Θρομβεκτομή: Ένα άλμα στη θεραπεία του Ισχαιμικού Εγκεφαλικού Επεισοδίου.

Από το Μιχαήλ Καρύγιαννη, MD Επεμβατικό Ακτινολόγο - Νευροακτινολόγο Επιστημονικό Διευθυντή τμήματος Επεμβατικής Νευροακτινολογίας και Διευθυντή Επεμβατικό Ακτινολόγο στο τμήμα Επεμβατικής Ακτινολογίας του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών.

Τα εγκεφαλικά επεισόδια είναι παγκοσμίως η τρίτη αιτία θανάτου και η πρώτη αιτία αναπηρίας των ενηλίκων. Τα ισχαιμικά εγκεφαλικά επεισόδια αποτελούν το 85% του συνόλου των εγκεφαλικών επεισοδίων.

Ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο συμβαίνει όταν διακόπτεται η παροχή αίματος σε ένα τμήμα του εγκεφάλου, λόγω απόφραξης της αρτηρίας που το τροφοδοτεί, με αποτέλεσμα τη διαταραχή στη λειτουργία των εγκεφαλικών κυττάρων σε αυτό το τμήμα και στη συνέχεια τη νέκρωσή τους.

Η απόφραξη προκαλείται, συνήθως, από θρόμβο αίματος που σχηματίστηκε στην καρδιά ή σε μία μεγάλη αρτηρία, όπως η καρωτίδα αρτηρία και μετακινήθηκε στις ενδοκράνιες αρτηρίες του εγκεφάλου με την αιματική ροή.

Τα συμπτώματα εξαρτώνται από την περιοχή του εγκεφάλου, που έχει επηρεαστεί, και την έκταση της βλάβης. Πρέπει να αναζητηθεί άμεσα ιατρική βοήθεια εάν ένα από τα ακόλουθα συμπτώματα εμφανιστούν ξαφνικά:

• Μούδιασμα ή αδυναμία του προσώπου, του χεριού ή του ποδιού, ιδιαίτερα από τη µία πλευρά του σώματος
• Σύγχυση ή δυσκολία στην ομιλία ή στην κατανόηση
• Δυσκολία στην όραση από το ένα ή και τα δύο µάτια
• Ζάλη, η απώλεια της ισορροπίας ή του συντονισμού των κινήσεων.

Το οξύ ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο αποτελεί επείγον περιστατικό για το οποίο απαιτείται άμεση διάγνωση και αντιμετώπιση σε οργανωμένη «Μονάδα Εγκεφαλικών». Καθώς ο εγκέφαλος είναι πολύ ευαίσθητος στην έλλειψη αιμάτωσης, η θεραπεία πρέπει να πραγματοποιηθεί όσο το δυνατό νωρίτερα και, συνήθως, εντός των πρώτων ωρών μετά την έναρξη των συμπτωμάτων.

Την τελευταία 20ετία είναι επιβεβαιωμένο ότι σε ασθενείς που πληρούν ορισμένα κριτήρια, ένα φάρμακο που διαλύει τον θρόμβο, είναι δυνατό να βελτιώσει την εξέλιξη του επεισοδίου, όταν χορηγηθεί ενδοφλέβια εντός 4 ½ ωρών από την εμφάνιση των συμπτωμάτων. Ωστόσο η αποτελεσματικότητα αυτού του φαρμάκου είναι ιδιαίτερα περιορισμένη σε ασθενείς που έχουν απόφραξη μεγάλης εγκεφαλικής αρτηρίας.

Η ενδαρτηριακή θεραπεία που ονομάζεται θρομβεκτομή αποτελεί μία από τις σημαντικότερες εξελίξεις στην ιατρική τα τελευταία έτη. Το 2015, μετά τη δημοσίευση κλινικών μελετών που απέδειξαν ότι η θρομβεκτομή είναι μία ιδιαιτέρως αποτελεσματική θεραπεία για τα εγκεφαλικά που οφείλονται σε απόφραξη μεγάλου μεγέθους αρτηρίας, άλλαξαν τα θεραπευτικά δεδομένα στα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, αφού η θρομβεκτομή μπορεί να σώσει ζωές και να μειώσει τις πιθανότητες σοβαρής αναπηρίας.

Πρόκειται για μία επέμβαση που διενεργείται από εξειδικευμένους ιατρούς στην Επεμβατική Νευροακτινολογία, κατά την οποία μετά από παρακέντηση της μηριαίας αρτηρίας (αρτηρία του ποδιού) ένας μικροκαθετήρας προωθείται μέχρι την εγκεφαλική αρτηρία όπου βρίσκεται ο θρόμβος, ο οποίος στη συνέχεια, με ειδικές συσκευές, αφαιρείται. Αυτό αποκαθιστά τη φυσιολογική ροή του αίματος στον εγκέφαλο και μειώνει σημαντικά την έκταση της βλάβης.

Όσο νωρίτερα πραγματοποιηθεί η επέμβαση τόσο πιο αποτελεσματική είναι. Μετά την έναρξη των συμπτωμάτων υπάρχει ένα περιθώριο 6-8 ωρών κατά τη διάρκεια των οποίων ο εγκέφαλος υπολειτουργεί αλλά δεν έχει ακόμη νεκρωθεί. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, η επέμβαση προσφέρει σημαντικό όφελος όταν εφαρμοσθεί έως και 24 ώρες από την έναρξη των συμπτωμάτων.

Η νοσηλεία ασθενών με εγκεφαλικό σε ειδικές μονάδες έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τους θανάτους κατά 18-28% και τη βαριά αναπηρία κατά 29%. Η Ελλάδα δυστυχώς, είναι η μοναδική δυτική χώρα, που δεν διαθέτει μονάδες αντιμετώπισης εγκεφαλικών, με συνέπεια να χάνονται άδικα ζωές και να προκαλούνται σοβαρές αναπηρίες.

Το Ιατρικό Κέντρο Αθηνών διαθέτει οργανωμένο τμήμα Επεμβατικής Νευροακτινολογίας σε συνεχή 24ωρη ετοιμότητα, όπου το 2010 πραγματοποιήθηκε η πρώτη επέμβαση θρομβεκτομής στην Ελλάδα με άριστα αποτελέσματα.

Το τμήμα αυτό είναι ενταγμένο στην πρωτοποριακή «Μονάδα Εγκεφαλικών Επεισοδίων» που διαθέτει ο Όμιλος από το 2014, η οποία στελεχώνεται από ομάδα εξειδικευμένων ιατρών πολλών ειδικοτήτων (νευρολόγων, νευροχειρουργών, επεμβατικών νευροακτινολόγων, ακτινολόγων, εντατικολόγων, αγγειοχειρουργών κ.α.), ειδικευμένων νοσηλευτών και φυσικοθεραπευτών. Υποστηρίζεται από σύγχρονο ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό και καλύπτει περιστατικά σε επείγουσα βάση 24/7.