Πέρα από το παθητικό κάπνισμα: κάπνισμα από ‘τρίτο χέρι’

Γράφει ο Ανδρέας Φρετζάγιας, Καθηγητής Παιδιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών, Επιστημονικός Σύμβουλος Διοίκησης, Παιδιατρικό Κέντρο Αθηνών.

Οι βλαβερές συνέπειες από το άμεσο ή ενεργητικό ή συμβατικό κάπνισμα είναι γνωστές και αδιαμφησβήτητες από όλους εδώ και δεκαετίες. Τα τελευταία χρόνια προστέθηκε και το κάπνισμα με ηλεκτρονικό τσιγάρο ή ατμισμός (vaporing) με περισσότερο καταστρεπτικές, βραχυχρόνιες και μακροχρόνιες  συνέπειες, στο βαθμό που να έχουν αναγνωρισθεί ως ιδιαίτερη νοσολογική οντότητα οι πνευμονικές βλάβες που προκαλούνται ακόμη και εντός λίγων μηνών.

Γρήγορα διαπιστώθηκε ότι και  το παθητικό ή κάπνισμα από «δεύτερο χέρι» έχει τις ίδιες καταστροφικές συνέπειες όχι μόνο σε κλειστό αλλά και σε ανοιχτό χώρο όταν συνυπάρχουν ενεργητικοί καπνιστές και παθητικοί αποδέκτες. Ιδιαίτερη μορφή  του παθητικού καπνίσματος  αποτελεί το συμβιωτικό ή κάπνισμα από «τρίτο χέρι»  το οποίο  αντιστοιχεί στη ρύπανση (pollution) του περιβάλλοντος χώρου και των αντικειμένων, επιφανειών, επενδύσεων, ενδυμάτων κ.λπ. που εμπεριέχονται σ΄ αυτόν.  Έχει αποδειχθεί ότι χημικές ουσίες (π.χ νικοτίνη) και άλλες καρκινογόνες τοξίνες (π.χ φορμαλδεΰδη, ναφθαλίνη κ.λπ) εμποτίζουν μαλακές ή και λείες επιφάνειες ή επικάθηνται  υπό την μορφή σωματιδίων (particles) και παραμένουν για μήνες ακόμη και αν έχει σταματήσει το κάπνισμα στο χώρο. Ο καπνός από «τρίτο χέρι» δεν μπορεί να αφαιρεθεί ακόμη και με τον αερισμό του δωματίου με ανοιχτά παράθυρα ή με την χρήση κλιματισμού ή ανεμιστήρων ή ακόμη και όταν το κάπνισμα περιορίζεται μόνο σε συγκεκριμένο χώρο ή δωμάτιο. Ο συνηθισμένος καθημερινός καθαρισμός δεν μπορεί να αφαιρέσει τις χημικές ουσίες  και τα σωματίδια ιδιαίτερα από τα χαλιά και τα ρούχα. Είναι άλλωστε κοινή παρατήρηση η οσμή που αναδύει άτομο που παρέμεινε σε χώρο καπνιστών.

Το κάπνισμα από «τρίτο χέρι» είναι ιδιαίτερα επιβλαβές  για τα παιδία και περισσότερο τα μικρότερης ηλικίας τα οποία παραμένουν περισσότερες ώρες στο χώρο του σπιτιού, παίζουν πάνω στα χαλιά ή και βάζουν το φαγητό σε ήδη μολυσμένες επιφάνειες, στο πάτωμα και στα χαλιά. Μόνος τρόπος αποφυγής των συνεπειών από το κάπνισμα από «τρίτο χέρι» είναι  η αποφυγή του από εσωτερικούς χώρους περιλαμβανομένων και των μέσων μετακίνησης οικογενειακών και μαζικών.

Πηγή 

* Mayo clinic :  Health lifestyle