Οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις, «Τα κρεατάκια». Ένα συχνό πρόβλημα της παιδικής ηλικίας

Γράφει ο Εμμανουήλ Κουδουμνάκης, Παιδο-ΩΡΛ, Διευθυντής Α’ ΩΡΛ Κλινικής, Παιδιατρικό Κέντρο Αθηνών

Οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις είναι ένα μέρος του λεμφικού συστήματος στο βάθος της μύτης ψηλά στο φάρυγγα.  Εικόνα 1.

  • Υπάρχουν στη γέννηση, είναι ατροφικές και δε δημιουργούν καμία αναπνευστική δυσχέρεια σε νεογνά και βρέφη εκτός από σπανιότατες περιπτώσεις.
  • Η διόγκωσή τους, κατά περίπτωση, γίνεται προοδευτικά με την ηλικία και οφείλεται στις λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού και στη διέγερση του λεμφικού ιστού.
  • Η υπερτροφία προκαλεί επίμονη ρινική συμφόρηση, αδυναμία αναπνοής από τη μύτη, το παιδί ροχαλίζει επίμονα, κοιμάται με ανοικτό στόμα και παρουσιάζει συχνά μέση ωτίτιδα ή επίμονη συλλογή υγρού του μέσου ωτός με βαρηκοΐα.

Η πλέον συνηθισμένη πρακτική σε παιδιά με ρινική αναπνευστική δυσχέρεια είναι οι ρινοπλύσεις και η προσπάθεια να μάθει το παιδί να φυσάει καλά τη μύτη. Οι ρινοπλύσεις πρέπει να γίνονται με φειδώ, όταν υπάρχουν εκκρίσεις στις ρινικές κοιλότητες σε ποσότητα 5ml κάθε φορά σε κάθε ρώθωνα, και η φορά της ροής του ορού να είναι οριζόντια και χωρίς να ασκείται μεγάλη πίεση.

Όταν το παιδί παρουσιάζει πλέον επίμονη ρινική αναπνευστική δυσχέρεια σε καθημερινή βάση, θα πρέπει να αξιολογείται από εξειδικευμένο ωτορινολαρυγγολόγο, για να τεκμηριώσει την υπερτροφία και να αντιμετωπίσει την ρινική αναπνευστική συμφόρηση. Η διάγνωση της υπερτροφίας γίνεται από το ιστορικό, το χρόνο της επίμονης συμφόρησης, της συμπτωματολογίας του μέσου ωτός και κλινικά με την πρόσθια ρινοσκοπία, την ενδοσκόπηση και την ακτινολογική αξιολόγηση.                                                                                         

  • Το παιδί με υπερτροφία των αδενοειδών εκβλαστήσεων, παρουσιάζει το χαρακτηριστικό αδενοειδές προσωπείο, είναι παιδί κουρασμένο με ανοικτό στόμα, κακό οδοντικό φραγμό, συχνά παρουσιάζει βαρηκοΐα, εκκρίσεις από τις ρινικές κοιλότητες και μόνιμη ρινική συμφόρηση.
  • Οι γονείς αναφέρουν μόνιμο ροχαλητό που μπορεί να συνοδεύεται με άπνοιες, μειωμένη σίτιση και συχνές ωτίτιδες με βαρηκοΐα.
  • Η εξέταση των ρινικών κοιλοτήτων με το ρινοσκόπιο δεν μπορεί να βάλει διάγνωση.
  • Με τη χρήση του εύκαμπτου ή του άκαμπτου ενδοσκοπίου, μπορούμε να δούμε με ακρίβεια την έκταση και το βαθμό απόφραξης του ρινοφάρυγγα από τις αδενοειδείς εκβλαστήσεις.
  • Εάν το παιδί δε συνεργάζεται να υποβληθεί σε ενδοσκόπηση, ζητάμε μία απλή ακτινογραφία πλάγια μαλακών μορίων του τραχήλου, στην οποία απεικονίζονται οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις και ο βαθμός της απόφραξης. Η ακτινογραφία πρέπει να γίνεται πάντοτε με κατά το δυνατόν καθαρές ρινικές κοιλότητες και όχι σε φάση λοίμωξης, διότι στην περίπτωση αυτή έχουμε ψευδώς θετικά αποτελέσματα.

ΦΛΕΓΜΟΝΕΣ ΤΩΝ ΑΔΕΝΟΕΙΔΩΝ ΕΚΒΛΑΣΤΗΣΕΩΝ

Είναι ιογενείς και συνήθως έχουν την εικόνα λοίμωξης του ανώτερου αναπνευστικού με ρινική συμφόρηση, καταρροή ορώδη ή πυώδη και πυρετό. Οι μικροβιακές αδενοειδίτιδες είναι σπάνιες και παρουσιάζουν υψηλό πυρετό, έντονη κακουχία, ρινική συμφόρηση, πυώδη ρινική έκκριση και συχνά συνυπάρχει μέση πυώδης ωτίτιδα.

​ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΑΔΕΝΟΤΟΜΗΣ

Απόλυτες ενδείξεις αδενοτομής είναι η επίμονη ρινική συμφόρηση με επεισόδια υπνικής άπνοιας, (συνήθως υπάρχει και υπερτροφία των αμυγδαλών),  υποτροπιάζουσα ρινοφαρυγγίτιδα ή ιγμορίτιδα, (σε παιδιά μεγαλύτερα των 4 ετών),  υποτροπιάζουσες ωτίτιδες  και χρόνια μέση ωτίτιδα με υγρό.  Μοναδική αντένδειξη για αδενοτομή είναι σε παιδιά με ρινοφαρυγγική ανεπάρκεια και σε παιδιά με υπερωιοσχιστία.

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗ

Η αδενοτομή γίνεται με γενική αναισθησία διαστοματικά. Συνδυάζεται με παρακέντηση τυμπάνου σε περιπτώσεις επίμονης συλλογής υγρού του μέσου ωτός και κατά περίπτωση σπανιότερα με τοποθέτηση σωληνίσκων αερισμού. Είναι εντελώς ανώδυνη για το παιδί και συνήθως δε χρειάζεται νοσηλεία.