Φλεβική Ανεπάρκεια και Κιρσοί: από τον Ιπποκράτη και το Γαληνό στην τεχνολογία των οπτικών ινών και των ραδιοσυχνοτήτων

Γράφει ο Κώστας Καρκαλέτσης, MD, MSc Αγγειοχειρουργός Διευθυντής Αγγειοχειρουργικής Κλινικής στο Ιατρικό Παλαιού Φαλήρου

Σύμφωνα με πρόσφατα δεδομένα το 15% των ανθρώπων ηλικίας άνω των 40 ετών έχει φλεβική ανεπάρκεια και κιρσούς σοβαρής κλινικής μορφής.

Οι παράγοντες που ευνοούν την ανάπτυξη των κιρσών και φλεβικής ανεπάρκειας, και που μπορούν να τροποποιηθούν από τον ίδιο τον ασθενή, όπως η παχυσαρκία, η καθιστική ζωή και η ορθοστασία, αποτελούν μικρό μόνο μέρος της πολυπαραγοντικής αιτιολογίας και ανάπτυξης φλεβικής ανεπάρκειας και κιρσών. Γενετικοί, κληρονομικοί, ορμονικοί, βιοχημικοί και ενζυμικοί παράγοντες, μόνοι ή συνδυαζόμενοι μεταξύ τους, καθορίζουν την εξέλιξη της φυσιολογικής, φλεβικής, βαλβιδικής, σε δυσλειτουργία ή μη, και τη μετάπτωση της σε ανεπάρκεια ή μη.

Καθετηριασµός σαφηνοµηριαίας συµβολής.

Ενδαγγειακή εξάχνωση µείζονος σαφηνούς.

∆ιεκβολή καθετήρα οπτικής ίνας εντός αιµοφόρου αγγείου.

Προεπεµβατικό mapping σκέλους.

Τα συμπτώματα της φλεβικής, βαλβιδικής ανεπάρκειας ποικίλουν και μπορεί να είναι από ανεπαίσθητα ελαφρά ως ιδιαίτερα ενοχλητικά, κυμαινόμενα από κίρσους αίσθημα βάρους, καύσους, κράμπες, πόνο και οίδημα, έκζεμα και δερματίτιδα έως και εξέλκωση στα πόδια. Οι επιπλοκές και η πρόληψη τους είναι αυτές που οδηγούν τον αγγειοχειρουργό προς την επέμβαση. Είναι γνωστό εξάλλου ότι δε χειρουργούμε συμπτώματα αλλά ασθενείς, ασθενείς με νοσολογική οντότητα και προβλήματα εξαυτής, κινδύνους και επιπλοκές. Οι κυριότερες εκ των οποίων, ειρήσθω εν παρόδω, είναι η θρόμβωση, η αιμορραγία και η μετατροπή αυτής σε χρόνια βαρειά φλεβική ανεπάρκεια.

Αν και το θέμα γιατί και πότε χειρουργούμε τους κιρσούς και πότε έχει έρθει η ώρα της επεμβατικής παρέμβασης, ώστε να αντιμετωπίσουμε την επιπολής φλεβική ανεπάρκεια, έχει λυθεί οριστικά, εντούτοις, ακόμα και σήμερα, δεν υπάρχει ομοφωνία ως προς τον τρόπο και τη μέθοδο που θα πρέπει να ακολουθηθεί.

Τη διχογνωμία αυτή επιτείνει η ανεξέλεγκτη κατάθεση γνωμών και γνώσεων (;) που προέρχονται σχετικά με την φλεβική ανεπάρκεια από ένα ευρύ φάσμα που περιλαμβάνει από μη ειδικούς ιατρούς ως και περιοδικά lifestyle.

Η σύσταση της αγγειοχειρουργικής κοινότητας των Η.Π.Α. και του ΑmericanVenousForum, καθώς και η δημοσίευση, σε ένα από τα πλέον έγκριτα διεθνή περιοδικά Journal of VascularSurgery (May 2011), της οδηγίας [11.2 Gloviczkietal] που προκρίνει ως πρώτη και μέθοδο εκλογής αντιμετώπισης της φλεβικής ανεπάρκειας την ενδαγγειακή σαφηνεκτομή με χρήση οπτικής ίνας Laser, έχει πλέον υιοθετηθεί στη διεθνή αγγειοχειρουργική κοινότητα ως μέθοδος εκλογής. Στα καθημάς, η μέθοδος αυτή με laser αποτελεί πλέον μονόδρομο στην αφαίρεση των κιρσών, εδώ και αρκετά χρόνια. Η επιλογή ενδαγγειακής σαφηνεκτομής με χρήση laser αυτή δείχνει να δικαιώνεται με την πάροδο του χρόνου, καθώς το μετεγχειρητικό follow-up των χειρουργημένων ασθενών μας, που φτάνει πια τα 8 χρόνια, δείχνει μηδενικές υποτροπές της νόσου φλεβικής ανεπάρκειας, εύρημα συμβατό με τα δημοσιευμένα αποτελέσματα της διεθνούς βιβλιογραφίας.

Η χρήση της οπτικής ίνας Laser, πέρα από τα καλύτερα αποτελέσματα στην πιθανότητα εμφάνισης νέων κιρσών (υποτροπή της νόσου) σε στατιστικά σημαντικό βαθμό σε σχέση με την ανοικτή επέμβαση (σαφηνεκτομή), αποτελεί και την επέμβαση με την οποία θα σταθμίζονται στο μέλλον οι λοιπές επεμβάσεις φλεβικής ανεπάρκειας και θα αξιολογούνται ως αποτελεσματικές ή μη.

Στα λοιπά πλεονεκτήματα της μεθόδου, που αξίζει να αναφερθούν, συγκαταλέγονται:

• η βραχεία επεμβατική διάρκεια που δεν ξεπερνά στα χέρια μας τα 40min (μέσος επεμβατικός χρόνος)
• η διενέργεια της επέμβασης υπό τοπική νάρκωση που συνδυάζεται ενίοτε με μέθη χωρίς δηλαδή τη χρήση γενικής ή περιοχικής νάρκωσης
• η άμεση κινητοποίηση του ασθενούς στις 2h μετά την επέμβαση
• το εξιτήριο αυθημερόν με πλήρη κινητοποίηση και άμεση επιστροφή την επομένη στις κοινωνικές και επαγγελματικές δραστηριότητες, χωρίς περιορισμούς.

Το αισθητικό αποτέλεσμα είναι το πλέον άρτιο δεδομένου ότι δε δημιουργούνται τομές, καθώς η επέμβαση αφαίρεσης κιρσών δεν απαιτεί ράμματα, παράμετρος που οδηγεί στην επιλογή της μεθόδου. Η προσωπική όμως προτίμηση του γράφοντος στο να επιλεχθεί η συγκεκριμένη μέθοδος ενδαγγειακής σαφηνεκτομής με laser και να εφαρμόζεται στο 100% των ασθενών του, προέρχεται αποκλειστικά και μόνο από ένα γεγονός στο οποίο απλά συνεπικουρούν όλα τα παραπάνω: είναι η μοναδική στην οποία υπάρχει απόλυτος σεβασμός των ιστών χωρίς τραύμα. Η δε προσφορά και εφαρμογή της μεθόδου αυτής σε όλη την γκάμα ασθενών (εγκυμονούσες, ασθενείς με αναπνευστικά ή καρδιολογικά προβλήματα, υπό αντιπηκτική αγωγή γιά καρδιολογικούς ή άλλους λόγους, κ.α.) επιτρέπει την παρέμβαση στους ασθενείς αυτούς, κατάσταση άλλοτε δυσεπίλυτη, βελτιώνοντας σημαντικά την ποιότητα των ιατρικών υπηρεσίων που προσφέρουμε. Με τη χρήση ειδικών κατόπτρων στο tiptου καθετήρα, τα οποία διαχέουν την ακτίνα του laser στις 360ο επιδρώντας ομοιόμορφα στην περίμετρο της φλέβας, με τη χρήση ίνας στα 1470nm από τα 980nm, καθώς και με την αυξημένη τεχνογνωσία που μας παρέχει η ιατρική βιομηχανική και η προσωπική εμπειρία από μία μεγάλη σειρά περιστατικών, θεωρούμε ότι δεν υπάρχει επιστροφή στην απόφαση να είναι η χρήση οπτικής ίνας Laser η πρώτη μέθοδος εκλογής για την αντιμετώπιση των κιρσών. Τουλάχιστον μεσοπρόθεσμα είναι παγιωμένη η πρωτοκαθεδρία της μεθόδου αυτής.