιώνοντας συχνά θεαματικά την καρδιακή λειτουργία και την κλινική κατάσταση του ασθενούς.

Πολυάριθμες κλινικές μελέτες έχουν πιστοποιήσει ότι η θεραπεία του καρδιακού επανασυγχρονισμού με τη χρήση αμφικοιλιακών βηματοδοτών οδηγεί σε βελτίωση της ποιότητας ζωής, μείωση του αριθμού των νοσηλειών και αύξηση της επιβίωσης των ασθενών. Ένας στους τρεις ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια χρήζει εμφύτευσης αμφικοιλιακού βηματοδότη μαζί με απινιδωτή.

Εμφύτευση απινιδωτή

Η εμφύτευση του απινιδωτή αποτελεί πλέον αναγνωρισμένη θεραπεία που

 προλαμβάνει  τον αιφνίδιο θάνατο σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια και σε ασθενείς με δομική καρδιοπάθεια, όπως ασθενείς με έμφραγμα μυοκαρδίου, διατατική μυοκαρδιοπάθεια, υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια και ηλεκτρικά νοσήματα της καρδιάς.

Οι σύγχρονοι απινιδωτές που εμφυτεύονται στο Τμήμα, είναι μικρότερου μεγέθους και μεγαλύτερης διάρκειας Ζώης (πάνω από 10 έτη), οι οποίοι είναι συμβατοί με διενέργεια μαγνητικής τομογραφίας.

Επιπλέον, για τους ασθενείς με συμπτώματα καρδιακής ανεπάρκειας εμφυτεύονται συστήματα, τα οποία παρέχουν έγκαιρα τις πληροφορίες για τη συμφόρηση του ασθενούς (μέσω μέτρησης των ενδοθωρακικών αντιστάσεων), δίνοντας τη δυνατότητα για πρώιμη εντατικοποίηση της αγωγής τους και επακόλουθη μείωση νοσηλειών στο νοσοκομείο.

Οι σύγχρονοι απινιδωτές είναι πλήρως υποδόριοι, δηλαδή το απινιδωτικό καλώδιο τοποθετείται υποδορίως στο στέρνο με επακόλουθη μείωση των αγγειακών βλαβών και των λοιμώξεων. Αποτελούν ενδεδειγμένη επιλογή σε νέους ασθενείς με μυοκαρδιοπάθειες, συγγενείς καρδιοπάθειες και ηλεκτρικά νοσήματα, εξασφαλίζοντας μια μακρόχρονη ανεπίπλεκτη πορεία.