Covid-19: Οδηγίες για τους ασθενείς με καρκίνο του μαστού

Γράφει ο Χρήστος Μαρκόπουλος, Διευθυντής Κλινικής Μαστού Ιατρικού Κέντρου Αθηνών

• Ασθενείς με καρκίνο του μαστού στο παρελθόν που έχουν ολοκληρώσει τη θεραπεία τους (Χημειοθεραπεία, Ακτινοθεραπεία) και δεν λαμβάνουν καμία αγωγή ή είναι μόνον σε Ορμονοθεραπεία, ΔΕΝ αποτελούν ομάδα υψηλού κινδύνου για το συγκεκριμένο λόγο - “καρκινοπαθείς” 

• Χειρουργικές επεμβάσεις που αναβάλλονται για αργότερα:

  • αντιμετώπιση καλοήθους πάθησης (ατυπία, ινοαδένωμα, έκκριμα-πιθανό θήλωμα κλπ) 

  • αποκατάσταση του μαστού μετά από μαστεκτομή (αρχική ή 2η φάση) 

  • προφυλακτική χειρουργική μείωσης κινδύνου (άμφω μαστεκτομή)

  • όλες οι αισθητικές επεμβάσεις του μαστού (μεγέθυνση, σμίκρυνση, ανόρθωση κλπ)

• εξαιρέσεις: παροχέτευση αποστήματος στο μαστό, μετεγχειρητικό αιμάτωμα, νέκρωση κρημνού πρόσφατης αποκατάστασης
   

• Διάγνωση μη-διηθητικού καρκίνου (DCIS) σε βιοψία με κόπτουσα βελόνη (Core biopsy)

• ER-θετικό: αρχική αντιμετώπιση με Ορμονοθεραπεία (Ταμοξιφένη ή Αναστολέας Αρωματάσης)

• ER-αρνητικό: προς το παρόν παρακολούθηση εφόσον δεν υπάρχει ένδειξη διηθητικής νόσου

• Παρουσία μικρο-διήθησης: παρακολούθηση ή σχετική αντιμετώπιση ανάλογα με την έκφραση των ορμονικών υποδοχέων (ER) και την έκταση της νόσου.  

  • Σημείωση: όλες οι ανωτέρω ασθενείς θα πρέπει να αντιμετωπισθούν άμεσα με την παρέλευση του κινδύνου του COVID-19
     

• Διάγνωση διηθητικού καρκίνου

• Στη παρούσα φάση που είναι η κατάσταση στη χώρα μας, ακολουθούνται οι καθιερωμένες, ανάλογες ενδείξεις αντιμετώπισης της νόσου

• Εναλλακτικά ή εφόσον η κατάσταση με τον COVID-19 χειροτερέψει, τότε:

• ER-θετικός και παράγοντες Χαμηλού κινδύνου: αρχική αντιμετώπιση με Ορμονοθεραπεία (Ταμοξιφένη ή Αναστολέας Αρωματάσης, σε προ-εμμηνοπαυσικές ασθενείς και αναστολή της ωοθηκικής λειτουργίας)

• ER-θετικός και παράγοντες Υψηλού κινδύνου: αρχική αντιμετώπιση με Χημειοθεραπεία

• ΕΡ/PR/HER2 αρνητικά (Τριπλά αρνητική νόσος) ή HER2 θετικό: προ-εγχειρητική Χημειοθεραπεία 

  •  εξαίρεση: νόσος αρχικού σταδίου (μικρός όγκος) θα πρέπει να χειρουργηθεί

• Ασθενείς που ολοκλήρωσαν προ-εγχειρητική αγωγή με Χημειοθεραπεία και έχουν μερική ή πλήρη ανταπόκριση

• ER-θετικός όγκος: έναρξη Ορμονοθεραπείας και σύντομη επανεκτίμηση (σε 1 μήνα)

• ER-θετικός και HER2 θετικός όγκος: αντι-HER2 αγωγή, έναρξη Ορμονοθεραπείας και σύντομη επανεκτίμηση (σε 1 μήνα)

• ΕΡ/PR/HER2 αρνητικά (Τριπλά αρνητική νόσος): θα πρέπει να χειρουργηθούν (εντός μηνός)  

• Ασθενείς που πρέπει να χειρουργηθούν άμεσα

  • διάγνωση αγγειοσαρκώματος μαστού ή κακοήθους φυλλοειδούς όγκου

  • ασθενείς που λαμβάνουν προ-εγχειρητική συστηματική θεραπεία (Χημειοθεραπεία ή Ορμονοθεραπεία) και διαπιστώνεται πρόοδος της νόσου 

• Ασθενείς σε χρόνια παρακολούθηση:

  • αναβάλλονται όλες οι προγραμματισμένες εξετάσεις «παρακολούθησης»

  • εξαίρεση: εμφάνιση συμπτωματολογίας ύποπτης ανάπτυξης μεταστάσεων 

• Σημείωση: σε όλα τα ανωτέρω θα πρέπει να συν-αξιολογείται και η τυχόν συνύπαρξη άλλων παραγόντων που καθιστούν την ασθενή ιδιαίτερα υψηλού κινδύνου στη περίπτωση νόσησης από COVID-19, όπως: χρόνια αναπνευστική νόσος, καρδιαγγειακά νοσήματα, παχυσαρκία κλπ.