ΑΛΛΕΡΓΙΚΗ ΡΙΝΙΤΙΔΑ : Συμπτώματα, διάγνωση και θεραπεία

Γράφει ο ιατρός Ανάργυρος Μανίκας, Αλλεργιολόγος, Ιατρικό Διαβαλκανικό Θεσσαλονίκης.

Τα τελευταία 50 χρόνια η ιατρική κοινότητα έγινε μάρτυρας μιας θεαματικής αύξησης των αλλεργικών παθήσεων (αλλεργικό άσθμα, αλλεργική ρινίτιδα, ατοπική δερματίτιδα),  η οποία  χαρακτηρίστηκε από πολλούς ως «αλλεργική επιδημία».

Ειδικά η αλλεργική ρινίτιδα εμφανίζει μια τρομακτική αύξηση και πλέον υπολογίζεται ότι επηρεάζει το 10–20% του παγκόσμιου πληθυσμού, γεγονός που την καθιστά την πιο συχνή χρόνια μη μεταδοτική νόσο. Κατά πόσο αυτή η αύξηση είναι πραγματική ή αντικατοπτρίζει τις αλλαγές στον ορισμό και τη διάγνωση, αποτελεί ακόμη θέμα συζήτησης.

Η αλλεργική ρινίτιδα, ακριβώς λόγω του υψηλού επιπολασμού της, αλλά και λόγω του σημαντικού κοινωνικοοικονομικού της κόστους, αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα δημόσιας υγείας. Επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών, οι οποίοι στην πλειοψηφία τους είναι παιδιά και νεαροί ενήλικες. Επιπρόσθετα προκαλεί σημαντική οικονομική επιβάρυνση στα συστήματα υγείας.

Η αλλεργική ρινίτιδα μπορεί να ξεκινήσει σε οποιαδήποτε ηλικία. Αν κάποιος δεν είχε συμπτώματα στην παιδική ή εφηβική ηλικία, δε σημαίνει ότι δεν μπορεί να εμφανίσει αλλεργία αργότερα στη ζωή του.

Τα χαρακτηριστικά συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας, δηλαδή η καταρροή, ο κνησμός, οι πταρμοί και η ρινική απόφραξη, μπορεί να υπάρχουν και σε άλλες μορφές ρινίτιδας. Η χρονιότητα των συμπτωμάτων, η εποχική τους διακύμανση και η εμφάνιση των συμπτωμάτων σε συγκεκριμένο περιβάλλον ή σε επαφή με συγκεκριμένο αλλεργιογόνο, δημιουργούν ισχυρή υποψία αλλεργικής ρινίτιδας.

Τα αλλεργιογόνα, που προκαλούν την αλλεργική ρινίτιδα, είναι συνήθως «αθώες» ουσίες του περιβάλλοντος, που όλοι εισπνέουμε. Γύρεις από φυτά και δένδρα, ακάρεα, σπόρια μυκήτων και ζωικά αλλεργιογόνα, είναι οι πιο συχνές αιτίες αλλεργικής ρινίτιδας.  

Η ένταση των συμπτωμάτων της ρινίτιδας εξαρτάται από την ποσότητα του αλλεργιογόνου, που βρίσκεται στον αέρα που εισπνέουμε. Όμως και άλλοι παράγοντες, όπως η ρύπανση, η ποσότητα της υγρασίας στον αέρα αλλά και η αερομεταφερόμενη σκόνη φαίνεται ότι επηρεάζουν τη βαρύτητα της αλλεργικής ρινίτιδας.

Σε κάθε περίπτωση χρόνιας ρινίτιδας πρέπει να γίνει έλεγχος από τον Ειδικό Αλλεργιολόγο, για να διαπιστωθεί η ύπαρξη ή μη αλλεργικής ευαισθητοποίησης. Είναι πολύ σημαντικό να διευκρινισθεί αν η ρινίτιδα είναι αλλεργικής ή μη αιτιολογίας, καθώς η θεραπεία σε κάθε περίπτωση είναι διαφορετική.

Δυστυχώς δεν μπορούμε, παρά σε λίγες περιπτώσεις, να αποφύγουμε τις ουσίες που μας προκαλούν αλλεργική ρινίτιδα. Ωστόσο ευτυχώς σήμερα έχουμε πολύ αποτελεσματικά και ασφαλή φάρμακα, για να αντιμετωπίσουμε τα συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας. Επιπλέον, για τους ασθενείς με βαριά συμπτώματα και σημαντική χρήση φαρμάκων, έχουμε την επιλογή της απευαισθητοποίησης, μιας εξειδικευμένης θεραπείας, που μπορεί να απαλλάξει οριστικά τον οργανισμό από την αλλεργία.