Σημάδια στο σώμα μας λόγω κακής διατροφής

Γράφει ο Θεόδωρος Κουτράκος, Κλινικός Διαιτολόγος, Προϊστάμενος Τμήματος Διατροφής, Συντονιστής Ομάδας Ασφάλειας Τροφίμων, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών.

H ελλιπής πρόσληψη θρεπτικών συστατικών έχει κύρια έκφανση την υποθρεψία, κρυφή ή φανερή. 

→ Φανερή όταν ο οργανισμός δυσκολεύεται να ανταποκριθεί στις καθημερινές δραστηριότητες και συνυπάρχει, συνήθως, μυϊκός καταβολισμός. 

→ Κρυφή υποθρεψία εμφανίζεται όταν σε μακροχρόνια βάση προσλαμβάνουμε ελλιπή θρεπτικά συστατικά και ιδιαίτερα μικροθρεπτικά. Τα προβλήματα αυτά προκύπτουν είτε λόγω μίας στερητικής δίαιτας ή ενός προβλήματος υγείας. Η κρυφή υποθρεψία μπορεί να συνυπάρχει με αυξημένο βάρος όπως και με αυξημένη περιφέρεια μέσης. Δυσαπορρόφηση θρεπτικών συστατικών μπορεί να εμφανισθεί λόγω αλληλεπιδράσεων της τροφής με φάρμακα. Παρόμοιο αποτέλεσμα προκύπτει με συγκεκριμένους συνδυασμούς θρεπτικών συστατικών, οι οποίοι ενδέχεται να μειώσουν την απορρόφηση. Παρ’ όλα αυτά, ο ανθρώπινος οργανισμός έχει τη δυνατότητα να μεταδώσει κάποια προειδοποιητικά μηνύματα. Για παράδειγμα: 

Αδύναμο ανοσοποιητικό. Η άμυνα του οργανισμού στηρίζεται στην επαρκή θρέψη του οργανισμού με έμφαση στις μικροθρεπτικές A, C, E, D, ψευδάργυρο, σίδηρο, σελήνιο και φυλλικό οξύ. Καταναλώνοντας ποικιλία φρέσκων λαχανικών, φρούτων και ψαριών και λιγότερα επεξεργασμένα τρόφιμα, συνήθως επιτυγχάνουμε την επαρκή πρόσληψη χωρίς μεγάλη προσπάθεια. 

Παρόμοια συστατικά απαιτεί και η λειτουργία του εγκεφάλου όπου θα πρέπει να εξετάσουμε εάν καταναλώνουμε αρκετά καλά λιπαρά (δομικά υλικά) και καλούς υδατάνθρακες (καύσιμο του εγκεφάλου). Ιδιαίτερα η επαρκής κατανάλωση ω-3 λιπαρών οξέων έχει συσχετισθεί με τη βέλτιστη εγκεφαλική υγεία. 

Η ξηροφθαλμία μπορεί να είναι σημάδι έλλειψης βιταμίνης Α και Ε.

Επούλωση πληγών. Η αποκατάσταση ενός μικροτραυματισμού αλλά και η επούλωση μίας χειρουργικής τομής συνδέεται με την επαρκή διατροφική υποστήριξη. Σαφώς η δυναμική του ανοσοποιητικού μας παίζει μεγάλο ρόλο αλλά και η παροχή των δομικών υλικών ώστε να επιτευχθεί η ταχύτερη αποκατάσταση είναι ουσιώδης. 

Δερματική υγεία. Η γήρανση του δέρματος είναι αναπόφευκτη. Σημάδια που μπορεί να αξιολογηθούν ιδιαίτερα στα παιδιά, είναι το ωχρό δέρμα, το οποίο μπορεί να υποδεικνύει έλλειψη φυλλικού οξέος, Βιταμίνης Β12 και σιδήρου. 

Οδοντική υγεία. Η οδοντική υγεία επηρεάζεται αρνητικά μέσω διατροφικών επιλογών με υψηλά επίπεδα απλών σακχάρων και πολύ επεξεργασμένων τροφίμων. Επίσης η υγεία των ούλων, στηρίζεται στην επαρκή κατανάλωση τροφίμων με πλούσια περιεκτικότητα σε μικροθρεπτικά συστατικά. Συγκεκριμένα, στην επαρκή κατανάλωση της βιταμίνης C, η οποία μπορεί να προέλθει από κατανάλωση από τρόφιμα όπως εσπεριδοειδή, φράουλες, τομάτες.

Υγεία των μαλλιών. Οι τρίχες έχουν υγιή, φυσική μορφή όταν υπάρχει επαρκής πρωτεϊνική πρόσληψη αλλά και πλούσια διατροφή σε θρεπτικά συστατικά όπως η βιταμίνη C, ο ψευδάργυρος, ο σίδηρος, ω3 και ω6 λιπαρά οξέα. Στην αντίθετη περίπτωση μπορεί οι τρίχες να λεπτύνουν, να θαμπώσουν ή ακόμη και να αυξηθεί η τριχόπτωση. 

Υγεία του γαστρεντερικού. Το γαστρεντερικό σύστημα μπορεί να μας υποδείξει με διάφορους τρόπους μια ακατάλληλη διατροφή. Σαφώς την επιθυμητή ισορροπία την επιτυγχάνουμε με επαρκή πρόσληψη φυτικών ινών, νερού και ελαιόλαδου - «καλού» λίπους. Όμως, δε πρέπει να ξεχνάμε ότι τα περισσότερα μικροθρεπτικά συστατικά απορροφώνται σε διάφορα στάδια του γαστρεντερικού σωλήνα οπότε η υγεία μας εξαρτάται άμεσα από τη υγιή ισορροπία του.

Τόσο στην ενήλική ζωή όσο και στη παιδική ηλικία, ένα σημαντικό μέτρο προφύλαξης είναι η επιλογή διατροφικής ποικιλίας. Με αυτό το τρόπο χωρίς πολλή προσπάθεια μπορούμε να επιτύχουμε τη πρόσληψη μιας βεντάλιας θρεπτικών συστατικών κοντά στην ημερήσια συνιστώμενη πρόσληψη και να αποφύγουμε οποιαδήποτε επιπλοκή.