Διαβητικό πόδι: Νέες θεραπευτικές τεχνικές για επαναιμάτωση του πελματιαίου τόξου

Γράφει ο Δρ. Μελάς Νικόλαος, MD, MSc, Phd, Αγγειοχειρουργός, Διευθυντής Α΄ Αγγειοχειρουργικής Κλινικής, Ιατρικό Διαβαλκανικό Θεσσαλονίκης

Με τον όρο διαβητικό πόδι εννοούμε μια συνδυασμένη διαταραχή νεύρων, αγγείων, μυοσκελετικού και δέρματος που οδηγεί σε ανάπτυξη έλκους και φλεγμονής στο πέλμα με τελικό αποτέλεσμα το έλκος, τη γάγγραινα και τον ακρωτηριασμό.

Η διαβητική νευροπάθεια και αγγειοπάθεια αποτελούν το βασικό υπόβαθρο. Η νευροπάθεια προκαλεί αναισθησία άρα ο ασθενής δεν αντιλαμβάνεται τους μικροτραυματισμούς. Επιπλέον προκαλεί βλάβη των κινητικών νεύρων οδηγώντας σε  διαταραχή της αρχιτεκτονικής του άκρου (οστεοαρθροπάθεια). Τέλος η βλάβη του αυτόνομου νευρικού προκαλεί ανιδρωσία, ξηροδερμία και λύση συνεχείας του δέρματος συχνότερα στα παθολογικά σημεία πίεσης τους τύλους ή γνωστότερα κάλους που προκλήθηκαν από την διαταραχή της φυσιολογικής αρχιτεκτονικής του πέλματος. Στις μικρές αυτές πληγές (έλκη) έχουμε είσοδο μικροβίων και λόγω μειωμένης αιμάτωσης (αγγειοπάθεια), εξέλιξη σε φλέγμονα με αδυναμία επούλωσης, οστεομυελίτιδα και διαβητική γάγγραινα με κίνδυνο ακρωτηριασμού.

Στην πρόληψη του διαβητικού έλκους συνεισφέρουν πολλές ειδικότητες: ποδολόγος (υποδήματα, πελματογραφία), διαβητολόγος, (ρύθμιση σακχάρου, υπέρτασης, διακοπή καπνίσματος), αγγειοχειρουργός και ορθοπεδικός για αντιμετώπιση της οστεοαρθροπάθειας. Πιο συγκεκριμένα ο ρόλος του αγγειοχειρουργού είναι προληπτικός με εκτίμηση των δερματικών βλαβών και έλεγχο της αιμάτωσης, αλλά κυρίως θεραπευτικός με διάνοιξη των αρτηριών. Είναι πάντα απαραίτητο για να επουλωθεί κάθε έλκος να παρέχουμε πλούσια αιμάτωση μέχρι τα δάκτυλα του πέλματος.

Σήμερα η εξέλιξη υλικών και μέσων μας δίνει τη δυνατότητα να επαναιματώσουμε τις αρτηρίες του πέλματος στο διαβητικό πόδι (επαναιμάτωση πελματιαίου τόξου) χωρίς χειρουργείο, διαδερμικά, ενδαγγειακά με τοπική αναισθησία και με νοσηλεία μιας ημέρας.

 Η επαναιμάτωση ουσιαστικά είναι η διάνοιξη των παθολογικών «βουλωμένων» αρτηριών του πέλματος που θα δώσουν τη δυνατότητα επούλωσης στο έλκος και θα αποφύγουμε τη γάγγραινα και τον ακρωτηριασμό. Τα υλικά που χρησιμοποιούμε είναι ειδικά σύρματα, καθετήρες, μπαλόνια και στεντ με ή χωρίς φάρμακο, πολύ μικρής διαμέτρου και πολύ ισχυρά σε διατρητική ικανότητα ώστε να διέρχονται των ολικών αποφράξεων των πολύ μικρών περιφερικών αρτηριών του πέλματος, χωρίς να τις καταστρέφουν. Βέβαια η επανάσταση στην αποτελεσματικότητα των παραπάνω τεχνικών είναι η πρόσφατη δημιουργία ειδικών αιθουσών για τέτοιες επεμβάσεις των λεγόμενων υβριδικών.

Η υβριδική αίθουσα είναι μια καινοτομία στις χειρουργικές αίθουσες που συνδυάζει τα πλεονεκτήματα της κλασσικής χειρουργικής αίθουσας με αυτά ενός πανίσχυρου αγγειογράφου.  Έτσι διενεργούνται υβριδικές ανοικτές και ενδαγγειακές επεμβάσεις στον ίδιο χρόνο, ταχύτερα, με λιγότερη ακτινοβολία και με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα. Πρακτικά σ΄ αυτά τα ρομποτικά ακτινοσκοπικά μηχανήματα βλέπουμε τις πολύ μικρές αρτηρίες του πέλματος πολύ καθαρά και επεμβαίνουμε με άνεση και ασφάλεια, πράγμα που στα κλασσικά ακτινοσκοπικά μηχανήματα ήταν ιδιαίτερα δυσχερές και επισφαλές.

Είμαστε λοιπόν στην ευχάριστη θέση να πούμε ότι, στη σύγχρονη υβριδική αίθουσα του Ιατρικού Διαβαλκανικού Θεσσαλονίκης διαθέτουμε τα πλέον σύγχρονα υλικά και μέσα αλλά κυρίως την τεχνογνωσία και εκπαίδευση ώστε να πραγματοποιούμε αυτές τις απαιτητικές επεμβάσεις δίνοντας λύση στους παλαιότερα καταδικασμένους διαβητικούς ασθενείς. Η τεχνολογία σήμερα είναι στην υπηρεσία της επιστήμης και μας δίνει τη δυνατότητα να πιστεύουμε ότι πλέον κανένα διαβητικό πόδι δεν ακρωτηριάζεται.