Καρκίνος του τραχήλου της μήτρας

Γράφει η Λουίζα Βίνη, Ογκολόγος - Ακτινοθεραπεύτρια, Διευθύντρια Τμήματος Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών

Περισσότερες από μισό εκατομμύριο νέες περιπτώσεις καρκίνου του τραχήλου της μήτρας διαγιγνώσκονται παγκοσμίως κάθε χρόνο, συχνότερα σε γυναίκες ηλικίας 35-45 χρόνων.  Κυριότερος παράγοντας κινδύνου είναι ο σεξουαλικά μεταδιδόμενος ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων (Human Papilloma Virus – HPV). Η επίμονη λοίμωξη από τους ‘υψηλού κινδύνου’ τύπους του ιού μπορεί να οδηγήσει σε προκαρκινικές αλλοιώσεις, οι οποίες εάν δεν θεραπευτούν θα εξελιχθούν σε καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Στα αρχικά του στάδια ο καρκίνος συνήθως δεν προκαλεί συμπτώματα, καθώς, όμως, εξελίσσεται μπορεί να εμφανιστούν μη φυσιολογική αιμορραγία, ασυνήθιστες κολπικές εκκρίσεις, αιμορραγία μετά τη σεξουαλική επαφή, πόνος χαμηλά στην πύελο.

Κάθε γυναίκα με ύποπτα συμπτώματα ή θετικό PAP test πρέπει να υποβληθεί σε κολποσκόπηση και βιοψία για να τεθεί η διάγνωση. Στη συνέχεια θα ακολουθήσουν εξετάσεις για να καθοριστεί το στάδιο της νόσου. Εάν ο  καρκίνος διαγνωστεί σε αρχικό στάδιο η πιθανότητα ίασης είναι μεγάλη, όταν όμως έχει εξαπλωθεί, η ίαση είναι λιγότερο πιθανή αλλά η θεραπεία μπορεί συχνά να επιβραδύνει την εξέλιξή του.

Η θεραπεία που συνιστάται για κάθε ασθενή εξαρτάται από το στάδιο της νόσου, την ηλικία, το γυναικολογικό ιστορικό και τη γενικότερη κατάσταση της υγείας της και σχεδιάζεται διεπιστημονικά σε ογκολογικό συμβούλιο. 

- Η χειρουργική επέμβαση, αποτελεί την θεραπεία εκλογής για τα πρώιμα στάδια

- Η ακτινοθεραπεία, μπορεί να εφαρμοσθεί

• σε αρχικά στάδια νόσου σε ασθενείς με αντένδειξη για χειρουργική επέμβαση
• μετά την χειρουργική επέμβαση για να μειώσει τον κίνδυνο υποτροπής
• σε προχωρημένα στάδια νόσου σε συνδυασμό με τη χημειοθεραπεία

Η σύγχρονη ακτινοθεραπεία εφαρμόζεται με προηγμένες τεχνικές (IMRT/VMAT) με στόχο την ακριβή ακτινοβόληση της νόσου (τράχηλος, μήτρα, λεμφαδένες), με παράλληλη προστασία των γειτονικών υγιών ιστών (κύστη, έντερο). Την ακριβή στόχευση διασφαλίζουν προηγμένα συστήματα απεικονιστικά κατευθυνόμενης ακτινοθεραπείας (IGRT), που προσφέρουν ακριβή τρισδιάστατο προσδιορισμό της περιοχής σε κάθε συνεδρία της θεραπείας.

Η βραχυθεραπεία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της ακτινοθεραπείας του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και εφαρμόζεται είτε ενδοκολπικά μετά τη χειρουργική αφαίρεση ή ενδοτραχηλικά. Είναι ελάχιστα επεμβατική μέθοδος με την οποία χορηγείται πολύ υψηλή δόση στοχευμένα στον ιστό με τον οποίο έρχεται σε επαφή η πηγή της βραχυθεραπείας.

Η έγκαιρη διάγνωση και ο κατάλληλος συνδυασμός των σύγχρονων θεραπειών επιτυγχάνουν  υψηλά ποσοστά ίασης των αθενών με καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.