Ο όρος καρκινοειδής όγκος του πνεύμονα αναφέρεται σε κακοήθεις όγκους του πνεύμονα με καλοήθη συμπεριφορά.

Πρόκειται για καρκινοειδείς όγκους βραδείας εξέλιξης και ιδιαίτερα βιολογικά και κλινικά χαρακτηριστικά.

Οι καρκινοειδής όγκοι είναι σπάνιοι και η ετήσια επίπτωσή τους στον πληθυσμό είναι 0,2- 2 περιπτώσεις ανά 100.000 άτομα ανά έτος.

Οι καρκινοειδείς όγκοι αποτελούν το 0,3- 3% των κακοηθειών του πνεύμονα και το 0,49% του υπόλοιπου σώματος, ενώ αποτελούν τους συχνότερους καρκίνους από τους σπάνιους όγκους του πνεύμονα.

Κατά τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί μεγάλη αύξηση της συχνότητας αυτών των καρκινοειδών όγκων, κυρίως σε νέα άτομα, χωρίς να μπορεί να ερμηνευτεί η αιτία αυτής της αύξησης.

Τα καρκινοειδή του τραχειοβρογχικού δένδρου αποτελούν το 25-30% των καρκινοειδών του σώματος και το 70% αυτών αναπτύσσεται κεντρικά στους βρόγχους, ενώ το 61% αναπτύσσεται στο δεξιό πνεύμονα.

Τα καρκινοειδή του τραχειοβρογχικού δένδρου προσβάλουν ασθενείς ηλικίας 4 έως 86 ετών με μέση ηλικία 48 ετών. Δεν έχουν σχέση με το κάπνισμα με εξαίρεση το άτυπο καρκινοειδές.

Οι καρκινοειδείς όγκοι του πνεύμονα χωρίζονται σε δύο μεγάλες υπο-ομάδες, το τυπικό και το άτυπο καρκινοειδές.

Προσβάλουν και το γαστρεντερικό (67,5%) και το τραχειοβρογχικό δένδρο σε ποσοστό 25,3%. Παράλληλα, έχει περιγραφεί η ανάπτυξή τους στο ήπαρ, στο στομάχι, στο πάγκρεας όπως και σε άλλα όργανα.

Η σταδιοποίηση που ισχύει για το καρκινοειδές του πνεύμονα είναι ίδια με εκείνη του μη μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα.

Οι περισσότεροι όγκοι είναι τυπικοί καρκινοειδείς (πάνω από 80%), που σημαίνει από άποψη ιστολογικής ότι υπάρχουν λίγες μιτώσεις (2 μιτώσεις ανά 2mm ανά 10 μεγάλα οπτικά πεδία), και χωρίς την ύπαρξη νεκρώσεων.

Αντίθετα το άτυπο καρκινοειδές που αποτελεί το 13-22% των καρκινοειδών έχει περισσότερες μιτώσεις, συνήθως υπάρχουν και νεκρώσεις και διαταραχή της αρχιτεκτονικής δομής, ενώ είναι πιο συχνή η προσβολή των λεμφαδένων στην περιοχή του όγκου και πιο σπάνια στο σύστοιχο μεσοθωράκιο.

Πολλοί ασθενείς είναι χωρίς συμπτώματα και ο όγκος ανακαλύπτεται τυχαία, ενώ ένα μεγάλο ποσοστό παρουσιάζει υποτροπιάζουσα πνευμονία, βήχα, αιμόπτυση και άλλα συμπτώματα, όπως ο συριγμός.

Ένας σημαντικός αριθμός από αυτούς τους ασθενείς θεραπεύονται για βρογχικό άσθμα για πάρα πολλά χρόνια, πριν τεθεί η διάγνωση του καρκινοειδούς.

Η διάγνωση του καρκινοειδούς του πνεύμονα γίνεται με τη βοήθεια της βρογχοσκόπησης, που συνήθως αποκαλύπτει μία ενδοβρογχική βλάβη με λεία και πολύ αιμορραγική επιφάνεια.

Η θεραπεία για το καρκινοειδές του πνεύμονα είναι η χειρουργική, που προσφέρει ίαση στο μεγαλύτερο ποσοστό αυτών των ασθενών και η δεκαετής επιβίωση φθάνει το 100%, και οι ασθενείς δε χρειάζονται καμία συμπληρωματική θεραπεία.

Η ενδεδειγμένη εκτομή είναι η λοβεκτομή, είτε τυπική είτε με βρογχοπλαστική, πιο σπάνια είναι η πνευμονεκτομή και ακόμη πιο σπάνια είναι η τμηματεκτομή.

Εκτομή του όγκου χωρίς την εκτομή πνευμονικού παρεγχύματος γίνεται αλλά είναι σπάνια.

Όταν ο όγκος εντοπίζεται στο στόμιο λοβαίου ή κυρίου βρόγχου επιβάλλεται η διενέργεια λοβεκτομής με βρογχοπλαστική, προκειμένου να αποφευχθεί η πνευμονεκτομή, φυσικά εξασφαλίζοντας καθαρά όρια εκτομής.

Ένα πολύ μικρό ποσοστό που δεν υπερβαίνει το 5% από τα τυπικά καρκινοειδή μπορεί να υποτροπιάζει και μετά από πολλά χρόνια, αλλά μόνο το 5% των ασθενών αποβιώνει από τη νόσο του όταν υποτροπιάζει ή όταν είναι σε προχωρημένο στάδιο κατά την αρχική αφαίρεση.

Στον Όμιλο Ιατρικού Αθηνών έχουν αντιμετωπιστεί χειρουργικά πλήθος ασθενών, η πλειονότητα των οποίων αντιμετωπίστηκε με λοβεκτομή σε συνδυασμό με βρογχοπλαστική, για να διασωθεί το μισό του προσβεβλημένου πνεύμονα.

Οι μετεγχειρητικές επιπλοκές ήταν ελάχιστες και καμία επιπλοκή δεν ήταν θανατηφόρος. Οι ασθενείς με καρκινοειδές παρακολουθούνται ανά τακτά χρονικά διαστήματα, στην αρχή μικρά διαστήματα και μετά από παρέλευση της 5ετίας ανά πιο αραιά διαστήματα.

Επίσης έχουν αντιμετωπιστεί περιπτώσεις ιδιάζουσας μορφής τυπικού καρκινοειδούς, μετά από υποτροπή του αρχικού όγκου που είχε αντιμετωπιστεί χειρουργικά εκτός Ομίλου.

Το ικανοποιητικό αποτέλεσμα έχει δημοσιευτεί στη διεθνή βιβλιογραφία και σε Ιατρικά συνέδρια, ενώ δεν έχει περιγραφεί από άλλο κέντρο, η διενέργεια πλευρο-πνευμονεκτομής (εκτομή διαφράγματος, και περικαρδίου και αντικατάσταση αυτών με συνθετικό μόσχευμα) για αντιμετώπιση του καρκινοειδούς, όπως έγινε με τα περιστατικά αυτά.