Η επιπεφυκίτιδα στα παιδιά

Γράφει ο Σταμάτης Γκατζώνης, Χειρουργός Οφθαλμίατρος - Παιδοφθαλμίατρος, MD, FEBO, Διευθυντής Παιδοφθαλμολογικής Κλινικής στο Παιδιατρικό Κέντρο Αθηνών

Η επιπεφυκίτιδα είναι μια κοινή λοίμωξη των ματιών, ειδικά μεταξύ των παιδιών κάτω των πέντε ετών. Είναι μια φλεγμονή (οίδημα και ερυθρότητα) του επιπεφυκότα, o οποίος είναι η διάφανη μεμβράνη που καλύπτει το λευκό μέρος του ματιού και το εσωτερικό των βλεφάρων.

Μερικές φορές η επιπεφυκίτιδα ονομάζεται «ροζ μάτι», επειδή το μάτι φαίνεται ροζ ή κόκκινο. Η θεραπεία εξαρτάται από τον τύπο της επιπεφυκίτιδας που επηρεάζει το παιδί σας. Η επιπεφυκίτιδα μπορεί να είναι μολυσματική ή αλλεργική κατάσταση.

Η λοιμώδης επιπεφυκίτιδα είναι εξαιρετικά μεταδοτική. 

Εάν το παιδί σας έχει επιπεφυκίτιδα, μπορεί να έχει: ένα (ή και δύο) κόκκινα ή ροζ μάτια,  ερυθρότητα και πρήξιμο των βλεφάρων, υπερβολικά δάκρυα, μια κιτρινοπράσινη έκκριση που στεγνώνει όταν κοιμάται δημιουργώντας κρούστα γύρω από τα βλέφαρα, φωτοφοβία, μια τραχιά αίσθηση (σαν να υπάρχει άμμος στο μάτι) και φαγούρα στα μάτια. Συχνά συνυπάρχει τρίψιμο των ματιών.

Τα συμπτώματα συνήθως αναπτύσσονται μέσα σε 24 έως 72 ώρες και μπορεί να διαρκέσουν  από δύο ημέρες έως τρεις εβδομάδες. Τι προκαλεί όμως επιπεφυκίτιδα;

Λοιμώδης επιπεφυκίτιδα

Η επιπεφυκίτιδα μπορεί να προκληθεί από μια λοίμωξη (είτε από ιό, είτε από βακτήρια), η οποία είναι εξαιρετικά μεταδοτική. Το παιδί σας θα μπορούσε να αναπτύξει λοιμώδη επιπεφυκίτιδα εάν έρθει σε επαφή με: εκκρίσεις από τα μάτια, τη μύτη ή το λαιμό ενός μολυσμένου ατόμου μέσω της αφής, του βήχα ή του φτερνίσματος. Ένα άτομο με μολυσματική επιπεφυκίτιδα θα παραμείνει μολυσματικό όσο υπάρχουν οφθαλμικές εκκρίσεις. Εάν το παιδί σας έχει λοιμώδη επιπεφυκίτιδα, μην του επιτρέπετε να μοιράζεται οφθαλμικές σταγόνες, χαρτομάντιλα, πετσέτες ή μαξιλαροθήκες με άλλα άτομα. Τα παιδιά με λοιμώδη επιπεφυκίτιδα πρέπει να κρατούνται στο σπίτι και να μην πηγαίνουν στο νηπιαγωγείο ή το σχολείο μέχρι να βελτιωθεί η εικόνα τους. Βεβαιωθείτε ότι πλένετε τακτικά καλά τα χέρια τα δικά σας αλλά και του παιδιού,  για να αποτρέψετε την εξάπλωση της λοίμωξης σε άλλους.  Αν και πολλές μικροβιακές επιπεφυκίτιδες είναι αυτοπεριοριζόμενες, ο παιδίατρος και ο εξειδικευμένος παιδοφθαλμίατρος θα συνταγογραφήσει για το παιδί σας ειδικά αντιβιοτικά και πιθανά αντιφλεγμονώδη κολλύρια, εφόσον απαιτούνται

 Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

Η επιπεφυκίτιδα μπορεί επίσης να προκληθεί επίσης από αλλεργική αντίδραση. Η αλλεργική επιπεφυκίτιδα δεν είναι μεταδοτική. Είναι πιο πιθανή σε παιδιά με ιστορικό άλλων αλλεργιών. Το παιδί σας θα παρουσιάσει συχνά και σημάδια αλλεργικής ρινίτιδας, εάν η επιπεφυκίτιδα τους είναι αποτέλεσμα αλλεργίας. Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν φαγούρα, δακρύρροια, ρινική καταρροή και φτάρνισμα. Τα παιδιά με αλλεργική επιπεφυκίτιδα σχεδόν πάντα τρίβουν πολύ τα μάτια τους .Εάν τα συμπτώματα είναι ήπια, ο απαλός καθαρισμός των ματιών με άσηπτα οφθαλμομάντηλα  μπορεί να βοηθήσει το παιδί σας να αισθανθεί καλύτερα. Καθαρίστε προς μία μόνο κατεύθυνση, προς τα έξω από το εσωτερικό (ρινική πλευρά) του ματιού. Αυτό αποτρέπει τη μόλυνση του άλλου ματιού, εάν επηρεάζεται μόνο το ένα μάτι. Μην προσπαθήσετε να καθαρίσετε το εσωτερικό των βλεφάρων, καθώς αυτό μπορεί να προκαλέσει έντονη ενόχληση. Οι λιπαντικές οφθαλμικές σταγόνες όπως τα «τεχνητά δάκρυα» μπορεί να δώσουν κάποια ανακούφιση. Ο παιδοφθαλμίατρος θα δώσει τα κατάλληλα κολλύρια για την αντιμετώπιση της οξείας φάσης της αλλεργικής επιπεφυκίτιδας (τοπικά στεροειδή), αλλά και των πολύ συχνών υποτροπών της (αντιαλλεργικά, ανοσοτροποποιητικά).

Βασικό σημείο που πρέπει να θυμάστε: η επιπεφυκίτιδα μπορεί να είναι μολυσματική ή αλλεργική κατάσταση. Εάν είναι μολυσματική, είναι συχνά εξαιρετικά μεταδοτική και χρειάζεται προσοχή ώστε να μην διασπαρεί.