Σύγχρονες Εξελίξεις στην Χειρουργική του Καρκίνου Ήπατος και Παγκρέατος

Γράφει ο ο Δρ. Δημήτριος Ε. Γιακουστίδης MD PhD, Καθηγητής Χειρουργικής ΑΠΘ, Γενικός Χειρουργός, Διευθυντής Ε’ Χειρουργικής Κλινικής, Ιατρικό Διαβαλκανικό Θεσσαλονίκης

Η εξέλιξη της χειρουργικής του ήπατος και παγκρέατος, η εξειδικευμένη εκπαίδευση των χειρουργών, η σημαντική πρόοδος της τεχνολογίας και η βελτίωση της αναισθησίας και της διαχείρισης των ασθενών στις ΜΕΘ, έχουν συμβάλει σημαντικά στο να αποτελεί, σήμερα, η χειρουργική του καρκίνου του ήπατος και παγκρέατος μια ασφαλή και εφαρμόσιμη θεραπευτική προσέγγιση. 

Οι παλαιότεροι περιορισμοί στην ηπατεκτομή, όπως η διεγχειρητική αιμορραγία, οι αμφοτερόπλευρες εντοπίσεις και οι πολλαπλές μεταστάσεις,  δεν αποτελούν πλέον αντένδειξη για εκτομή.  Όταν η ηπατεκτομή γίνεται σε εξειδικευμένα κέντρα από έμπειρους χειρουργούς ήπατος, η θνητότητα είναι κάτω από 3%.

Η ασφάλεια των ασθενών με όγκους ήπατος εξασφαλίζεται με την προσεκτική προεγχειρητική προετοιμασία και τη χρήση τεχνικών αύξησης του παρεγχύματος του ήπατος, όπως είναι ο εμβολισμός της πυλαίας φλέβας (PVE). Σήμερα στις ηπατεκτομές χρησιμοποιούμε σύγχρονη τεχνολογία για την εκτομή του παρεγχύματος (CUSA, MISONIX), RFA και Microwave για την καταστροφή όγκων. Επίσης, πολύ σημαντική είναι η χρήση διεγχειρητικού υπερήχου (IUS) για την διεγχειρητική εντόπιση των όγκων και των αγγείων του ήπατος.

Παθήσεις:

• Ηπατοκυτταρικός καρκίνος
• Χολαγγειοκαρκίνωμα (ενδοηπατικό και της πύλης του ήπατος)
• Δευτεροπαθείς εντοπίσεις (μεταστάσεις)
• Πρωτοπαθή σαρκώματα του ήπατος
• Άλλοι σπάνιοι όγκοι
• Αδενώματα ήπατος
• Κυστικά νεοπλάσματα ήπατος

Χειρουργική παγκρέατος

Πέραν της χειρουργικής του ήπατος, ιδιαίτερα ασφαλής έχει γίνει τα τελευταία χρόνια και η χειρουργική του παγκρέατος. Οι βελτιώσεις στις χειρουργικές τεχνικές (εκτομές και ανακατασκευές πυλαίας φλέβας και άνω μεσεντερίου φλέβας) μαζί με καλύτερη εκπαίδευση και εξειδίκευση των χειρουργών, έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση της περιεγχειρητικής θνητότητας, της διεγχειρητικής και μετεγχειρητικής αιμορραγίας, αλλά και των διαφυγών από τις αναστομώσεις.

Ο καρκίνος του παγκρέατος αποτελεί έναν πολύ επιθετικό καρκίνο, του οποίου η διάγνωση γίνεται, συνήθως, σε προχωρημένο στάδιο. Οι ασθενείς που θα εμφανίσουν πρώιμα ίκτερο έχουν και τις περισσότερες πιθανότητες να μπορούν να χειρουργηθούν. Η προσθήκη πιο αποτελεσματικών χημειοθεραπευτικών σχημάτων, έχει βελτιώσει σημαντικά τα αποτελέσματα της χημειοθεραπείας και μπορεί να μετατρέψει μια ανεγχείρητη ή οριακά εξαιρέσιμη νόσο, σε εξαιρέσιμη.

Παθήσεις:

• Καρκίνος παγκρέατος (κεφαλής, αγκιστροειδούς απόφυσης, σώματος, ουράς)
• Κυστικά νεοπλάσματα παγκρέατος (βλεννώδες κυσταδένωμα, IPMN)
• Καρκίνος τελικού χοληδόχου πόρου
• Καρκίνος φύματος του Vater

Οι χειρουργικές τεχνικές

Ήπαρ

• Ανοικτή ηπατεκτομή
• Λαπαροσκοπική ηπατεκτομή
• Ρομποτική ηπατεκτομή
• Καταστροφή όγκων με RFA, Microwave, IRE

Πάγκρεας

• Whipple ή παγκρεατο-δωδεκαδακτυλεκτομή (ανοικτά ή λαπαροσκοπικά)
• Περιφερική παγκρεατεκτομή με ή χωρίς διατήρηση σπληνός (ανοικτά ή λαπαροσκοπικά).
• Ρομποτική εκτομή

Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι τα τελευταία χρόνια ένας σημαντικός αριθμός ηπατεκτομών και παγκρεατεκτομών μπορούν να γίνουν λαπαροσκοπικά και ρομποτικά με εξασφαλισμένα επιπλέον οφέλη για τον ασθενή όπως, γρήγορη ανάρρωση, απουσία μεγάλων τομών στο σώμα και μετεγχειρητικών πόνων.

Η αντιμετώπιση των παθήσεων Ήπατος και Παγκρέατος σε κέντρα υψηλής εξειδίκευσης και, στο πλαίσιο Ογκολογικού Συμβουλίου, με τη συνεργασία χειρουργών ήπατος-παγκρέατος, γαστρεντερολόγων, ηπατολόγων, ογκολόγων, ακτινολόγων, αναισθησιολόγων και εντατικολόγων, είναι η εγγύηση για βέλτιστο αποτέλεσμα και μακροχρόνια επιβίωση.