Oσφυαλγία ονομάζεται ο πόνος στην περιοχή μεταξύ της 10ης πλευράς και της έσω μηρογλουτιαίας πτυχής, με ή χωρίς αντανάκλαση στο κάτω άκρο, λόγω πίεσης νεύρου ή ρίζας του (ισχιαλγία).

H οσφυαλγία ταξινομείται βάσει της διάρκειας των συμπτωμάτων σε οξεία, με διάρκεια μικρότερη από 4 εβδομάδες, υποξεία, με διάρκεια 4-12 εβδομάδες, και χρόνια, με διάρκεια άνω των 12 εβδομάδων.

Βάσει της αιτιολογίας η οσφυαλγία ταξινομείται σε μη ειδική και σε ειδική.

Μη ειδική ονομάζεται η οσφυαλγία στην οποία είναι ασαφή τα αίτια πρόκλησης και συνήθως οφείλεται σε καλοήθη μυοσκελετικά προβλήματα (διάστρεμμα-τέντωμα μυός ή μαλακών ιστών, σωματική φόρτιση σπονδυλικής στήλης).

Ειδική ονομάζεται η οσφυαλγία που οφείλεται σε συγκεκριμένα παθολογικά αίτια, τα οποία μπορεί να είναι μηχανικά (κατάγματα σπονδύλων, κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου, σπονδυλολίσθηση) φλεγμονώδη (ρευματοειδής, ψωριασική, αγκυλοποιητική αρθρίτιδα), μεταβολικά (οστεοπόρωση, οστεοπενία), νεοπλασματικά (πρωτοπαθείς ή δευτεροπαθείς όγκοι οστών) και ψυχοσωματικά.

Σε ένα ποσοστό 20-37% των ασθενών με χρόνια οσφυαλγία συνυπάρχει και νευροπαθητικός πόνος, δηλαδή πόνος που προκύπτει από άμεση βλάβη ή νόσο του νευρικού συστήματος και εκδηλώνεται με αιμωδίες, καύσο, βελονιές ή τσιμπήματα, μυρμηγκιάσματα, φαγούρα, επώδυνη αίσθηση σε τρίψιμο ή χάϊδεμα (αλλοδυνία), ηλεκτρικό ρεύμα.

Μηχανισμοί που ευθύνονται για το νευροπαθητικό πόνο είναι η μηχανική συμπίεση νευρικής ρίζας από προβάλλουσα κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου, η βλάβη τοπικών νευρικών προσεκβολών στον εκφυλισμένο δίσκο, καθώς και η επίδραση των μεσολαβητών φλεγμονής.

Η διάγνωση γίνεται με βάση το ιστορικό του ασθενούς, την κλινική του εξέταση και τη νευρολογική εκτίμηση.

Διαγνωστικά εργαλεία είναι ο απεικονιστικός έλεγχος της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης (αξονική-μαγνητική τομογραφία) ενώ επί υποψίας νεοπλάσματος ή φλεγμονής καλό είναι να πραγματοποιείται αιματολογικός έλεγχος της τιμής της C-αντιδρώσας πρωτεΐνης (CRP).

H πρόληψη εμφάνισης ή υποτροπής της οσφυαλγίας-ισχιαλγίας είναι απαραίτητη και απαιτεί άσκηση, καλή φυσική δραστηριότητα, αποφυγή της καθιστικής ζωής, καλή στάση σώματος, ρύθμιση βάρους σώματος, αποφυγή έντονου βήχα-φτερνίσματος.

H θεραπεία της οξείας-υποξείας οσφυαλγίας είναι κυρίως φαρμακευτική και περιλαμβάνει παρακεταμόλη, μη στερεοειδή αντιφλεγμονώδη, μυοχαλαρωτικά, ήπια οπιοειδή (τραμαδόλη, ταπεταντόλη).

Βασικές θεραπευτικές κατευθύνσεις είναι η εκπαίδευση του ασθενούς στη διατήρηση σωστής στάσης και η σύσταση για διατήρηση της καθημερινής του δραστηριότητας, καθώς η ακινησία επιδεινώνει την κατάσταση, ενώ θεωρείται ότι η φυσικοθεραπεία θα μπορούσε να βοηθήσει.

Η θεραπείας της χρόνιας οσφυαλγίας με νευροπαθητικό στοιχείο περιλαμβάνει όλους τους προαναφερθέντες φαρμακευτικούς παράγοντες στους οποίους θα προστεθούν αντιεπιληπτικά (πρεγκαμπαλίνη) και επίθεμα καψαϊκίνης 8%.

Eπίσης, μπορεί να χορηγηθούν αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης - νοραδρεναλίνης (ντουλοξετίνη, βενλαφαξίνη).

Η επισκληρίδια έγχυση κορτικοστεροειδών έχει πολύ καλά θεραπευτικά αποτελέσματα στην αντιμετώπιση της οσφυαλγίας. Η επισκληρίδια έγχυση πρέπει να γίνεται από έμπειρους αναισθησιολόγους με καλή γνώση της τεχνικής.

Στο Κέντρο μας έχουμε εντυπωσιακά αποτελέσματα με παρεμβατικές τεχνικές σε ασθενείς με οσφυοϊσχιαλγία ώστε να αποφεύγεται η χειρουργική επέμβαση.

Χειρουργική επέμβαση ενδείκνυται όταν η συντηρητική αντιμετώπιση αποτύχει ή όταν ο ασθενής αναπτύσσει προοδευτικά λειτουργικό περιορισμό ή νευρολογικά συμπτώματα που συνδέονται συνήθως με σοβαρή δισκοκήλη και πιεστικά φαινόμενα στο νωτιαίο μυελό (ακράτεια ούρων-κοπράνων, μυϊκή αδυναμία κάτω άκρων, υπαισθησία δίκην «σέλας»).