Μελάνωμα: όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε

Γράφει ο Βασίλης Χρυσοχέρης, Δερματολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών

Το Μελάνωμα είναι ένας κακοήθης όγκος του δέρματος, ο πιο επικίνδυνος και ο πιο θανατηφόρος. Προέρχεται από τα μελανοκύτταρα, τα κύτταρα που παράγουν μελανίνη και εμφανίζεται στο δέρμα, ενώ σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστεί στον οφθαλμό, στους βλεννογόνους καθώς και στις μήνιγγες.

Θα φανταζόταν κανείς ότι η Ελλάδα, λόγω της έντονης ηλιοφάνειας καθ’ όλη  την διάρκεια του χρόνου, θα εμφανίζει υψηλά ποσοστά μελανώματος. Και όμως αυτό δεν συμβαίνει λόγω της προστασίας που μας παρέχει ο τύπος δέρματος, ο οποίος είναι ελαφρά πιο σκούρος. Η επίπτωση του μελανώματος αυξάνεται σε περιοχές όπου τα άτομα με ανοιχτό τύπο δέρματος εκτίθενται παρατεταμένα στην υπεριώδη ακτινοβολία .Έτσι η Αυστραλία παρουσιάζει παγκοσμίως την μεγαλύτερη επίπτωση, ενώ στην Ευρώπη οι Σκανδιναβικές περιοχές παρουσιάζουν τα μεγαλύτερα ποσοστά.

Οι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση μελανώματος είναι:

-Εκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία

-Ανοιχτόχρωμο δέρμα

-Μεγάλοι σε μέγεθος συγγενείς σπίλοι

-Ατομικό ιστορικό μελανώματος

-Οικογενειακό ιστορικό μελανώματος

-Μετάλαξη σε συγκεκριμένα γονίδια

-Ασθενείς με πολλούς άτυπους σπίλους

-Μελαγχρωματικό ξηρόδερμα(κληρονομική πάθηση)

 Όπως μπορούμε να καταλάβουμε οι παράγοντες κινδύνου είναι τέτοιοι που γεννιόμαστε με αυτούς με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να τους ελέγξουμε. Ο μόνος παράγοντας που ελέγχεται από από εμάς είναι η έκθεσή μας στην υπεριώδη ακτινοβολία. Για αυτό τον λόγο θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί  στην έκθεση μας στον ήλιο ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες.

Παγκοσμίως έχει θεσπιστεί ένας κώδικας που αποτελείται από τα 5 πρώτα γράμματα της αγγλικής αλφαβήτου και αποτελεί έναν οδηγό για τα πρώιμα προειδοποιητικά σημεία του μελανώματος. Αυτά είναι το Α,Β,C,D,E, όπου:

Α η ασυμμετρία

Β(border) το όριο όπου φυσιολογικά πρέπει να είναι ομοιόμορφο

C (color) το χρώμα, όπου ένας σπίλος πρέπει να είναι μονοχρωματικός

D (diameter) η διάμετρος ενός σπίλου ιδανικά δεν πρέπει να ξεπερνάει τα 6 mm και

Ε (evolution) η εξέλιξη ενός σπίλου, όπου οι απλοί καλοήθεις σπίλοι παραμένουν αμετάβλητοι, ενώ θα πρέπει να ανησυχήσουμε όταν ένας σπίλος αρχίζει και αλλάζει. Δεν σημαίνει ότι κάποιος που έχει έναν ανομοιόμορφο σπίλο ή ένα σπίλο σχετικά μεγάλο ή ένα σπίλο που είναι πιο σκούρος σε ένα σημείο του και πιο ανοιχτόχρωμος σε ένα άλλο, ότι έχει απαραίτητα και μελάνωμα. Το μελάνωμα είναι ένας συνδυασμός δερματοσκοπικών χαρακτηριστικών που πρέπει να αξιολογούνται από τον δερματολόγο.

Στο κακό σενάριο κάποιος να διαγνωσθεί με μελάνωμα, η θεραπευτική προσέγγιση ξεκινάει με τη  χειρουργική αφαίρεση του μελανώματος και, αφού γίνει η σταδιοποίηση, αποφασίζεται για το αν θα ακολουθήσει ακτινοθεραπεία ή ανοσοθεραπεία.

Συμπερασματικά θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι η καλύτερη εξέταση  είναι η αυτοεξέταση. Θα πρέπει όλοι να ελέγχουμε το σώμα μας για τυχόν εμφάνιση καινούργιων σπίλων αλλά και για τυχόν αλλαγές παλαιών, αλλαγές που θα μας κάνουν να συμβουλευτούμε τον δερματολόγο μας.

Το αντιηλιακό θα πρέπει να εντάσσεται  πάντα και όλο τον χρόνο στην καθημερινή μας ρουτίνα και όχι μόνο τους καλοκαιρινούς μήνες.