Το ουροποιητικό σύστημα είναι το τμήμα εκείνο του οργανισμού που είναι υπεύθυνο για την παραγωγή και απέκκριση των ούρων. Περιλαμβάνει τους νεφρούς, την ουροδόχο κύστη, τους ουρητήρες και την ουρήθρα. Όταν μικρόβια εισέλθουν στο σύστημα αυτό, προκαλείται η ουρολοίμωξη.

Περίπου το 50% του γυναικείου πληθυσμού θα παρουσιάσει ουρολοίμωξη σε κάποια στιγμή της ζωής του.

Οι περισσότερες λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος αφορούν την ουροδόχο κύστη (κυστίτιδα). Η κυστίτιδα συνήθως δεν είναι σοβαρή αν θεραπευτεί αμέσως.

Αν αυτό δεν συμβεί, η ουρολοίμωξη ενδέχεται να εξαπλωθεί μέχρι τους νεφρούς (πυελονεφρίτιδα). Η λοίμωξη των νεφρών είναι σοβαρή και ενδέχεται αν δεν θεραπευτεί σωστά ή έγκαιρα, να δημιουργήσει σοβαρές και μόνιμες βλάβες.

Συνήθως βακτήρια που αποικίζουν φυσιολογικά το παχύ έντερο, εισέρχονται από την ουρήθρα και ταξιδεύουν προς την ουροδόχο κύστη και τους νεφρούς και προκαλούν την ουρολοίμωξη.

Το πιο συνηθισμένο βακτήριο είναι το κολοβακτηρίδιο (Escherichia Coli).

Οι λοιμώξεις αυτές είναι συχνότερες στις γυναίκες, και αυτό οφείλεται προφανώς στο ότι οι γυναίκες έχουν κοντύτερες ουρήθρες από τους άντρες και επομένως είναι ευκολότερο για τα βακτήρια να μετακινηθούν προς την κύστη.

Η σεξουαλική επαφή διευκολύνει την είσοδο των βακτηρίων στην ουρήθρα της γυναίκας.

Η ουρολοίμωξη είναι πιο συνήθης στις γυναίκες που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη ή στη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Επίσης, η πιθανότητα είναι μεγαλύτερη όταν υπάρχει κάποιο εμπόδιο στην παροχέτευση των ούρων, όπως μια πέτρα στο νεφρό.

Για λόγους που δεν είναι απόλυτα κατανοητοί, μερικές γυναίκες (3-5%) έχουν κυστίτιδες που υποτροπιάζουν συχνά.

Συμπτώματα ουρολοίμωξης

Ενδέχεται να υπάρχει ουρολοίμωξη όταν υπάρχουν κάποια από αυτά τα συμπτώματα:

• Πόνος ή αίσθημα καψίματος στην ούρηση
• Αίσθηση συχνής ούρησης (συχνουρία), αλλά χωρίς να βγαίνουν πολλά ούρα
• Πόνος χαμηλά στην κοιλιά
• Τα ούρα είναι θολά, έχουν ροζ ή κόκκινο χρώμα ή είναι δύσοσμα
• Πόνος στην μια πλευρά της μέσης, κάτω από τα πλευρά.
• Πυρετός με ρίγος
• Ναυτία και έμετοι

Διάγνωση ουρολοίμωξης

Η διάγνωση γίνεται από το ιστορικό και την κλινική εξέταση, και επιβεβαιώνεται με την διενέργεια γενικής εξέτασης ούρων και καλλιέργειας ούρων, που δείχνουν την παρουσία πυοσφαιρίων (λευκών αιμοσφαιρίων που αυξάνονται σε περιπτώσεις λοιμώξεων) και των υπεύθυνων μικροβίων.

Θεραπεία ουρολοίμωξης

Η θεραπεία βασίζεται σε χορήγηση αντιβιοτικών. Το αντιβιοτικό που είναι κατάλληλο να χορηγηθεί καθορίζεται από το αντιβιόγραμμα, που αποτελεί εξέταση συμπληρωματική της καλλιέργειας, και δείχνει την ευαισθησία ή αντοχή του υπεύθυνου μικροβίου απέναντι στα υποψήφια φάρμακα. Η διάρκεια της θεραπείας εξαρτάται από την βαρύτητα της λοίμωξης. Η κυστίτιδα θεραπεύεται συνήθως με χορήγηση αντιβιοτικού για 3-5 μέρες, ενώ η πυελονεφρίτιδα χρειάζεται τις περισσότερες φορές εισαγωγή στο νοσοκομείο και θεραπεία για 2 εβδομάδες.

Πρόληψη Υποτροπών

Εκτός από το προφανές όφελος των αντιβιοτικών, έχουν κατά καιρούς μελετηθεί διάφορες παρεμβάσεις για το αν υπάρχει τρόπος να μειωθούν οι υποτροπές. Η έντονη ενυδάτωση, η υγιεινή της περιοχής και η εκκένωση της κύστης μετά από επαφή, καθώς και η χρήση γαλακτοβακίλλων κολπικά δεν φαίνεται ότι είναι αποτελεσματικά μέτρα.

Αυτό που έχει τεκμηριωμένη αξία σήμερα, είναι η κατανάλωση βατόμουρων σε χυμό ή σε μορφή κάψουλας. Ωστόσο, δεν είναι γνωστή η ποσότητα και η διάρκεια λήψης για την επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος.

Σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, στις οποίες η πιθανότητα υποτροπής είναι αυξημένη, λόγω ατροφίας του κολπικού και ουροποιητικού επιθηλίου, έχει θεωρητική βάση η τοπική εφαρμογή οιστρογόνων, ωστόσο δεν είναι απολύτως τεκμηριωμένη.